buna net olarak bakabileceğimiz bir yer var mı?
hocam ürünlerden basit bir şekilde hesaplayabilirsin. bir sepet yap fiyatlarını karşılaştır ortmasına göre.
%70 enag, %30 tüik ağırlıklandırarak bir hesap yaparsan gerçek enflasyona çok yakını bulabilirsin. dediğin tarihler arasını enag %118, tüik %60 gösteriyor. aşağı yukarı %100 çıkıyor.
abd ve avrupa'da da bağımsız enflasyon sonuçları devletinkinden çok daha farklı çıkıyor. mesela truflation var bizim enag gibi bişey abd'de, onlar abd enflasyonu 9 iken rekor olarak 12 civarı buldular, şimdi abd 3 hesaplıyor bunlar 2.11-2.2 arası olduğunu söylüyor. bir üstteki arkadaşın yaptığı gibi bir hesap yaparsan o enflasyon olmuyor, sadece x ürün sepet enflasyonu çıkıyor. enflasyon bir bütündür. enerjiden kiraya, domatesten sinema biletine her şeydir. bağımsızlar bunu dengelemeye çalışırken kurumlar ve devletler farklı ve daha az dalgalı çıkacak bir metodoloji (ki bence daha doğru olanı) kullanıyor. mesela yarın oldu diyelim enflasyonla inanılmaz bir başarı elde ettik enflasyonu 1 sene boyunca yerle yeksan ettik, tüik enflasyon yıllık %10 oldu dediğinde muhtemelen o zaman da enag 4-5 falan bulacak.
ev fiyatları, araba fiyatları et fiyatları gibi çok temel değişkenler üzerinden bakınca enflasyonu aşırı yüksek bekliyoruz ve tüike inanasımız gelmiyor ama hesap bu. 2021 aralıkta aylık aniden %13 civarı sonuç çıkma sebebi de artan enerji idi mesela, biz daha sonradan fark ettik ama o yüksek etkisiyle gösterdi kendini
Elimde bir hesap yok ama yüzde yüzden fazla olduğuna yemin edebilirim.
Markete her gittiğimde 200 lira, 300 lira derken şu anda 500 lira harcayıp çıkıyorum.