Ekşi Duyuru

turkiye'de, abd'de vs. ustalar (özellikle otomobil ustaları) yetistirecek eleman bulamiyoruz, calisan bulamiyoruz derler. kazanci sorunca da kazancimiz iyi falan derler hep. bu işlere neden eleman bulamiyorlar dünyada?

benim zamanimda odtuye girmek pek kolay degildi. yeni degil, 8-9 yil oncenin taban puanlarini gordum. cok fazla dusmus siralamalar. elektrik elektronik, bilgisayar, havacilik ve uzay eskilere yakin sayilir hala.

isletme-iktisat 10.000 ve 15.000 civari.
sosyoloji, sehir planlama falan zaten cok yuksek degildi. iyice dusmus.

issizlik sebebiyle diyecegim ama bogazici'de bu kadar bir dusus yok mesela. bir de son yillar tekrar yukseldiyse bilmiyorum ama zannetmiyorum. nerden baksan 10 yil olmus bu siralamalara düseli. simdi daha da beterdir.

sebebi nedir, bilen vardir burada. ankara falan diye mi? ne oldu da boyle oldu?

kaç maaşlık bir birikimi kenara koyduğunuzda kendinizi rahat hissediyorsunuz? ev değiştirme, işsiz kalma, herhangi bir dava, hastalik-sağlık için gerekebilecek masraflar, ani ortaya çıkan giderler vs. gibi çok sık yaşanmayan ama olduğunda da maddi külfeti beraberinde getirebilecek durumlarda az da olsa kendinizi güvencede hissedebilmek icin ne kadarlık bir meblağı kenara ayırırsınız veya ayırmayı dilersiniz?

mesela felsefe. üniversitenin is buldurma kurumu olmadiginin farkindayim ama hayatin bazi gercekleri de var. issizligi bol iibf bolumu dahi okunsa, yarin bir gün o diplomayla is hayatinda bir seyler bulabilme ihtimali daha fazla olur insanin.

ne bileyim bir bankacilik sigortacilik bolumu veya universite okumadan alinabilecek ustalik egitimi (illa sanayide usta olmaya gerek yok. cam ustasi olsun mesela) bir insanin gelecegi icin daha iyi olmaz mi?

hele ki ustalik veya saglik sektorunde yuksekokul tarzi islerle gencler cok istedikleri yurt disina cok daha rahat gidebilirler.

eger ki bu bölüm sadece ve sadece zevk almak icin (2. universite gibi) okunmuyor ise baska hangi motivasyonla okunuyor? iyi bir iki okuldaki felsefe bolumunu bitirenlerin de ik departmaninda, orada burada veya yabanci dilleri ile ithalat-ihracat departmanlarinda is buldugunu varsayalim. herhangi bir okulda bu bolumu okumanin insana para kazanabilmesi konusunda faydasi dokunabilir mi?

bu arada felsefe aklima gelen ilk ornek. bunu artirabiliriz.

evet dostlar, üzgün veya mutsuz degilim ama mutlu da degilim. konuyu biraz acayim.

disaridan bakinca herkesin cok yasamak isteyecegi bir sehirde ve muhitte yasayip, cogu insanin yapmayi dileyecegi bir isi yapiyorum ama hayata karsi inanilmaz nötrüm. sosyal medyada turk timeline'ina bakip insanlarin yurt disi hayallerini, isteklerini görünce veya yurt disina cikmis insanlarin mutlulugunu gorunce kendime kendime "ulan sen neden mutlu degilsin, ne buyuk sorunun var hayatta" diyorum ve kendime kiziyorum.

zamaninda okuyup calistigim yere birkac yillik turkiye arasindan sonra sirketin istegiyle geri geldim. dilini biliyorum, egitimim bu ulkeden, ortami biliyorum, tanidiklarim var ama icimde hicbir ekstra sevinc yok. turkiyede nasil yasiyorduysam ayni duygularla yasiyorum. diger insanlar gibi ne guzel iyi bir ulkede yasiyoruz diyemiyorum.

