dil anlatım dersinde öğrenmiştik galiba, bir söz sanatı gibi, biri bir şey söylüyor ama aynı anda birden fazla ima gönderme yapıyor. ironi gibi ama bu cümleyi söylemek iki taraflı da düşündürebiliyor.
örnek:
"ULUSUN" korkma nasıl böyle bir imanı boğar. hem ulus hem ulusun canavar.
ya da nasrettin hoca yastık üzerinde otururken timur'a bir şey demişti unuttum şimdi.
tevriye
cinas
Mecaz-ı mürsel de bahsedilene yakın bir nitelik taşır
Tek kelimeyle birden fazla anlam kastetmek (mecaz olmadan) tevriye.
Cinas aynı sözcüğün iki farklı anlamda kullanılması, mecaz-ı mürsel de ad aktarması. İki tabak yedim gibi o.
Ayrıca ulusun korkmadaki anlam ulus değil. Düşmanlar köpek gibi ulusun ve ulu yani büyüksün.
edit: cinas aynı sözcüğün iki farklı yerde iki anlamda olacak tam ifade edememişim
Tevriye
Örnek
Tahir efendi bana kelp demiş.
İltifatı bu sözde zahirdir.
Zira mezhebim Maliki.
İtikadımca kelp Tahirdir.
Kelp köpek demek. Son mısrada Tahir'i isterseniz kelp diyenin ismi, isterseniz de 'temiz' anlamında kullanabilirsiniz. Şiir Nefi'nin
Nundu+1
Sorunuzun cevabı tevriye.
Cinas başka bir şey. Eş sesli sözcükler kullanma. "Dinmez kalbimdeki yara, beni götürün yara" gibi.
Mecaz-ı Mürsel (ad aktarması) ise bir sözcüğün başka nitelik kazanması kabaca. Kazan kaynadı. (Aslında kazanın içindeki şey kaynıyor) Usta ayak transfer oldu. (Aslında futbolcu)
Ve evet, "ulusun" İstiklâl Marşı'nda "yücesin" anlamına gelmez. O olay bir tesadüf ve yıllarca okuyanların yanlış vurgulaması.