esasen imla ve çeviri hataları olan kitapları okurken sinir olduğum için böyle bir şey istiyorum derinde
internette ilan bulamadım ama yayınevleri/basın bu pozisyon için nasıl bir formasyon arar?
mesela ben "odtü işletme mezunuyum, 6 yaşımdan beri rus edebiyatı okuyorum ulan!" diye gitsem n'olur?
redaktör biraz kıllı bir tanımlama. sizin aradığınız pozisyon (eğer imla ve yüzeysel hata düzeltme ile ilgiliyse sadece) daha ziyade son okumacı/tashihçi olarak adlandırılıyor yayın sektöründe. redaktörün işi sadece typo, düz hata aramaktan biraz daha öteye gidiyor ve editöryal-biçimsel müdahale işlevi de oluyor. evet bunu sormamışsınız ama yayıncılık sektöründe iş bakınacaksanız dikkate almanız gereken bir nokta olabilir.
"nasıl olunur?" meselesi için de şunları söylemek mümkün (yayınevi için):
-öncelikle bu yazı/çizi işleriyle alakalı bir geçmişiniz olacak. yazı yayımlatmış, çeviri yapmış, son okuma yapmış bir insan olacaksınız.
-yahut bir konuda uzmanlığınız olacak. işletme mezunuyum demişsiniz, misal bu alanın ingilizce/fransızca/türkçe literatürüne hakimseniz, bu konuda kitaplar devirdiyseniz geçmiş tecrübeniz olmasa da istihdam edilme ihtimaliniz var.
-mümkünse bir bağlantınız, bu camianın içerisinde tanıdıkları olan bir dostunuz olacak.
-edebiyat redaktörü olmak pek öyle dışarıdan gelerek mümkün değil. isim sahibi olmanız gerek.
(bunların hiçbiri son okumacılık için geçerli değildir. o işi yapmak için bir yayınevine gidip türkçe imlanızın çok kuvvetli olduğunu anlatarak iş alabilirsiniz)
aslında kafamda şöyle bi sahne var:
masamda oturuyorum
kapıdan biri elinde basılmaya hazır bir kitapla odaya dalıyor
"efendim bunu acil okumanız lazım yoksa batarız"
ben kitabı okuyorum
imla ve typo hatalarını yakalayıp çiziktiriyorum..
mantıksız gelen bir kısım varsa kitabın orjinaline dönüyorum (ingilizce)
gerekirse biçimsel müdahale de yapıyorum
işte ben bu masada oturan kişi nasıl olunur diye soruyorum..
6 yaşımda değil ama 5.sınıfta rus edebiyatı okumaya başladım
ekonomiden psikolojiye belli bir literatüre hakim olduğum söylenebilir
4 yıldır da yazdığı raporlar titiz bir tapajdan başarıyla geçen bir insan evladıyım
(cv verdik duyuruya resmen)
valla sayın paşam siz o zaman daha formel :) bi cv hazırlayın, kariyer hedefi olarak da redaksiyon aşkınızı tasvir edin yollayın yayınevlerine. yapacak bişey yok, karasevda sizinkisi. bi yoklayın bakalım. ama zor.
o hatalı kitaplar (rus klasikleri ise özellikle) şöyle bir süreçle yayına verilmiş olabilir. telifi falan olmayan eserler oldukları için yapılmış bir çeviriyi alıp orasıyla burasıyla biraz oynayıp, yeni çeviri yapılmış gibi yayınlayan yayınevleri vardı.Hatta bu işe de "redaksiyon" derlerdi. bir ara bir sürü üniversite öğrencisi bu işi yaparak para kazandı. (tabi yayıncılar daha da çok kazandı) çevirideki cümleleri değiştirirken erkek kahramanı kadın, kadın kahramanı erkek yapacak kadar şuursuz "redaktörler"den bile bahsediliyordu ki birkaç imla hatası bunun yanında ne ki?
öyle olmasa bile çeviriden ya da yazımdan sonra redaksiyondan geçmemiş olabilirler. küçük, dar bütçeli bir yayıneviyse bi de redaktöre para vermezler doğrudan basarlar kitabı. Zaten o yayınevlerinde de redaksiyonu ya oranın sahibi ya editörü, ordan birisi üstlenir redaksiyon için ayrıca birini çalıştırmayabilirler.
büyük yayınevlerinde ise bence "türkçe ve imla bilmek" dışında da bir dolu kriterleri vardır. diğer arkadaşlar da yazmışlar zaten.
bence bu iş belli bir alanda ciddi bir uzmanlık gerektiriyor. Mesela tıp çevirilerini redakte edebilir misiniz ki? edebiyatta da çevirisi yapılan eserin yazarı, yazıldığı koşullar, yazıldığı kültür ve coğrafyanın özellikleri falan az buz bir hakimiyet işi değil bunlar. hatta bence bir redaktör çevirisi yapılan dili de çevirmen kadar bilmeli.
o yüzden azmedicem başarıcam derseniz iyi bildiğiniz bir konuda mesela ekonomi kitapları basan yayınevleriyle falan çalışmayı düşünün bence. rus edebiyatı demişsiniz ama sadece suç ve cezanın kaç tane muhteşem çevirisi var türkiyede, bunu düşünürseniz rusçaya ve rus edebiyatına ayrıca da türkçeye hakim kaç tane insan vardır az çok tahmin edebilirsiniz.