insanlarin avrupada cekilmis herhangi bir sokagin fotografina verdikleri tepkileri gorunce sasirip, insanlar senin bu hayatina ne kadar ozlem duyuyor ama sen sifir neşe ile oturuyorsun diyorum kendi kendime ve yasadigim hayata karsi nankörlük yapiyormusum gibi hissediyorum.

es dostun bir kismini turkiyeden taniyorum, bir kismi da bu ulkenin insani ama hicbir türk'e bu konuyu acamadim. nedense biraz cekindim bu konuyu konusmayi. belki onlar da benle ayni duygulari paylasiyor ama emin olamiyorum.

birkac haftadir dikkat ediyorum. is sonrasi veya hafta sonlari yaptigim aktiviteler ve bulusmalar bir gorevmis gibi gelmeye basladi. inzivaya cekilip kendi kendime evde kafa dinlemeyi istemem sanki yasadigim hayata nankorluk gibi geliyor.

evet, kazanc olarak daha iyi durumda oluyorsun. her ne kadar turkiyeden gorundugu kadar olmasa da maddi olarak rahatliyorsun. evet, sehirler guzel ve planli. evet, insanlarin hepsi olmasa da cogu daha duzgun. evet, daha huzurlu vs. fakat bunlarin hicbiri beni daha neşeli kilmadi.

gecenlerde turkiyeden yeni gelmis (sanirim okumak icin) ve bana bir konuyu danismak isteyen iki gencle tanistirdilar. nasil mutlular, nasil yuzleri guluyor anlatamam. ben de onlaro oyle gorunce mutlu oldum ama modumun onlar kadar yuksek olamamasina kizip durdum sonrasinda.

bu soruyu acma nedenim de aslinda yurt disinda en azindan bir 5 yili devirmis arkadaslarin ne hissettigini ogrenmek. ben calisan sinifa mensup bi insan olarak yine calisan kesimden, orta sinif arkadaslarin duygularini merak ediyorum.

yurtta kalan, paylasimli evde kalan ve ailesiyle birlikte yasayanlari konu disi tutarak soruyorum.

eve giren gelirinizin yüzde kaçını evin kirasina, elektrigine, sicak suyuna, isitmasina, (varsa) aidatina ödüyorsunuz?

hangi sehirde, kac odali/m2lik evler?

isterseniz ev sehirde mi? banliyode mi, kirsalda mi, iyi yonlerini, kotu yönlerini de yazabilirsiniz.

okullarda ögretilir, toplumumuzun bir degeri olarak addedilir ama ben hic hoslanmiyorum bu tarihi kisilikten.

- parayi veren dudugu calar: cocuklar altı üstü bir düdük istemiş. en başta "getiremem, param yok" vs. dese yine anlayışla karşılayacağım. ama yaptigi hareket ne? cocuklar kendilerine düdük alindigini sanip sevincle basina üsüsür, nasreddin hoca da cebinde parasi olan bir tanecik cocuga, arkadaslarinin gozu onunde dudugunu verir. diger cocuklara da laf sokmayi ihmal etmez. belki cocuklarin uzerinde ileride karsilarina cikabilecek travmalara sebep olur (örnegin saniyesinde sevincleri kursaginda kalan bu kisilerde, ilerleyen yaslarda erken bosalma sorunu meydana gelebilir).

- göle maya calmak: "ya tutarsa?" diyerek verdigi cevap anlamsiz, kendini cok akilli konustum zanneden ama ne dedigi anlasilmayan, hicbir seye de deva olmayan sacmasapan bir söz öbegi. tam bir ekşici lafı. neyi neden dediginin kendisi bile farkinda degil. ben fikradaki diger eleman olsam "laf etti bal kabağı" diyerek sonlandirirdim konusmayi.

-ipe un sermek: komsun malina zarar verdiyse çık açıkça konuş. ha bugün ha yarın diyerek insanlarin değerlli vakitlerini çalma. kimsenin senle oyun oynayacak vakti yok. önceden ödünç verdigime pişman oldum demelisin. arkadan iş cevirme, insanları geçiştirme, sinsilik... ne ararsan var bu hikayede. ileride topluma karışacak saglikli bireyler bu hikayeden mi feyz alacak yani? komik...

