o zaman enflasyon ebemizi sikerde ondan :)
eğer elide altın olarak karşılığı yok ise para basamazsın, basarsan ekonomine güven çok yüksek olmadığı için (ABD gibi) paranın değeri düşer. Ayrıca piyasadaki 10 birim ürünün peşinden koşan para miktarını sen birden x birim artırdığın için (üretim artmaksızın) bu da 2 liraya 10 birim ürün alıyorken 2x liraya 10 birim ürün alacaksın demek olur ki bunada enflasyon denir.
Yani ne kadar para basarsan bas alacağın ürün miktarı veya karşılık olan altın miktarını arttırmadıkça paranın miktarı ile reel değeri ters oranda değişecektir.
Not: ABD gibi derken ABD altın karşılığı olmadanda çatı çatır para basabiliyor. Çünkü ekonomisine olan güven bizdekinden çok çok daha yüksek.
para aslında senettir. hele banknot tamamen öyledir. yani kağıt para ilk çıktığında devlet diyor ki bu kağıdın karşılığı olan 100 altın benim hazinemdedir. gelip alabilirsiniz kağıdı getirerek. yani senin kasanda 100 altın varken, 10 kağıt basarsan her kağıdın değeri 10 olur. 100 basarsan hepsinin değeri 1 olur.
para miktarı arttıkça birim paranın değeri düşer. yani piyasada dolaşan para miktarının artması işe yaramaz.
örneğin, yolda geçen 2 arabadan biri ferrari olsa kim 500 bin € para verir ferrari'ye? veya altın bu kadar az olmasa bu kadar değerli olur muydu? ekonomik terimler çok kafanı karıştırabilir, o yüzden en basit yönden bak: bir malın miktarı artarsa o malın değeri (insan algısına göre) düşer.
o yüzden senin evde para basıp kendi borçlarını ödemen en mantıklısı olacaktır.
senin mantığını kullanan zimbabwe yaptı bu hatayı, bir ekmek almak için bir kaç kilo para vermen gerekiyordu. Bu da fotoğrafı :
img.imtwelve.com
google görsellere zimbabwe dollar yazıp aratırsan trajikomik fotoğraflara ulaşabilirsin.
karsılıksız para oluyor oyle.
anneye anlatır gibi:
piyasada dolaşan para miktarı çoğalınca bu enflasyona yol açıyor.
bunun kitapta yeri var, formülü var iktisatta.
artı arkadaşların dediği gibi karşılığı olmadan para basmış sayılıyorsun. (karşılıksız derken altınla karşılık değil elbet. o kalkalı çok oldu. ekonomik bir karşılığı olmadan fotokopi gibi basmak yani.) pek de bir işe yaramıyor anlayacağın. seçimlerde muhalefet liderlerinin asgari ücreti şu kadar yapacağız, ücretler bu kadar artacak diye vaatte bulunmaları da bu yüzden komedi. çünkü herkesin maaşına zam yap. piyasadaki para artsın. fiyatlar da artsın. sonuç aynı :)
ilk cevaptaki altin karsiligi olayida kalkali baya oldu. yanlis bilgi.. para arzi talebide diger urunler gibi serbest piyasada.. yani para da bir mail esasinda.. oyle ..