ama bunun yanında "initial singularity" denen sonsuz yoğunluktaki yerçekimsel teklilik var ve bunun kuantum fluktuasyonlarıyla genişlemesinden bahsediliyor.
şimdi teoride diye geçiyor çoğu şey ama bazı bilimadamları ispatlanmış gibi konuşuyor. son durum ne bu konuda?
Ondan çok anlamam ama neden dalgalanma değil, Fransızca flüktüasyon değil de alakasız bir fluktuasyon?
Bazı bilimadamları akıllarına yatan şeyleri sanki ispatlanmış ve tek mantıklı açıklama oymuş gibi söyleyebiliyor. Bilim tarihinde çok örneği var. Birinin aklına bir soru gelene kadar o konuyla ilgili son açıklama bazen doğruymuş gibi konuşulabilir.
Bildiğim kadarıyla henüz büyük patlamadan öncesi hakkında tahminden öte bilgimiz yok. Deney yapma imkanı da çok kısıtlı çünkü tahmin edilen seviyedeki ısılarda madde nasıl davranıyor pek bilemiyoruz. Ancak tahmin...
"kuantum fluktuasyonu hiçbir şeyden enerji ve madde yaratabilecek güçteymiş."
bu cümleyi anlayarak yazmadığına bahse girerim. önce ne dediğini güzelce bir düşün. uzayı bükmek, zamanı bükmek ne demek iyice bir hazmet. temel kavramlarda ciddi sıkıntıların var.
bu meselelerde daha soruyu anlamak için epey mürekkep yalamak gerektiğini unutma. kuantum salınımını anlamak için kuamtum mekaniğini yalayıp yutmak gerek.
bu arada, soruya cevap:
bu konuda o kadar çok teori var ki, daha içlerinden tutarlı olanları seçmeye çalışıyorlar ki denemeye değer olsun. geldiğimiz en güzel yerlerden biri quantum chromodynamics olayları. daha kolay denenebiliir olduğu için hızlı gelişti, sonuçları da enteresan.
büyük patlamanın kendisi daha bir teori ve sorunları çözülmüş değil, öncesi daha büyük bir soru işareti.
ayrıntıları yazmadan sordum. o yüzden bilmiyormuşum gibi duruyor. bilen biri ayrıntıları yazabilir.
onun dışında benim de bu sorulara verdiğim cevaplar olmuştu. bu yazdıklarım son okuduğum makalelerin özeti.
teoride evren ilk genişlemeye başladığı anda entropi 0. yani o andan önce uzay ve madde olmadığı teorik olarak kesin, kuantum fluktasyonu nedir bilmem ama maddeyi, uzayı her şeyi ortaya çıkaran madde halk ağzıyla tanrı parçacığı, bilimsel olarak ta higgs bozonu.
Haftaya netleşir.