-kazan doğurdu: bunu konusmaya dahi gerek yok. inanilmaz bir çakallık hikayesi. fıkranin sonunda anliyoruz ki hoca uzun vadeli bir hinlik uyguluyor. ufak, ise yaramaz tencereyi komsuya kakalamış. kendisi de büyükçe bir kazana "çökmüş" amiyane tabirle. bir ilkokul cocugunun bu hikayeyi ögrenmesi hoş mu?

siz ne düsünüyorsunuz kendisi ve fıkraları hakkında?

ne kadarı yoksullukla ne kadarı düzgün harcamayi bilmemekle alakalı? sadece bugünü degil son 15 yılı göz önünde bulundurarak cevaplamanızı rica edeceğim iktisat guruları.

son zamanlarda gördügüm videolarin özeti:

- türkiyede orta karar bir anadolu üniversitesinin işsizlik garantili bölümünden lisans derecesini aldıktan sonra yurt dışına egitime giden arkadaşın "beyin göçü yaptım, neden yaptım" isimli, kemal sunal'ın ben buraya neden ciktim, nasil ciktim, nicin ciktim repligine benzer video basliklarini barindiran, "bakın ben nasil beyin göçüyüm öyle" videosu.

- hangi ilde oldugunu bilmedigim universitenin, muhtemelen bir milyonuncu olarak girebileceginiz bir bolumunu 6-7 yilda bitiremeyen hem yazimi hem konusmasi bozuk arkadasin, hasbelkader buldugu turk asilli sevgilisi sayesinde dil kursu amaciyla kapagi attigi ulkeden "benim bir saatlik kazancim vs turkiyedekilerin bir saatlik kazanci" temali, bugüne kadar hic kimsenin aklina gelmeyen müthis bir konuyu barindiran, insanlarin coktandir unutmus oldugu avrupali kazanci vs turk insani kazanci konusunu 1001. kez gözler önüne seren müthis bir basyapit.

- artik 3 milyonuncu kez cekilen araba fiyati, 5 saatlik calismaya aldigim x ürünü fiyati baslikli ama asil basliginin "ulan yazik size be marabalar :(" manasina gelen ve yasadigi yeri fiyatlari, alim gucu disinda hicbir yonuyle anlama, kavrama yetenegi olmayan; aslinda gittigi ulkeye de yuk olan, yalnizliktan ve ise yaramamazliktan kaynaklanan, tutunacak tek dali ulkedeki alim gucu olan arkadasin bol izlenmeli , bulunmaz hint kumasi videosu.

- hayat tecrubesinin olmamasi sebebiyle, aslinda turkler disinda kimseyle cok da derin bir munasebet yasamak zorunda kalmamis, bu sebeple de diger milletlerdeki insanlarin da isteyince/sistemin acigini bulunca ne kadar kotu olabilecegini gormemis veya baska yerlerde de cok kotu karakterli ve sadece kotu niyetli olduklari icin kotuluk yapan zalim karakterli yabanci insanlari tanimamis arkadasin "bu ulkedeki insanlar ne kadar ahlakli vs. bizim insanimiz ne kadar ahlaksiz" konusunu isledigi, gercekleri yüzümüze vuran, yalan yanlis videosu.

- on yillardir yasadigi ulkenin dilinden bihaber oldugu icin yasadigi ulkenin siyasetcilerinin bogazina kadar yolsuzluga karistigini bilmeyen, isverenlerle bazi siyasetcilerin nasil ali cengiz oyunlarina girdigini duymamis/okuyamamis ve dahasi bu yolsuzluklarin ayni baska ulkelerdeki gibi üstünün örtüldügünden habersiz kisinin "sistem dostum... sistem kötü. bak burda adalet tikir tikir ama bizde sistem oyle mi" temali, raki sofrasindan öte konusulmamasi gereken konulari video diye cekmesi.

