Bir insanın iyi olması için sürekli "iyilik" mi yapması gerekir?
İnsanları haksız yere öldürmeyenlere, yalan söylemeyenlere, tecavüz-işkence etmeyenlere, çalmayanlara, başkasının hakkını yemeyenlere, doğayı-hayvaları koruyanlara, israf etmeyenlere iyi insan diyoruz. Liste uzatılabilir.
Bir insanın iyi olması için kötülük yapmaması gerekir.
Kotu dusunceler herkesin aklinda olabilir. Tamamen masum ve melek gibi iyi biri olduguna inanmiyorum. O dusunceleri eyleme dokmeyenlere iyi diyoruz.
Her insanın içinde iyilik de kötülük de vardır. Tamamen iyi olan insan da tamamen kötü olan insan da insanın doğası gereği olamaz. O yüzden ben kötülük yapmayan insana iyi demiyorum, iyilik yapan insana iyi diyorum.
Sürekli iyilik yapana değil, "madem yapabilirim o halde yapayım, daha iyi olabiliyorsam olayım" zihniyetinde yaşayan insana iyi diyorum.
Kötü dediklerim sadece kötülük yaptıklarından değil, iyilik yapabilecekken yapmadıkları için de kötü. Görmezden gelene de kötü diyorum. İyilikten kastımsa herhangi bir şekilde faydalı olmak ve karşılığında maddi bir çıkar beklememek (manevi diyemiyorum çünkü mutluluk da sağladığın faydanın sana geri dönüşü oluyor).
Ben iyi biri miyim, bence evet, ama daha iyi biri olabilecekken olmadığım için de aynı zamanda kötüyüm.
Edit: 2. paragrafta "-meli, -malı" kullandığımda vermek istediğim anlam değişiyordu. Geç oldu ama düzelttim.
içinde yaşanılan,üyesi olunan toplumun belirlediği değer yargılarına göre iyi ve kötü insan olma durumu ortaya çıkar bence. yani toplumun genel geçer kabul edilmiş yargılarına uyumlu hareket ediyor ise iyi etmiyor ise kötüdür. örnek vermek gerekirse bir adada tek yaşadığını düşün,hiç bir insan ile iletişim olmadığını hatta başka insanların varlığından haberdar olmadığını düşün. Atıyorum her gün yemek yiyorsun ve bu senin için bir ihtiyaç, gayet sıradan bir olay. şimdi seni o elindeki yemekle şehrin ortasına(tipin falan ortalama bir insan seviyesinde, senle iletişime geçmeyen daha önce adada yaşadığını anlamayacak muhtemelen) bırakıyorlar ve yanında da yemeğe ihtiyacı olan, elindekine gözünü dikmiş biri olsun. Elindeki yemek o gün için biraz fazla olsun. sen daha önce bir insanla karşılaşmadığın ve yapman gereken bir şey olup olmadığını bilmediğin için normal yeme işlemine devam edeceksin. ama dışarıdan, yanından geçen kişiler tarafından o aç insanla yemeğini paylaşmadığın hatta gözünün önünde yediğin için kötü, düşüncesiz bir insan olarak nitelendirileceksin. oysa ki ortada bir bilmeme durumu var. yani bilmiyorsun, bilmediğin için de yapmıyorsun. bu da toplum(içinde yaşanılan) yargılarına ters olduğundan aynı toplum insanları tarafından kötü insan olarak adlandırılmana sebep oluyor. hatta vicdan dediğimiz olay da yine toplumun değer yargılarının bilinç altına yerleşip bunları görev edinmemizin sonucudur. uymadığımızda/yapmadığımızda rahatsızlık hissederiz. yani en azından benim düşüncem böyle doğrudur yanlıştır bilemem. ha bir de bir insanın iyi olabilmesi için toplum beklentilerini karşılaması gerekir diye sonlandırayım.
başkasının da iyiliğini düşünenlere iyi insan diyoruz.
başkasının kötülüğünü bilerek düşünenlere de kötü insan diyoruz.
kendi dışımızdaki insanlara olan davranışlarımız yani bunu belirleyen.
düşünceler de mutlaka eyleme bir şekilde dökülüyor, davranışları düşünceler düşünceleri de gönül ve onu da göz idare ediyor gibi bir şey zaten.
insan doğduğunda içinde ne iyilik, ne de kötülük vardır. yaşadığı ortama göre karakteri şekillenir.
iyi dediğimiz insanlar sanırım topluma ayak uydurup, toplum için yararlı şeyler yapanlar. kötü dediklerimiz ise toplumun huzurunu kaçıranlar.
empati sahibi insanlar genelde iyi insanlardır. empati yoksunu insanlar ise kötülerdir bana göre, ya da kötülük yapmaktan çekinmeyecek olanlardır.
İyilikten zevk alabilen, başkasının uğradığı kötülükten rahatsızlık duyabilen insan iyidir.
İyilikten zevk alamayan, kendi çıkarları dışında hiçbir şeyden rahatsız olmayan, diğerlerinin haklarını umursamayan insan kötüdür. İyinin sürekli iyilik yapması gerekmez ama hiçbir şekilde kötülüğe neden olmaması gerekir.
Bunun dışında iyilik ekseriyetle sahtelik barındırır. Çünkü toplum içinde belli oranda iyilik, var olmak ve çıkarların korunması açısından olmazsa olmaz. Diğer taraftan iyi niyetle girişilen bir iş sonucunda ortaya çıkanı hariç, kötülük % 100 gerçektir. Ayrıca kötülüğü ortaya çıkaran güç ve fiziksel şartlardır. Birçok kötü yeterince güçlü olmadığı ya da fırsat bulamadığı için kötülük potansiyelini dışarı yansıtamaz.
@peggy :)
insan doğduğunda neredeyse yarı yarıya bir karakterle doğar ve kalan yarısı yazılmaya hazır bir levha gibidir. doğumla gelen bu karakter genetik de olabilir, olmayabilir de.
psikyatristlerin çoğu çocukluğa inerken aynı zamanda dış etkenleri de hesaba katarlar.
bunun dışında ise adalet duygusuyla doğduğumuzla ilgili bir bebek ve kukla deneyi var, google yapıp bulamazsanız anlatırım :)