ama sinirliyim. çünkü araba teknolojisinin muhteşem derecede ilkel olduğunu düşünüyorum. her şeyiyle ilkel amk. hadi son teknoloji arabalar bu ilkelliği kırmış durumda ancak "son teknoloji" dediğimiz bu dalgalar da, esasında 20 yıl öncesinin olması gereken teknolojileri kullanıyorlar resmen. (el frenini butonla çeken, arabayı butonla başlatan şeyler, otomatik vites vs)
ya bu araba teknolojisi niye bu kadar geri? örneğin arabaların birbirine çarpabiliyor olmasına inanamıyorum amk. sikindirik bir lazerli metre ölçerler bile 50-100 lirayken, arkalı önlü sensörlenmiş araçların hız hesabını yapıp o mesafe için en fazla x km/s hıza çıkılabilmesini sağlayan bir sistem yapmak çok mu zor? yani hakkaten soruyorum ha, belki beyinsizce bir soru ama; milyarlarca satırlık veriyi saliseler içinde işleyen makinaların olduğu bir dünyada; arkadaki aracın öndeki araca göre hız limitini ayarlaması falan. çok mu zor olm?
bu araba teknolojisi dediğimiz, teknolojiden uzak şey niye bu kadar insan insiyatifinde?
mesela o dedigin teknoloji bazi arabalarda var, yakinda yayilir.
ondeki araba durduysa ve sen frene basmadiysan araba kendisi duruyor. ama bu sistem 30 km/h hizin altinda iken devrede.
demek ki yuksek hizlarda tehlike yaratabilir.
hic bir bilgisyar, yazilim vs insan beyni gibi karar veremiyor sanirim. o yuzden hala insan kontrolunda araclar.
aslında dediğin hic bir sisteme gerek yok, insan denilen yaratik bu araclari kurallara uygun kullansa kolay kolay kaza olmaz.
oldu diyelim, büyük hasarlar alnmaz.
hocam onları yaparlarsa araba çok pahalı olur, o yüzdendir diye tahmin ediyorum. bahsettiğin tip şeyler uçaklarda var mesela. ama orda bile bazı durumlara karşı "çok maliyetli olduğu ve nadir karşılaşıldığı" gerekçesiyle güvenlik önlemi koyulmuyor. 100 milyon dolarlık aletler yani.
bi de araba sadece giderken önündekine çarpmıyor ki o bahsettiğin gibi sensörlerle engel olunsun. sen yolunda gidiyosun dallamanın biri yan yoldan fırlıyor önüne mesela, o arada sensör mensör bir işe yaramaz ki. aslında trafik levhalarını manyetik yapıp, arabalara da onları algılayacak bir sistem koysalar, ve arabanın sistemleri senin trafik kurallarına aykırı hareket etmene izin vermese mantıklı olabilir.
telefon gibi işte? 100 liralık telefon var arayıp mesaj atabiliyo, 3000 liralık iphone 6 yerden kaç cm yüksekte olduğunu falan hesaplıyo. google arabaların birbirine çarpmayacağı tamamen kendi başına gideceği sistemleri deniyo ama maliyetleri milyar dolar belki de.
Ben de arabadan hic anlamam ama genel olarak endustriden ve teknolojiden biraz anlarim. Net cevap veriyorum, hepsinin karmasi.
1) Araba fabrikalari kurulu ve saniyelerin onemli oldugu seri uretim yapiyor.
2) "Sunu gorurse bunu yapsin" gibi sensor temali sistemleri yapmak ayri sey, bu sistemlerin gercek hayatta her turlu etkiye acikken %100 ile calismasi apayri sey. Neredeyse mumkun degil yani.
3) 2'deki ayni seyler yapay zekali sistemler icin de gecerli. Hatta daha gecerli.
Not: Insandan bagimsiz araba teknolojisi mevcut.
tabi ki maliyette cok buyuk etken.
yillar once mercedesin soforsuz araba denemeleri yaptigini izlemistim.
guzergahtaki isiklara tabelalara sapaklara vs sensörler, alici/vericiler filan yerlestirip arabayi fabrikadan mudurun evine yollayip mudurun karisini alip getirmişlerdi soforsuz.
google'ın kendi kendine takılan arabası açık trafikte test ediliyordu en son. büyük ihtimalle 2020 civarında satışa da sunulur. ama yine de ne kadar güvenli olur bilemiyorum. trafik çok fazla etmenin bir araya geldiği bir unsur.
mekanik ile elektroniğin gelişmesi aynı şekilde olmuyor.
ornek olarak 1600cc bir motor bir 15 20 yıl oncesine göre 1,5-2 katı beygir üretebiliyor. elektronikte kapasite her yıl 2 ye katlanıyor nerdeyse.