- turkiyede yasayan biri dese duymamazliktan gelecegim ama en az 2-3 yildir yurt disinda yasamasina ragmen "avrupada enflasyon yok" temali, gittigi carsidan pazardan bihaber ciftimizin, gunluk hayatlarini nasil idame ettirebildiklerini bana sordurtan vloglari. bu arkadaslara yurt disindaki istatistik kurumlarinin enflasyon verisiyle oynamak icin nasil kirk takla attigini anlatmaya gerek yok. aldigi sebzenin meyvenin fiyatini 12-15 ay onceyle kiyaslasa gercek enflasyonu anlayacak zaten.

daha neler neler... herhangi bir konuyla ilgili basvuru bilgisi verir fakat bilgi yanlistir. kendi basina gelen iyi/kotu olayi tum ulkeye geneller, oyle anlatir. yasadigi yerin dilini bilmez; dil ogretme videosunu gectim, 25-30 yasinda gelip ogrenmeye basladigi dille ilgili telafuz videosu yayinlar vs

siz hala bu insanlardan bi sey kapabiliyor musunuz? video altlarinda gordugumu "supersin, buyuksun, muthis video, aslansin/kaplansin" yorumlarini gordukce agzim acik bakakaliyorum ekrana.

1. kriter: ekonomi (gelir-gider, kira, maas vs)
2. kriter: sosyal yasam
3. kriter: kariyer, is imkanlari (sektorden sektore degisir ama ortaya karisik bir seyler dusunebilirsiniz)

ingiltere, hollanda, almanya

ingilizce ve almanca bilen bir turk beyaz yakali bunlardan hangisinde daha rahat ediyor?

kafanıza takılan veya problem olarak gördügünüz ne varsa bazen yardim almak için bazen de yalnızca iç dökmek için ona anlatır mısınız? yoksa sevgiliniz / eşiniz olmasına rağmen kendi içinizde tuttuğunuz veya başka insanlara anlattiginiz sıkıntılarınız var mi?

anlatmiyorsaniz ya da anlatamiyorsaniz bunun sebepleri nelerdir?

not: gündelik iş sorunları bu konunun dışındadır.

kanada bana hep is imkanlarinin özellikle yabancılar için kısıtlı olduğu, aslında gayet abd gibi parası olanın rahat ettigi, yeni bir hayat kurmanın avrupaya nazaran gayet zor oldugu bir yer gibi geliyor.

kanada güzelleyenlerin muhtemelen cok kucuk bir yuzdesi turistik olarak gidip görmüstür. avrupada insanlar yine es dost, akraba ve ulkeye yakinlik sebebiyle bircok konudan haberdar oluyorlar ama kanada ile ilgili tek bildikleri yalan yanlis konusan youtuberlar oluyor.

turklerin hep aradigi sosyal devlet anlayisinin da kanadada oldugunu sanmiyorum.

alinan maaslara kiyasla da gecinmenin zor oldugunu dusunuyorum orada.

yanlis mi dusunuyorum? buyrun lince / sohbete.

kitap okumak, müzik dinlemek, film izlemek hobi midir?

ya da basketbol oyamak hobi midir? yilda iki kere oynayinca hobiden sayilir mi yoksa duzenli araliklarla mi yapmak gerekir?

eger hobiyse, basketbol maci izlemek / maclari takip etmek hobi midir?

hobiden ne anliyorsunuz?

duygusal ve sosyal anlamda kimseye ihtiyac duymadan kalabilmeyi basarmak istemez miydiniz? bunu basaraniniz var mi?

sosyal hayvan oldugumuzdan yola cikarak birilerine ihtiyac duyuyor olmamiz (insanlar arasindaki is bolumunu bunun disinda tutuyorum, duygusal bakimdan konusuyorum) bizim acziyetimiz degil mi?

