Bu cinli yada koreliler sanirim basla ulke vatandasi olamiyorlardi onlar gidip mesela abd den oturum mu aliyorlar sadece
Ülkeden ülkeye değişir. oturum almak, çalışma izni, vatandaşlık kısmen bağlantılı olsa da aynı değil. Turist vizesiyle gidip yaşarsın ama çalışamazsın. Düzgün bir ülke önüne gelene çalışma izni vermez. O ülkeye vergi ödeyen kendi vatandaşı iş bulamaz veya ev bulamaz sonra. Örneği Türkiye.
1.5 milyar nufusu olan Hindistan'da adam tutamazsın aksi durumda. Sütlü kahve renginde yeni bir ırk türer.
genelde farkli seyler.
oturum almak sadece ulkede bulunabilmek demek, duruma gore gecici vizeler bile oturum sayilabilir. ogrenci vizesi vs ulkede ogrenci olarak bulunabilme izni var demek.
calisma izni ulkede calisabilmek demek, yani sizi ise alacak olan isverenlerin yabancisiniz diye baska sureclerle ugrasmasina gerek olmamasi demek. ulkeler genelde bol keseden calisma izni vermez, cogu zaman topu sirketlere atar ki onlar ugrassin. calisma izniniz varsa ulkede buluabilir ve calisabilirsiniz, ancak cogu zaman calisma izniniz sadece calistiginiz sirekte baglidir, is degistirme konusu sikintilidir vs.
vatandas olmaniz durumunda herhangi bir kisit yoktur, istediginiz gibi oturur, calisirsiniz, ek olarak tum secimlerde oy verme hakkiniz olur. bazi ulkelerde yeterince uzun sure oturumunuz olduysa vatandas olmasaniz bile belediyte secimlerinde oy kullanma hakkiniz olur.
süresiz oturum sana sadece o ülkede oturma izni verir. vatandaslik ise ülkenin vatandaslarina tanidigi tüm haklardan yararlanmani saglar. örnegin oy kullanabilirsin, örnegin pandemide abd ve bazi ülkelerin yaptigi gibi sadece vatandaslara verilen maddi yardimlari alabilirsin, ya da yurt disinda basina bir is geldi diyelim, ülke seni korumak icin devreye girer. süresiz oturumda ölsen de kalsan da ülkenin umurunda degilsin, sana sadece ikamet izni verir.
almancilar yillarca iki ülkeden de emekli maasi alabilmek icin cifte vatandas oldu, daha sonra almanya cifte vatandasligi kaldirdi. simdi yine geri getirmesi gündemde. cifte vatandaslik hakki ülkeden ülkeke degisiyor. iki ülkenin de buna izin vermesi gerekiyor.
ayri legal statu bunlar. vatandas olunca oy kullanabiliyorsun, pasaport alabiliyorsun. vatandasliktan kovma proseduru komplike. oturum izni gecici veya kalici olabilir ama yine de tum haklarin yok. iptali daha kolay.
dedigin gibi her ulke cifte vatandasliga izin vermiyor. bazi ulkelerde bir sikinti yok, istersen 6-7 tane vatandaslik toplarsin.
romanya sürekli oturum iznine (romen kadınla evlenmediğin müddetçe) sahip bir türk schengen ülkelerine giremez, schengen vizesi yoksa. fakat bir romen vatandaşı kimlikle schengen ülkelerine girebilir. öte yandan çalışma izni sayesinde oturum alıyorsan romanya'da, 5 seneyi doldurana kadar her sene oturum iznini yenilemek zorundasın. 8 sene kalırsan vatandaşlık hakkın doğuyor ama o da çok zor. öte yandan romanya çifte vatandaşlığa izin veriyor.
oturum - vizesiz giris, calisma izni, diger bazi sosyal haklar (egitim/saglik/emeklilik gibi) . Kaybedilebilen bir hak, her sene belli bir sure (min. 6 ay) oturum aldigin ulkede bulunman lazim genelde, yoksa kaybedersin. Pasaport yok, oy kullanma sansi yok.
vatandaslik - oturum + pasaport + oy kullanma hakki. Pasaportu aldiktan sonra ulkede surekli kalma zorunlulugun yok, pasaportu senden geri alamazlar.
cok oturum sahibi olmak bircok ulke acisindan sikinti degil, ama coklu vatandaslik problem olabiliyor. Mesela Almanya kabul etmiyor, birini sec diyor.
tabii ki oturum ayrı, sınırsız oturum ayrı, vatandaşlık ayrı şeyler.
oturum normalde süreli oluyor, ve hangi sebeple oturum aldığına bağlı olarak o sebebin de devam etmesi gerekiyor oturumun geçerli olması için.
sınırsız oturumda artık bir şarta bağlı olmadan, o ülkede yaşadığın müddetçe oturum iznin oluyor. ama mesela almanyada eğer uzun süreli terkedersen ülkeyi (6 ay vs.) sınırsız oturumun da iptal edilebiliyor.
vatandaşlık da son adım artık, o ülkenin pasaportunu alıyorsun.
Çinliler eğer isterlerse başka ülke vatandaşı olabilirler tabii, ama Çin vatandaşlıklarından vazgeçmek zorundalar. Çin kabul etmiyor çifte vatandaşlık. Koreyi bilmiyorum.
Oturum dedigin 90 gun siniri olmayan bi vize gibi. Ulkenin belirdigi sure icin veriliyor. mesela 2 yil.
Kalici ofurum bu vizenin daha uzun sureler olani. Izni kaybetmek icin kriterler falan oluyo ama zor. O ulkeye gitmek ve calismak icin hep iznin var yani.
Vatandaslik, bildigimiz vatandaslik iste. O ulkenin pasaportunu aliyosun. Faydalarindan yararlaniyorsun.
oturumun varsa bir kavgaya karışsan bile duruma göre seni postalayabilirler. hatta 6 ay ülkeye uğramazsan oturumunu iptal edebilirler, ülkeye bir daha giremezsin vs vs.
vatandaşsan böyle kaygıların olmaz.