kısıtlamak istemiyorum ama mesela latin alfabesini düşünelim, bütün latin alfabesi kullanan dillerde harfler belirli bir sırada, sanırım hiç birinde örneğin a b'den sonra gelmiyor. bu neye göre oluşmuş? niye halihazırda bildiğimiz şekle gelmiş?
bonus soru: bu harflerin -en azından latin alfabesi için standart olanlarının- kabul görme sırası var mı mesela, neye göre kabul edilmişler? mesela q x'ten önce bulunmuştur o yüzden sıralamada önce geliyor diyebilir miyiz?
peşin not: yuh amma sormuşum yine. kısa yazamıyorum aq :s
elif be te şeklinde sıralanan arab elifbası, alfa beta teta şeklinde yunanda yankılanıyor. elif - alfa - a, be - beta - b şeklinde benzerlik olduğuna göre bu alfabelerin aynı kökenden çıktığı ya da evrildiği düşünülebilir sanırm ?
soru benim de ilgimi çekti. ama yanıt, bulunan ilk alfabeye kadar gitmeyi gerektiyor bence.
A harfi çok eskilerde alpha, elif şeklinde öküz başından geliyor. Yani önde giden başı çeken demek. Bu şekilde evriliyor.
a alef'ten geliyor. okuzun boynuzlarindan zaten sekli ama tersinde. zaten birkac alfabe once tersti.
siralama bence o harflerin kaynagi olan kelimelerin gunluk hayattaki kullanim sikligina goredir.
@freekara hocam yunanlılarda alfa- beta- gama- delta....diye gitmiyor muydu :)
benim de dikkatimi çeken bir olaydı bu. ama ben de dahinnotha gibi hep ilk alfabeden evrildiğini düşünürüm. hatta abece, elifba, alfabe diye adlandırmalar var bu harf öbekleri için peki bizimki abece olmasına rağmen dilimize neden yunanlılarınki oturmuş onu da anlayabilmiş değilim, bu da ikinci soru olsun.
@ freekara vay be her saniye başka birşey öğreniyoruz. :) ben yunancadan anlamam da matematik bölümünde o zıkkıma hep beta dedik ondan dedim yani.
bir de freekara hocam eğer dediğin gibi alfabe kelimesi evrensel ise alfabeyi de romalıların yaydığını dolayısıyla alfabeyi alan diğer milletlerin sıralamaya genelde riayet etitiğini düşünmek çok yanlış olmaz herhalde. böyle bir çıkarım ne kadar doğru olur.?
ilk fenikeliler kullandı modern zaman alfabesini. mantık basitti, her ses için bir şekil ve bu şekil o ses ile başlayan bir obje. yani ayn var mesela göz demek ki göze de benzer fenike şeysinde. şin var mesela diş demek. w buna benzer. her neyse gel zaman git zaman fenikeliler yaydı bu alfabeyi ticaret ile. ilk yunanlılar kullandı ve sıralama hemen hemen aynı. daha sonra latin alfabesi türedi yunandan. bu sırada arap ve ibrani alfabeleri de fenikeden aldı yürüdü. kiril de çok sonraları latin ve yunandan aparıldı. sonuç olarak:
fenike====>yunan=====>latin=====>kiril
fenike====>arap====>fars====>osmanlı
fenike====>ibrani(bu arada sırf bilinenleri yazdım yani arada süryani falan filan da var)
yani her gelen sıfırdan alfabe türetmedi. olana ekleme ya da çıkarma yaptı. bu yüzden sıralama ilk nasıl yapıldıysa öyle sürdü gitti. ayrıca önce sonra türemeden çok alfabenin genel gidişatı ve önceki-sonraki harf de önemlidir sıralamada. yani tutup da ğ'yi alfabenin en sonuna atamazsınız. böyle işte.