önceden böyle seyler okurdum ama cok da ciddiye almazdim. bu son konusulmaya baslayan flood'tan sonra biz de whatsapp grubunda bunun geyigini yapiyorduk. orada konu acildi ve zamaninda degisim programina katilan arkadaslar bunun asiri yaygin bir sey oldugunu soylediler. oyle mi gercekten?

ben katilmamistim bu programlara firsatim olmasina ragmen ve yanlis hatirlatmiyorsam ben yillar yillar once okurken de bu kadar yaygin degildi bu erasmus vs. olayları.

orada bircok turkun mevcut sevgilisinu ya aldatip iliskiye devam ettigi ya da yeni bir sevgili bulup turkiyedekini biraktiklarini, hatta bazilarinin bu yeni sevgilileriyle evlenip avrupaya tasindiklarini falan soylediler. bunlar istisna olmasina ragmen insanlarin gozune mi batiyor, yoksa gercekten de oran olarak cok mu fazla bu durumlar?

simdi bir oturup dusununce gercekten de oyle bir ortamda cok yaygin olabilir gibi geldi bana.

sıralayın desem neler dersiniz sevgi kelebekleri?

aslında bu konu başka bir duyuruyu görünce dank etti.

lise/universite döneminde basladığı ilk ilişkisine evlilik ile devam eden, hayatı boyunca tek bir insanla birlikte olmuş insanlar oluyor. bu kişilere karşı bir ön yargınız olmuyor mu sizin bu durumu ögrenincr? herhangi bir yargı geliştiriyor musunuz olumlu veya olumsuz?

erken evlenmis
erken anne/baba olmus diyorsunuz

evet, kisiden kisiye gore degisir ama belli bir yastan once de kisinin kim olduguna bakmaksizin erken / gec diyenler var bu konuda. sizin fikriniz nedir?

birbirleriyle sevgili olduktan sonra mi, gorucu usulu tanisip bir iki gorusmeden sonra mi, uzaktan akrabalik iliskileriyle kucuk yerlerde hemen birbirleriyle evlendirilmeleri ile mi? nasil evlenmisler ve sizce evlilik nasil gidiyor / gitti? geriye donup baktiklarinda birbirlerini bir hata olarak goruyorlar midir? ya da belli etmeseler de birbirleriyle olmadan yapamazlar mi? ya da cok guzel bir iliskileri mi var? evet, buyrun sohbete.

olay: eksisozluk.com

ben hiç genis bir adam degilimdir. aksine cevremden, arkadaslarimdan da duymusumdur çok tutucu olduguma dair veryansınlar ama bu bile bana çok fazla geldi.

olayı özetlersek: almanyada calisan bir kadina, bir müsterileri sarkintilik ediyor. bu olayi ogrenen koca solugu adamin is yerinin kapisinda aliyor. bu is yeri adresi eviymis aslinda.

almanya gibi bir yerde sikayet edersin, sorunu cozersin. prosedürü, adli makamları, sirketinin bu durum karsisinda alacagi tavri gözlemek yerine adamin is yerini basıp orada bu adama hesap sormaya calismak çomarlık ornegi degil mi sizce? kimse de tuhaf karsilamamis bu durumu.

duyuruya hangi ülkenin hangi şehrinden katılıyorsunuz?

kaç yıldır yurt dışındasınız?

memnun musunuz?

tecrübe ettigim olaylardan sonra bunu merak etmeye basladim. salt insan odaklı degil de; sanki ekosistemden kaynakli ortaya cikiyor gibi bu durum. ne sebepten ötürü türkiyede yaşayan insanlar işlerini iyi yapamıyor sizce?

yoksa bu protestolar daha çok fransızların protest kişiliklerinden mi kaynaklanıyor? devamlı süregelen bu memnuniyetsizlik hali hayat standardının eskiye göre fransa'da çok düştüğünün mü göstergesi? ingiltere, almanya veya italya gibi ülkelerle karşılaştırınca ne durumdalar?

biz mesela bir görusmeye gidiyoruz. cocugun egitimi de fena degil. iyi okumus etmis aslinda. sirkette yabanci yoneticiler var, onlara da böyle anlatirsin diyoruz. toplanti vakti geliyor veya makineyi tanitacak diyelim; konusamiyor. biz tercune etmek durumunda kaliyoruz o kisi takilinca.

