4. sınıfa geldim ilk defa duyyorum bu ilkeyi. cevap veriyim, her alanda uygulayamazsın. kanunlarca şekli sınır konulmuş yada aşılmasında sakınca görülmüş hallerde bu anlattığın ilke uygulanmaz. mesela iş kanununda işçi lehine hüküm ilkesi vardır. bu dediğin ilkeye tamamen zıt gibi. işveren seni kovuyom la dedi işçi de hayır ben istifa ediyorum dedi diyelim. bu durumda işveren kovmuş sayılıyo, çünkü işçinin korunması ilkesi var.
yada şekle tabi işlemlerde zaten kanunda yazan haricinde işlem yapamazsın.
yada ticaret kanununun uygulama alanı bulduğu yerlerdede bu ilke geçerli olmaz. mesela faiz indirimi istenemez tacirler tarafından. burda denkleştirme fln kural olarak yasak.
tabi ki uygulanabilir. öncelikle bu ilke medeni hukukun temel ilkelerinden biri olup medeni hukuk dediğimiz şey ise aslında 5 kitabı(borçlar,ticaret vs.) içinde barındıran özel hukukun ve hatta idari yargının temelidir. dolayısıyla maddeler üstü genel-geçer bir hukuk normudur. aynı insan hakları, hak arama hürriyeti gibi. bu durumda hukukta zaten,usul kuralları dışında kesin bir şeyin olmadığı da düşünülürse yerine göre,tüketici olsun başka kanun olsun atıfla uygulanabilir.
Son olarak bir makalede şöyle bir şey buldum onu da alıntılayım:
'' Bu çerçevede fedakârlığın denkleştirilmesi
ilkesi de, hukuken korunan bir varlığa üstün çıkar sahibi tarafından yapılan
hukuka uygun müdahale neticesinde zarar görenin hukuk düzeninin sağladığı
koruma yetkilerinden yararlanamayarak katlanmış olduğu fedakârlığın üstün
çıkar sahibi tarafından ödenecek tazminatla giderilmesi, denkleştirilmesi gere-ğini ifade etmektedir
44
. İhlal edilen varlığın üstün çıkar karşısında feda edil-mekte olduğu ve ancak bu fedakârlığın bir tazminatla karşılandığı göz önünde
bulundurularak, tehlikeli işletmeler bakımından istisnai olarak başkasının
hukuk alanına müdahale edebilme imtiyazı söz konusu olabileceği değerlendi-rilmelidir. Ancak tehlikeli işletmenin çıkarları ileçatışan çıkarın kişi varlık ve
bütünlüğüne ilişkin olması halinde, ortaya çıkan zararlı sonucun olağan ve
kaçınılmaz olduğu, hukuk düzenince öngörülmüş ve izin verilmiş bir sonuç
niteliği arz ettiği kabul edilerek, sağlık, yaşam, vücut bütünlüğü gibi değerlerin
işletme çıkarları karşısında feda edilmesi adalet duygusunu zedeleyici nitelik-tedir. Gerçekten de, sağlık, yaşam, vücut bütünlüğü gibideğerlere yönelmiş
zararlara yol açan müdahaleler yerel adetle bağdaşır nitelik arz etseler, bu
müdahaleler ile korunan çıkar ekonomik yönden korunmaya değer olsa bile,
kişilik haklarının önemli bir bölümünün zedelenmesi söz konusu olduğunda,
söz konusu müdahalelerin hukuka aykırı olduklarının kabulü gerekir
45 ''
.
Fedakarlığın denkleştirilmesi Prof. Dr. İlhan Ulusan hocanın uzmanlık alanıdır. Doktora derslerinde çok anlattı sağolsun. Kendi doktora tezinin de konusuydu yanlış hatırlamıyorsam.
Somut olayın uygun düştüğü diğer hallerde uygulanmaması için bir sebep yok bence. Fedakarlığın denkleştirilmesine müşterek avaryada da rastlanır mesela.
