Zeka ve bilgi farkli seyler. Zeki olabilirsin ama bilgili olmayabilirsin. Tam tersi de olabilir.
matematik okuyan biri matematik dahisi olabilir. bu onun kubrick, pudovkin falan bileceği anlamına gelmiyor.
sinema, edebiyat bilen birinden matematik bilmesi, kimya bilmesi isteniyor mu? aynı şekilde, karşı tarafında bilme gibi bir zorunluluğu yok. godfather, scarface, lotr falan genel kültüre giriyor sayılır ama tarkovski, bunuel dediğin zaman bu da sinemanın derinine inmek oluyor.
genel kültür değil, ilgi meselesi.
Bir de zekanin da turleri var. Zeka turleri diye arastirma yapmani onerebilirim. Gorsel zekaya sahip biri sinemada sanattan hoslanabilir ancak uzamsal zekaya sahip biri futbolda iyidir ve film izlerken sanat yerine eglenceye onem verebilir.
soruma yorum getirirsem, genel kültürsüz zeka, tuzu atilmamis lezzetli yemege benziyor.
bu anlamda da sunu belirtmek isterim ki, soruya ya da cevaba yorum getirme imkani olmasi lazim duyuru da :).
neden çuvallamasınlar, onu anlamadım ben. adamın müthiş bir matematik zekası vardır mesela, kafasını bunun dışında bir şey için kullanmıyordur. "neden kullanmıyor?" diye sormanın mantığı nedir? bugün kaçıncı "bakış açısı" duyurusu bu sayamadım. örnek vermişsin tamam ama kubrick'i bilmiyor diye birinin genel kültürü olmadığını nereden çıkarıyorsun? herkes sizinle aynı şeylere ilgi duymak zorunda mı? kubrick'i "genel kültür öğesi" yapan sadece sizsiniz, başkası değil. taşrada genel kültürü iyi seviyede sayılabilecek birisinin muhtemelen kubrick'ten haberi bile yoktur. ona bakarsan ben de kubrick'i biliyorum ama daha keçiyi, danayı, koçu bu yaşımda ancak ayırabiliyorum.
böyle deyince "cehaleti savunuyo yeaaaa cahil yeaa" diyorlar da dünya bizim etrafımızda dönmüyor, duyurucular/ekşiciler olarak bunu görmemiz lazım. kubrick'i bilmek ayrı bir şeydir, genel kültür değil, kimse kusura bakmasın. ha dostoyevski'yi duymamış adama kültürsüz diyebilirsin mesela çünkü ilkokulu okumuş birinin kafasına vurula vurula okumuş olması lazım bi' dostoyevski'yi veya ömer seyfettin'i falan. hiç değilse ismen tanır. ama kubrick nedir ya. genel kültür dediğimiz şey iki tane yazar, iki tane yönetmen bilmekle edinilmiyor.
Zeka beraberinde incelmiş bir zevk getirmiyorsa değerli değildir.
Yalnızca hesap yapabilen biri belleği olan ama işlemcisi olmayan bir bilgisayar gibidir.
Belli kombinasyonları sıralı olarak bize verebilir ama onlar arasındaki korelasyonu okumaktan uzaktır.
Dünyada zeki, hatta dahi olarak nitelenen insanların hepsinin kendi alanları dışında uğraşları, müzik, resim, tiyatro, edebiyat konularında incelmiş bir zevki ve birikimi vardır.
Yani, zeka, içinde bulunulan dünyayı bütünlüklü olarak okumayı sağlamıyorsa beş para etmez.
Sahici bir zeka diri bir merakla olan biten her şeye yönelir ve bunları sistemli biçimde işler.
Sadece zor matematik sorularını çözebilen birinin analitik düşünebildiğini savunmak yersizdir, beraberinde dil becerisi yoksa o kişinin işlem kapasitesi "sınırlıdır."
Ancak standartın üzerindeyse işlem kapasitesi, ona dahi demekten geri durmaz toplumlar.
Şimdi sınıflandırıyorlar ve matematik dahisi, edebiyat dahisi vb. diyorlar.
Bu ayrılabilir bir şey değil, ilgi alanı ne olursa olsun onunla ilgili kavrayışının sınırlarını algıladığı evrendeki her şeyle ilişkilendirebilen biri zekidir.
Ve son olarak; herkes aptalların mutlu olduğunu, zeki insanın mutlu olamayacağını savunur ama esasında zeki insan mutludur çünkü yaşadığı ana nüfuz edebilir.
ek: Sicim teorisi incelmiş bir zevkin ürünü.
Aptal bir bakış açısıyla kaba saba bir teorem oluşturulmuyor, arkadaşım.
Halka zevk vermesinden söz etmiyorum zaten.
Eğer zekiyse, beyin boş durmuyor ve işleyebileceği kadar çok veriyi işliyor.
Sanat ya da bilim ayırmaksızın.
Bu seçimle ilgili bir durum değil, kişi için bir zorunluluk oluyor.