oncesinde ise bu konusamayan kisi "ingilizcem iyi/gayet iyi. italyanca/fransizca/almanca ogrenecegim" vs diyor. burada da bazen goruyorum. ingilizcem iyi seviyede, x dilini nasil ogreneyim deniliyor. bu kisiler telefon acip dunyanin herhangi bir yerinde ana dili ingilizce olmayan bir kisiyle konusup herhangi bir problemi cozebiliyorlar mi? bana cok tirt gibi geliyor artik.

senin ne isine yarayacak bu bilgi derseniz, bi isime yaramayacak. yalnizcs merak ettim nedir bu ikinci ucuncu dil sevdasi diye. iyi ingilizce bilmek sizce nedir?

spor disinda ne gibi onerileriniz var? ben internette takiliyordum arada geyik olsun diye, aksine daha fazla sinirlendigimi fark ettim. siz ne kadar sureyle neler yapiyorsunuz?

polise isi dusup de isini halledebilen oldu mu? pasaport cikarmaktan bahsetmiyorum burada. kavga, hirsizlik, gasp, aile ici siddet vs gibi durumlardan soz ediyorum.

ben boş bir tip olduğum için sanırım bazen sıkılıyorum bu seyahatlerde.

-müzeye giriliyor, benim ilgimi çekmiyor. çoğu ülkede zaten ücretli, az da değil fiyatı. okuyorum yazılanları anlamıyorum bir şey.

-parka bahçeye gidiliyor. ya çok soguk oluyor ya cok sıcak. bunun için mi buraya geldik moduna giriyorum kendi kendime.

-bara giriliyor. öyle bira/şarap vs. içilip kalkılıyor. fena değil ama aşırı da sarmıyor.

-kulüp/disko. bunu artık kafa götürmüyor. hiç de ilgimi çekmiyor. 10-15 yıl önce olsa belki karşı cinsle muhabbete gidilirdi.

-starbaks. hangi şehirde/ülkede girsem, türkleri bir tek burada görüyorum. 3-5 farklı gruba rastlıyorum. hepsi telefonla oynuyor oluyor.

-şehrin meydanı. turist çeksin diye konulmuş bi heykel. eski bilmem ne binası, parlamento bir şeyi. ünlü ressamın/yazarın gelip bir ara yaşadığı ev var.

-hediyelik eşya satan tükanlar/tezgahlar. burdan bir magnet, bir bardak altlığı beğenmeye çalışıyor millet.

siz napıyorsunuz gittiğiniz yerlerde? gidiyim de diğer turistlerle veya yerlilerle muhabbet edeyim insanı da hiç değilim bu arada. zaten belli ülkeler dışında da ana dili ingilizce olmayan insanların sizinle ingilizce konuşacağı yerler yok. sorun bende sanırım, kolay kolay hadi şuraya gidelim falan diyemiyorum.

güney amerika/güney asya gibi yerlere mi gitmek lazım? oralarda atraksyonlar farklı herhalde. neler yapıyorsunuz öyle yerlerde? hiç dağa,taşa kolayca tırmanacak insan da değilim. bilmem kim tapınağına harıl harıl çıkamam. hayvanlardan falan korkarım. ben evde oturayım en iyisi ya. bi akıl verin beyler bayanlar.

evet hanimlar beyler,

1)kucuk veya buyuk sehirlere tek basina seyahat sıkıcı mı olur?

gittigim yerin lokalleri ile konusurum, yasli amcalara selam veririm, universiteli genclere takilirim veya benim gibi backpacker'lari bulup onlarla vur patlasin cal oynasin yaparim gibi cevaplari konu disinda birakarak soruyorum.

tüm seyahati tek basiniza gecirdiginizi varsayin. bu durum can sıkıntısına yol açar mi?

2)tek gezilir ama şu mevsimde/tarihte yapilmaz veya şu şu ülkelerde yapilmaz gibi tavsiyeleriniz var mi?

3)tek gezerken birçok yeri bir kerede gezmek mi yoksa parca parca kisa seyahatler ile tek tek gezmek mi?