belirttiğin teknolijiler var ama bence onları her yerde kullanamazsınız. ornek olarak şerit takip sistemini ankarada kullanın kullanabiliyorsanız. konya yolunu bilen bilir hiç şerit çizmeseler daha iyi. şeritleri takip edersseniz kesin birine çarparsınız.
adaktif hız kontrol var zaten ama coğu marka opsiyona ekliyip karına kar katmakla meşgul. ben bir mühendis olarak asıl şunu çok merak ediyorum 25$ lık araba kamerasını nasıl stok olarak arabalara eklenmiyor anlamış değilim. bir araba tasarlasam kontağı çevirdiğin an kayıta giren dört kamera(ön arka ve yan aynalara ) ve bunları direk usbye kayıt yapacak şekilde bir sistem tasarlardım.
sebebi para.
adam teknoloji birimini suan kapatsa 20 yil daha arac satar, "gelisen teknolojilerle". adam mesela su surucu kapisindaki diger camlari acma tuslari var ya, onun sadece surucu cami icin otomatik (tam basma modu diyeyim) secenegi sunuyor. yani tam basinca ya da cekince cam otomatik aciliyor ya da kapaniyor. lan kac para bi fiziksel dugme? ama yok. koymuyor ipne.
20 model arac cikartiyor firma, "bak bunda bi dusuk modelde olmayan siktiriboktan bi ozellik var, ama 5 bin lira daha pahali" diyor. biz de aliyoruz.
o arabayı yapmak kolay peki sende onu alacak para var mı?
Daha oraya varmadan şöyle bir nokta var: Arabaya koyduğunuz yakıttan üretilen enerjinin sadece %15'i harekete gidiyor. Bu oran, bugünün en verimli termik(yakıt harcayan) aracında %25'tir. Geri kalan enerji aracın sesine, titreşimine ve ısınmaya gidiyor. 21.yüzyılda halen daha bir şeyi yakarak ilerliyoruz.
Elektrikli otomobiller üretiliyor yavaş yavaş ama şu zamana kadar bunları kullanmamız yazık.
(Bu arada en dandik elektrikli araçta verim %90'ın üzerindedir. Sessiz ve titreşimsiz gitmesinden anlayabilirsiniz.)
ford'un bi seminerine katildim 2025'te amerikada boyle araclar gormeye baslicaz diyor.
simdilik olmamasinin sebebi de kanunlarin pek buna uygun olmamasi, teknolojinin henuz tam istenen seviyede olmamasi, algoritmalarin hala her durumda kususrsuzca calismiyor olmasi ve en onemlisi boyle bir arabaya sahip olmak isteyen kitlenin/neslin henuz parasinin olmamasi.
otomatik vitese ancak kizlar kullanir diyen tipler var hala, dusun kendi kendine giden arabaya olacak reaksiyonu.
not: bu entry kisisel seksist goruslerimi icermez. sadece otomatik vitese gicik olanlarin seksist gorusleri icerir. yoksa kadinlarimiz da elbette duz vites kullanabilir.
amerikada otomatik vites haricinde araba kullanılmadığını da ek not olarak belirteyim. bazılarına göre tüm abd vatandaşları kız olabilir.
aha diğer basit geliştirme:
ışıklara sensör yerleştirilir, kırmızı yandı mı araba otmatik durur. çok mu zor lan bunu yapmak?
@kamera motor ben bunları sensör teknolojisini tanımadığım yıllarda da hayal ediyordum. yol-araç etkileşimi, araç-araç etkileşimi olmayacak şeyler değil. Ama bugünden yarına hazırlanabilecek kolaylıkta bir altyapısı yok bu işlerin, üzerinde çalışılıyor. O yüzden ben daha fiziksel ilkelliklere takılıyorum bu aralar. Mesela çıkıntı yapan dikiz aynaları yerine kamera olabilir, özelleştirilebilir ekran şeklinde gösterge bölümü, silecek teknolojisinin değişmesi ve her aracın arkasına da silecek eklenmesi, daha etkili konumlandırılmış havalandırma tertibatı gibi.
@kamera motor,
evet yukarida anlattigim gibi cok zor.
normalde yaptin calisiyor diyelim. yan yaklastin o zaman nasil calisacak? ya acil durumlarda sistemin duzgun calisir ve birinin olumune sebep verirse? karda kista siste calismazsa ne yapacaksin? genelde calisan sistem yaptin ve suruculeri alistirdin diyelim, onunden kus ucar geyik gecer de calismaz hale gelince kazadan kim sorumlu olacak?
Zetahead'in Popular Science okuyun tavsiyesine katılıyorum. Bu tür soruların yanıtlarından daha da fazlası var orada.