Ama bireylerin egitimini de dusun. Futbol izlemezse, kizlara laf atmazsa, hatta CHP'ye oy verdigini itiraf edecek olsa toplumsal baski gorecek bir kesim var. Bu kisiler zeki dogmus olabilir ama ne yazik ki toplumumuzda cahilligi ovme diye bir cikmaz var. "Ne gerek var" algisi sanatin yayilmasini engelliyor. Bu durumda Kubick yerine Karadeniz agziyla kufur izleyen bir kesim yetisiyor.
zeka ve bilgi farklı şeyler denildiği gibi. bir de zeki insanlar genelde zeki oldukları için cepten yiyorlar hep, bilgi konusunda, ondan oluyor bence.
zeka ile bahsettiğiniz şeylerin alakası yok. bu birazda sizin kafanızda zeki kavramıyla alakalı. filmlerde, kitaplarda gördüğümüz "zeki"ler genelde etkileyici hem sanattan hem bilimden iyi derecede anlayan insanlardır.
ayrıca ne alaka zevk vermiyosa değerli değildir falan? adam senin için iş yapıyo sanki. evet adam orda sicim teorisinde yeni bişey keşfetmiş ama millete zevk vermediği için değerli değil :/ "şeyler" arasında bağ kurabilmek falan bunların hiç birinin sanatla ilgilenmekle yada genel kültürle alakası yok. zaten sanatla ilgilenmek yada bundan zevk almak bi zorunluluk değil. nasıl ki "gifted" seviyede resim yapan birinin kimyayla ilgilenmesine gerek olmadığı gibi. yani kimse bi sanatçıya gidip de " sanatsal yeteneğe sahip biri bilimsel sonuç üretemiyosa yeteneği değersizdir" demiyosa tam tersini de diyemeyiz.
meister dostum sakin, benim merak ettigim sadece, kafasi bazi seylere normal zekalidan daha cok calisan insanin, genel kültür gibi duyarak, ögrenerek kafaya yerlesen (ki zekilerde kavrama ve hafizanin da daha güclü oldugu varsayiyorum) neden normal zekali insanlara göre bazen daha geride oldugunu anlayamam. var yani bazi böyle kisiler. kubrick ise sadece bir örnek xy da yazabiliriz oraya.
edit: yeniden, kubrick e gercekten takilmayin aklima o anda o geldi.
@rca sana katılmıyorum ve kelimeler hazırladım.
mühendis olan herkesin teknik olmayan şeylere kafası çalışmıyor, anlamıyorlar demişsin. öyle bir dünya yok. yüzlerce örnek sayabilirim doktor olup çok iyi şiir yazan, mühendis olup çok başarılı roman, öykü yazan. genelden örnek gerekirse mirkelam, tarık akan, cüneyt arkın, ferhat göçer gibi çoğaltılabilir.
kişilerin entelektüel eğilimlerinin doğrudan meslekleriyle ilişkilendirilmesi hiç doğru değil.
zekadan kastının ne olduğuna bağlı. adam kolay öğrenen, algısı açık, iş bitirici bir tiptir ama ilgisi yoktur kültüre ıvıra zıvıra. zeki deyince herkes alim olacak diye bir şey yok yani. adam zekasını para kazanmada, kazanovalıkta, akademik kariyerde falan kullanır ama tek roman okumaz film izlemez haber takip etmez. neler var neler yanee senin anlıcağan
Bütün gün film izleyecek kadar hayatı dört duvar içinde geçirmeyi sevmiyor olabilir.
zekilik kıstası nedir? tıp fakültesinde okumak felan mı, yoksa hayatta bir şeyleri başarabilmekten mi söz ediyoruz?
akademik olarak bir yerlere ezberleyerek de gelinebiliyor.
ilgi meselesiyle de, genel kültürü bi kac yazar\yönetmenle cercevelemekle de olmaz o iş, dünyadan haberdar olması da genel kültürdür.
Bahsettiğin durumlar zeka seviyesini değil, ilgi alanını gösteren şeyler. Adam sinema sevmiyor mesela? Zekasından bir şey kaybettirmez bu durum. Mesela o da bir opera sanatçısıyla ilgili konuşabilir, stanley kubrick'i bilenler bön bön bakabilir.
"Herkes şiir sevmek zorunda mı?"
Zeka degil ilgi alani + 1
Yanimda Stanley kubrick'ten konusmaya baslasaydin ya konuyu degistirmeye calisirdim ya da sikilip kalkardim. Bu muhabbeti fazla dinlemek istemezdim ki Stanley kubrick'ten benim de haberim yok ve ne filmler cikarmis olduguyla da ilgilenmiyorum. He ustun zeka degilim ama gerizekali degilim en azindan. Buna ragmen oturup kubrick'ten bahsetmek benim icin zaman kaybi olurdu.
Eger oturup senle muhabbete baslasaydik, "ne bos adam, ne genel kultur var ne bir sey.." diyip burun kiviriken ben de senin icin "adamda muhabbetini yapacak elle tutulur hicbir sey yok, bir mazeret bulsam da suradan uzaklassam" diye gecirecektim icimden. Kim hakli?
Bu soruyu sormanin sebebi de zeka kavraminin gunumuzde yanlis anlasilmasi. Insanlardaki genel kani, bir adam ya da kadin zeki ise her bir halti bilmesi, her bir halttan malumati olmasi gerektigi. Bu cok yanlis. Ayni sekilde vatandas konusurken iyi edebiyat yapiyor, "ooo bu arkadas cok zeki" diyoruz. Sitendapci sahneye cikip pespese saglam espriler yapiyor, o adam da bizim gozumuzde zeki oluyor. Zeki olmasa boyle guzel espri yapamaz falan.. Zekanin turleri var, zeki de nasil zeki, zeki nedir, zeka nedir? Zeki olup olmadigini nasil tespit ettin vatandasin? Halime'nin sosyal zekasi yuksektir, oturup muhabbet edersin aydinlandim deyip kalkarsin yanindan, Mahmut'un da sayisal zekasi yuksektir, adam nadir dahilerdendir ama bir cift laf edeyim dersin, bu adam odunun teki diyip yanindan kalkarsin.
tek bir alanda robotlastiklari icin. o tek bir alanda da cok iyi olduklari icin zeki saniliyorlar.