mesela house'un bir bölümünde adamın beynindeki kanı çekip geri koyuyorlardı. bir süreliğine ölüyordu falan. (gerçekte yapılan bir prosedür mü emin değilm ama). bu tam olarak bir süreliğine ölüm mü oluyor?
kalp durunca yeniden diriltme olayını da belki sayabiliriz. beyne oksijen gitmiyor ama beyin hala bir süre canlılığını koruyabiliyor sanırım.
beyne kan (veya oksije gitmeyince) ne kadar süre canlı kalabiliyor? beyin ölünce kesin ölüm mü oluyor, ondan sonra beyni diriltme şansı hiç yok mu?
bir de bu öldürülüp tekrar diriltmeyi gerektiren bir prosedürü doktordan isteme talebimiz var mı? (mesela bir hastalığımız var ve böyle bir prosedürün işe yarayacağını düşünüyoruz)
çok karışık mevzular bunlar. tıbbi olarak uzuuun süreler ölü olarak kalıp sonra dirilenler var. tam araştırmasını yapabilecek durumda değilim şu an. ama c. grangé'nin şeytan yemini kitabında da konusu geçer. house gibi dizilerde de. beyin tam bi muamma, neye nasıl tepki verebileceği kesin değil. uzun süre oksijensiz kalıp ölmeyebilir, orta halli bi darbe sonucu ölebilir veya kişiyi felç edebilir. falan filan.
o dediğin kalp ameliyatında makineye bağlısın, kalbin yerine o atıyor.
ölümden de ne anladığına göre değişir, beyin ölümü denilen şey aslında "beyin" değil, beyincik ölümü, tüm yaşamsal refleksler orda. bu aşamadan sonra geri dönüş yok
kalp durması da ayrı bi olay. dizilerde sürekli dıtdıtdıt diye düz çizince çakıyolar şoku diye görüyosun ama öyle bişey yok. düz çizince en fazla cpr yapabilirsin. şoklama olayının endikasyonları var, onların dışında faydasız
kimyasal olarak indüklenen komalar oluyor.
isteme gibi bi lüksün yok, onlar sana önerebilirler. gerçi kolay kolay kimsenin böyle bir şey önerebileceğini sanmıyorum çünkü geri gelmenin garantisini kimse veremez
kısacası bilimkurgu film dizi izlesen de çok ciddiye alma
edit: uzun süre ölü kalıp da dirilen bi insan yok. en fazla komadadır ya da bitkisel hayattadır, bunların geri dönüşü var. ya da "ölü" olduğu sırada cpr yapılıyordur, ilaç veriliyordur o şekilde geri döner
ona benzer bisyler gıormustum. milleti ani bir sokla dondurup buzdolabi gibi biyerde muhafaza ediyorlardi. sonra gereken tarihte aciyorlardi tekrardan. dondurulmuslar vardi ama dondurulup acilan yoktu sanirsam
beyin hücreleri kansız kalmasından 3-4 dakika sonra ölmeye başlayıp kan akımı kalp masajıyla da sağlanmazsa 9-10. dakikalarda tam beyin ölümü gerçekleşiyor, bundan sonra beynin yeniden işlev kazanması teorikte de pratikte de mümkün değil.
doktorunuzdan böyle bir şey isterseniz muhtemelen psikiyatriye direkt uçuş biletinizi alırsınız. böyle şeyler sizin istemenizle değil, doktorunuzun sizi çok büyük risk altında görüp böyle bir şeyi önermesiyle olabilir ancak.
edit: la noix çok daha güzel açıklamış benden önce.
Kalp-damar ameliyatlarında dolaşımı tamamen durdurup vücudu soğutularak(Total sirkulatuar arrest) yapılan ameliyatlar var. Vücut ısısı düşünce oksijen ihtiyacı azalıyor ve beynin(beyin kanlanmanın en gerekli olduğu organ oluyor) de dolayısıyla canlılığını koruma süresi uzuyor. Dolayısıyla kan dolaşımı olmamasına rağmen ölüm olmuyor.
Konuyla ilgili yeterince cevap verilmiş ama BBCnin bu konuda yayınlanmış belgeselini ilginç bulabilirsiniz:
www.youtube.com
valla bildiğim bi kalp durduktan sonra epinefrinle tekrar çalıştırıyorlar. bunu da dizide görmüştüm. :(
beyne 10 saniye oksijen ulaşmasa bayılırsın. buradan da sinir hücrelerinin hipoksiye (oksijen yetersizliği) ne kadar duyarlı olduğunu görüyoruz. birkaç dakika içinde de sinir hücreleri geri dönüşümsüz olarak ölmeye başlar. beyin sapındaki sinirler ölürse de geri dönüşün olmaz. ama beynin sadece ayaklara giden sinirleri ölür de, sonrasında beyne oksijen ulaşırsa uyanırsın ama ayakların felç olmuş olur. felçin mekanizması da bu.
kalp ameliyatlarında ölmüyorsun, sadece kalbin pompa işini bir cihaz yapıyor. beynin hiçbir şeyden haberi olmuyor, bir saniye bile oksijensiz kalmıyor.
bir de çok soğuk yerlerde (karların içinde mesela) bayılan insanlar var. vücut sıcaklıkları iyice düşüyor, kalpleri duruyor. yani beyinlerine oksijen gitmiyor. ama vücut ısısı düşük olduğundan saatler sonra ısıtıldıklarında hiçbir şey olmamış gibi geri canlanıyorlar. bu ilginç bence.