Amerikada falan temettü emekliliği denen bir şey var. Birka. iyi şirket, borsanın altın çağında güzel temettü verince hep öyle olacağını sanan bir kaç romantik ve gereksiz adam bizde de temettü emekliliği olacağı iddiasıyla epey de bi taraftar toplayıp baya gürültü yaptılar.
Verilen temettüler bugünün enflasyonist ortamında ve fiyat hareketliliğinde 3 kuruştur. İnsanı öyle emekli falan etmez. Ve haklısın. Önümüzdeki sene ve senelerde temettü vermiyoruz da diyebilirler, 3 kuruştu zaten bir kuruşa indirdik de diyebilirler.
Yani bir balon o.
temettü olayını pek sevdiğimi söyleyemem hele türkiyede hiç. yatırıma dönüşmeyen paranın veriminin o parayı yatırıma dönüştüren şirketlere nazaran daha kötü olacağına dayanıyor bu fikrim. temettü garantisi diye bir şey de yok fakat önceki temettü verileri bu konuda tahmin etmeyi kolaylaştırabilir.
Temettü vereceklerinin garantisi yok.
Şirket kar etmezse temettü zaten vermez.
Veya şirket yeni bir yatırım yapmaya karar verir, tüm karı bu yatırımda kullanmaya karar verip temettü vermeyebilir. Garanti değil.
Ama Tüpraş yıllardır veriyor, herhalde ileride de yıllarca verir, fakat garantisi yok.
Ama şöyle düşüneceksin. 100 liralık şirket 10 lira kar edince bu karı dağıtıyor. Eğer karı dağıtmayıp yatırım yapmaya karar verse 110 liralık bir şirket olur normal şartlarda. Hatta o yatırım sayesinde büyüyeceği için 115 liralık bir şirket olur. Ama gerçek hayat böyle değil tabi, özellikle de Türkiye'de.
Bir sirkete "sadece" temettu oduyor diye yatirim yapilmaz. Temettu odeme verimine gore de (odenen temettu/odeme tarihindeki bir hisse fiyati) yatirim yapilmaz.
Bir sirkete, finansallari iyiyse, yaptiklari iste gelecek goruyorsaniz, iyi yonetiliyorsa ve olacagini degerlendirdigimiz fiyattan ucuzsa yatirim yapilir. Bu inandigimiz sirket temettu oduyor olabilir, yatirim stratejimiz yukardaki kriterler ve ayni zamanda temettu odeyen sirketler olabilir. Temettulerden alacaginiz kazanclari yeniden yine "iyi" olan sirketlerinize yatirirsaniz yillar icinde buyume oraniniz artabilir. Bir ornek olarak, vasal sirketler, ortagi fazla olan sirketler temettu odeme yatkinligi daha fazla olan sirketlerdir. Cunku temettu sirket ortaklarinin yada ana holding sirketinin kardan pay almasinin yollarindandir.
Temettu emekliligi kavramini; insanlar temettu zenginligi olarak algiliyorlar. Hem calismayayim, hem luks hayat yasayayim bu yolla vs. bu her alandaki zenginler gibi cok zor bir sey. Sans ve zamanlama cok muhim. Ancak "iyi" sirketlerin getirecegi temettuler sebebiyle 10-20 yil bandinda ciddi bir ek gelir kazanmak da mumkundur. Bir sirket temettu odemekten artik vazgecer , yada isleri bozulur kar edemez vs. olursa ozetle iyi olmaktan cikarsa portfoyunuzu degistirirsiniz.
temettü vereceğiz diye garanti vermiyorlar. şirket zarar ederse veya elde ettiği karını yatırıma harcayacağız derse temettü vermez. hatta temettü verecek diye aldığın şirket batabilir, temettüyü geçtim ana paranı kaybedebilirsin.
ayrıca temettü verdiği zaman verdiği temettü kadar hisse değeri düşer, hatta daha çok düşer.
örneğin 1000 lira değeri olan hisse 100 lira temettü verse, hissenin değeri 900 liraya düşer, sana da 100 lira değil vergiden sonra 85 lira geçer. yani temettü verdiği gün 15 lira zararın olur.
bunları bilmeden bu işlere girilmez.
sadece tüpras aldiysan ve tüpras evet ben dagitmiyorum bu sene derse ortada kalirsin evet, böyle bir sey yapabilirler. bu illa kötü bir sey de olmak zorunda degil.
cözümü
1) kenarda nakit para bulundurmak, 1 senelik harcamalarin icin mesela temettü gelirine endekslenmis olmamak
2) birden fazla hisse senedi, tahvil vs bulundurmak. yani riski "paylastirmak". mesela tahvil sabit gelir getiren bir yatirim aracidir. ondan da alabilirsin eger tek amacin sabit gelir ise.