Agriyi hissetmen gerekiyor bi terslik olunca anlaman icin dolayisiyla birtakim reseptorlerle uyartilarla agriyi hissediyorsun. Kanin damardan gecis hissi gereksiz bilgi onu hissetmen icin ekstra bir algi olusturmuyoruz ama oluk oluk kan kaybetsen onu da hissedersin
kanın geçişini hissetmenin faydası ne?
ama karın veya başka bir yerin ağrısı vücudunda sorun olduğunun göstergesidir. bunu yaşadığın zaman yapmakta olduğun bir şeyi yapmaman, yemekte olduğun şeyi yememen, içmemen, önlem alman hatta tedavi olman gerektiğini anlarsın. ağrıyı hissetmek önmeli bir şey yani evrimsel açıdan. düşün doğadasın bir yemiş yedin ve birkaç saat sonra karnın ağrıdı, ishal oldun vesaire... bu olay sayesinde bu şeyin sana ya da herkese zararı olan bir şey olduğunu anlar bir daha yemezsin...
bu konu hakkında çok güzel bir kitap: why we hurt (türkçeye ''neden canımız yanar'' diye çevrildi. tübitaktak çıktı. böyle bir soru sorduğun bu kitabı da benim gibi seveceğinden eminim. hatta ne, nasıl ve neden olur temalı her şey için geçerli sanırım bu...)
fizyolojik yaklaşırsak; damarlara motor nöronlara gider işte genişleyip daralsın diye. ama duyu nöronları gitmez. o yüzden hissedemezsin. duyu nöronu gitmeyen organlardan biri de karaciğer mesela kessen hissetmez. ya da duyu nöronu olsa bile yeterli uyarı olmadığı için, yeterli Ach salgılanmaz, sinir hücreleri eşik değeri geçemez ve implus iletimi olmaz.
karın ağrısı da mesela gaz vardır, basıncı ağrı şeklinde hissedersin. az miktarda olsa ağrı olmaz. onda da sinir hücrelerinin eşik değerini geçmesi gerekiyor.
bunu yerde yürüyen karıncaların sesini duyamamak gibi düşünebilirsin. ses kulak içindeki kemikleri yeterince titreştirmez ve sinirsel iletim olmaz.
bi de ağrının fizyolojisi çok karışık, neyi neye göre ağrı olarak algılıyoruz? neden ağrıdan zevk alıyoruz? tam çözülemiyor. yine de öğrenmesi zevkli, bak bi googledan.
tüm iç organlarda ağrı reseptörleri var zaten. biraz terimsel olacak şöyle söyleyeyim, iç organlarımızı çevreleyen 2 adet periton(kese gibi düşün) var. visseral ve parietal olmak üzere. visseral peritonda ve iç organlardaki ağrı reseptörlerine c tip afferent nöronlar deniyor. bunların hissettikleri ağrı daha künt iyi lokalize edilemeyen yani net olamayan ağrılar. aynı zamanda bu ağrılar vücudun başka yerlerine yansıyorlar, kalp ağrısını kola yayılmış bir şekilde hissetmek veya safra kesesi ağrısını sağ kürek kemiği altında hissetmek gibi. bunun nedeni embriyonel dönemdeki gelişimimizle alakalı, bu biraz daha karışık şimdi bahsetmeyeyim ondan. parietal periton ise (daha dışta olan) somatik innervasyona(a delta lifler)sahiptir. yani derideki ağrının nerede olduğunu hissedebildiğin gibi ondaki ağrıyı da tam net bir şekilde hissedebilirsin. bir örnek vereyim. apendisitte ağrı öncelikle visseral peritondaki ağrı lifleri tarafından algılanır ve ağrıyı göbek civarında orta hatta hissedersin zaman geçtikçe enflamasyon parietal peritonu tutar ve ağrı daha lokalize olur ve sağ alt kadrana iner çünkü buradaki sinir lifleri daha iyi ayrım yapabiliyordu. onun dışında o gazın geçişini hissetmenin ağrı duyusu ile bir ilgisiyok. yüzeyel sinirlerin uyarımıyla hissediliyordur.