Evrenin belirlenimci yasalara göre işlemesi, deterministik bir perspektifi yansıtır. Yani, herhangi bir olayın, önceki olayların sonucu olarak meydana geldiğine inanılır. Evrenin işleyişi matematiksel yasalar, fiziksel kanunlar ve neden-sonuç ilişkileri temelinde açıklanır.

Bu görüş, bazı kişiler ve felsefi akımlar tarafından desteklenirken, bazıları tarafından eleştirilir. Eleştiriler arasında insan özgürlüğü ve rastgelelik konularının nasıl uyumlu hale getirileceği gibi sorular bulunabilir.

Özgür irademizin sınırlı olduğunu düşünüyorum. Ancak determinizm rastgelelik ile nasıl uyumlanır ki?

 

konuyla ilgili olarak immanuel tolstoyevski'nin özgür irade isimli podcast serisini dinleyebilirsiniz. bu konuya oldukça detaylı olarak değiniyor.

Flybutter

eger kuantum disinda bir rastgelelilikten bahsediliyorsa o kolaylikla reddedilebilir. ama kuantumdaki random durumlar biraz temel duruyor.

rastgeleligin fundamental mi yoksa bizim anlayisimizin bir eksikligi mi oldugunu bilmiyoruz. yani belki rastgele olan bir sey yok ama bizim kuantum kuramlarimiz eksik. bu einstein'in yaklasimidir.

ikincisi de atom alti boyuttaki rastlantisalligin insan kararlari ve gundelik hayati etkilememesi olabilir. yani elektronun x noktasinda degil de azicik yanda bulunmasi buyuk kutleli kompleks yapilarin davranisini etkilemiyor olabilir. determinizm olasilik bulutunun ustunde basliyor ve oradan devam ediyor olabilir.

konu cok karisik.

antikadimag
1

mobil görünümden çık