bu benim arkadaşın annesiyle babası 1990 yılında evlenmişler. babası bu evlilikten önce başka bir hanımla evliymiş ve boşandıklarında evini yazlığını vs bu hanıma ve 1. evlilikten olan çocuklarına bırakmış.
2. karısından da bu benim arkadaş olmuş, karı koca para biriktirip yeni mülkler edinmişler ve adam bu mülkleri karısının üzerine yapmış. ikisinin de maaşları anne babadan kalan paralar birleşmiş.
iki sorum var;
1) adamın ölmesi durumunda rahmetlinin 1. evlilikten olan çocukları yeni kadının mülklerine ortak olmaya çalışabilir mi (bu mülklerde de babamızın hakkı var diye) yoksa tapu kadının üstüne olduğundan böyle bir şey olamaz mı ?
2) eğer ortak olmaya çalışırlarsa bu çiftin boşanması durumunda aynı şekilde isteklerde bulunabilirler mi ?
cevap verene şimdiden inanılmaz teşekkür ediyorum.
bu miras konuları biraz çetrefillidir. yekten "yok bir şey talep edemezler" denilebilse de, diğer evlilikten olan çocuklar da babanın mirasçısı oldukları için "denkleştirme" ve benzeri davaları açabilirler eğer koşulları var ise.
@fengari denkleştirme nasıl bir şey üstad ? boşanma durumunda da açabilirler mi bunu ?
denkleştirmeyi anlatmak için öncelikle "tasarruf nisabını" anlatmak gerekecek. Şimdi bir kişinin tüm mal varlığı üzerinde bazı mirasçılarının (eş, çocuklar ve anne-babası, eğer mirasçı ise) belli bir hakkı var, buna "saklı pay" deniliyor. bu saklı pay her koşulda mirasçıların hakkı. bu saklı payların toplamının tüm terekeden çıkarılması ile mirasbırakanın "tasarruf nisabı" bulunur. yani mirasbırakan sağlığında tasarruf nisabına dahil olan miktarları başka birine ivazsız (bir karşılık almadan) olarak devredemez veya vasiyetinde mirasçıların saklı paylarını aşan tasarruflarda bulunamaz. bir örnek verelim, mesela A'nın öldüğünde bir çocuğu (B) ve eşi olsun (C), toplam terekesi de 100.000 lira olsun. Çocuğun saklı payı 37.500 TL (yasal miras payının yarısı) ve eşin saklı payı da 6250 TL (yasal miras payının 1/4'ü). yani bu durumda saklı payların toplamı: 43750 TL'dir. Bu para her koşulda ve her durumda mirasçılarındır. Geriye kalan miktar ise mirasbırakanın tasarruf nisabını oluşturur.
denkleştirme denilen şey ise basitçe şu: mirasbırakanın sağlığında bir veya daha fazla mirasçısı veya başka bir x kişi lehine yaptığı bazı ivazsız kazandırmalar ve tassarruf nisabını aşan ölüme bağlı tasarruflar (ör: yukarıdaki örnekte vasiyetinde 70.000 liranın başka bir kişiye bırakılması)
o kişi öldüğünde o kazandırmalar yapılmamış gibi terekeye dahil ediliyor veya edilmesi için dava açılıyor. yani mesela A'nın 2 oğlu olsun; B,C, B'ye sağlığında 20.000 lira vermiş olsun bir şey için. öldüğünde de toplam mirası 100.000 lira olsun. buradaki bölüştürme şöyle yapılır:
100.000/2=50.000. iki oğlunun miras payı
bu paradan B'nin aldığı 20.000 çıkarılır ve
B: 30.000 TL
C: 70.000 TL alır.
buradaki püf nokta şudur, bu mirasçılara yapılan karşılıksız kazandırmaların "miras payına mahsuben" yapıldığı karine olarak kabul edilir. eğer aksi bir durum var ise, bunu kendi leyhine kazandırma yapılan tarafın ispat etmesi gerekir.
sizin olaya dönersek; babanın mirasçıları tüm çocukları ve şu anki eşidir. eğer bunlardan biri leyhine karşılıksız bir kazandırma var ise ve bu kazandırma kendi saklı paylarını ihlal ediyor ise, diğer mirasçılar bunu dava edebilirler yukarıda anlattığım gibi.
ölmeden önce boşanılmış olması bu dava açısından bir şeyi değiştirmez, temel nokta mirasbırakanın sağlığında yaptığı ivazsız kazandırmalardır, sonradan boşanılmış olması yani mirasçılık sıfatının kaybedilmiş olması bu anlamda bir şeyi değiştirmez.
karışık geldiyse mazur görün, dediğim gibi miras hukuku çetrefilli bir durumdur, her olayın özelliğine göre ayrı bakılması gerekir.
@fengari'ye ek:
birinci soruya verdiğiniz cevaba aynen katılıyorum, çok açıklayıcı bir cevap olmuş.
ikinci soruda çiftin boşanması durumunda evlilik birliği içerisinde alınan tüm mallar edinilmiş mallara ortaklık rejimi gereğince eşit olarak paylaşılacak ve artık çiftler birbirinin mirasçısı olamayacaklar. yani boşanma durumunda kadının üzerine yapılan mülkler üzerinde kocanın hakkı doğacaktır ve paylaştırma yapılacaktır. ilk evliliğinden olan çocuklar bu paylaştırılmış ve kocaya kalmış mallar üzerinde hak iddia edebileceklerdir.
