bir de gözlerin altına bastırınca veya ovuşturunca geçici körlük oluşuyor ve etraf kararıyor bunun sebebi ne acaba ? küçükken bol bol yapardım zararı var mıdır ?
aramaya öyle üşendim ki...
ikisi de zararlı diye biliyorum. gozleri ovusturmak ve direkt ısıga baktıktan sonra , karanlık bir seye bakmak falan. ısıga baktıktan sonra bir kaç saniye gozlerini kapatıp dınlendır demişti bi doktor.
birincisinin sebebi, insan gözünün tembelliğidir. sırf bu tembellik sayesinde sinema denen bir icadımız var. iki kare arasındaki çizgiyi obtüratörle kapattığımız ve her kare arasında kısa bir karanlık yarattığımız halde, bu gözümüzün görüntüyü hemen tazeleyememe özelliği sayesinde kesintisiz filmler seyredebiliyoruz...
bir ışık kaynağına yada çok parlak bir imaja uzun süre bakınca gözde oluşan izlere after effect denir. zira gerçekten de gözde "iz" kalır bir süre... çok uzun süre bakmadıkça uzun vadede zararı yoktur.
gözü dışarıdan veya dokunarak oğuşturmak ise kaşınmıyorsa pek yararlı birşey değildir boşu boşuna göz yorulur ve uzun vadede göz sulanması gibi gayet uyuz problemler çıkar.
benim bir tahminim var (bilimsel degildir) ortaokuldan hatirlayaniniz vardir; koni ve cubuk hucreleri var gozde. cubuk hucreleri aydinliga ve karanliga geciste adaptasyonu sagliyo ve sekli suzuyodu. bir isik kaynagina bakip gozlerimizi kapattigimizda bu cubuk hucreleri saatler boyunca (oeh) suzmekte olduklari goruntuyu seklen sinirlere birkac saniye daha iletiyor olabilirler. yani motor soguyana kadar. 100km/h ile gidiyorlar ampule bakarken, gozlerini kapattin mi hemen duramiyorlar, aci bi fren sesi duyuluyor. "instant" bi adaptasyon yok yani.
mesela isigi kapattigimizda ilk birkac dakika zifiri karanliktan bir sey gorulememesini, ancak birkac dakikanin ardindan nesnelerin secilmeye baslamasini da bu cubuklar sagliyordu sanirsam, konuyla pek ilgili degil ama...
opponent process diyoruz buna. retinadaki cone hucreleri renge duyarlidir. bazilari ye$ile veya kirmiziya, digerleri ise maviye veya sariya duyarlidir. cone hucrelerinin arkasinda, noronlar seviyesinde ise opponent processler i$ler. ornegin mavi-ye$il opponent processini ele alalim. kirmizi bir i$ik kaynagina bakarsak, processin kirmizi tarafi agir basacak ve kirmizi gorecegiz. ancak kirmiziya bakmayi surdurursek bu taraf yorulmaya ba$layacak ve bir sure sonra i$iga bakmayi kesersek ye$il taraf kirmiziya baskin hale gelmi$ olacagi icin ye$il ye$il parildayan bir afterimage goruruz. yani temelde fazla uyarilan sinir sisteminin yorulmasindan ba$ka bir $ey degil.