gıdadan içkiye, elektronikten ev kiralarına (nispeten) kadar neredeyse her şey özellikle avrupa ortalamasının bile üstünde.
avrupanın bir çok ülkesinin 5te biri kadar kişi başı milli gelirimiz olmasına rağmen, neredeyse her üründe onlardan fazla ödüyoruz.
geçen ay fransa, amsterdam falan baya yer dolaştım.
dışarda yemek yerken; zaten içkili mekanlar daha ucuz. yani 2 pizza, 3 şişe şaraba türkiyede verdiğimin yarısını ödüyorum.
ama onun haricinde de durum farklı değil.
bir et yiyoruz, bir peynir tabağı söylüyoruz. fiyatı türk lirasına çevirince %15-20 daha fazla ödüyoruz orada, ama 2 kat fazla porsiyona sahip oluyoruz.
biraz daha gıdadan örnekle gideceğim ama. türkiyede 150 liraya 5 adet tavuk kanat, yanında da 1 kaşık pilav gönderiyorlar. aynı ürünü fransada 12 euroya, yaklaşık 2 kat 3 kat malzemeyle yiyorum. amsterdam gibi ultra pahalı bir şehirle bile kafa kafaya gidiyoruz.
market fiyatlarına girmiyorum bile. hollandadaki şarküteri reyonu fiyatları neredeyse yarımız kadardı. etinden peynirine kadar her şeyi kastediyorum. sebze biraz daha pahalı kalıyordu, o da büyük ihtimalle aynı kalite sebzeyi türkiyedeki marketlerden alsak eminim ki daha fazla ödeyeceğizdir.
hadi bir tek kiralarda önümüzdeler diyelim. ki o bile görece. kadıköyde 3+1 "ölme tehlikesi olmayan" bir eve 40 binden az para veremiyorsunuz. e amsterdamda da 2000-2300 euro arası benzer evler. (amsterdamın ağzının içine metroyla 10dk mesafedeki yerleri kastediyorum)
----------
biz fakir bir ülkeyiz. bu ürünler bu kadar pahalı. ve gördüğüm kadarıyla talep de hiç azalmıyor. ben şuan türkiyede para harcamaktan inanılmaz rahatsız hissediyorum. berbat kalitede ürünler, inanılmaz düşük porsiyonlar, dünya piyasalarıyla aynı para.
bu iş ne kadar daha sürecek?
"doları 25 alıyorlar" deseniz, yine pahalı kalıyor. kaldı ki, dolar 25 olunca sizce bunlar zam yapmayacak mı?
bu iş nasıl sürdürülebilir durumda?
ülkede milli gelir 9000 dolarken (yıllık!) , iskenderin fiyatının 10 euro olması nasıl mümkün olabilir?
amsterdamda 8 euroya yediğim dönerin aynı gramajı türkiyede 250-300 lira.
bu iş daha ne kadar böyle gidecek? fiyatlar hep böyle mi kalacak?
avrupadaki hiçbir arkadaşım bu sene türkiyeye tatile gitmiyor, çünkü italya vs. gibi yerler çok daha ucuz kalıyor. hem konaklama hem gıda olarak. daha sezon açılmadan çeşmedeki plajların girişleri 450-500 lira olmuş bile. 20-25 euro yani. bu bir çılgınlık?
bu iş hep böyle mi sürecek gerçekten?
bu pahalılık bir enflasyon pahalılığı da değil. ortada bambaşka bir şey var.
ülke fakirken, dolar fakiriyken her şeyin fiyatı nasıl dolar olarak bu derece artabilir?
Biz o paralari verdigimiz sureve esnaf da bizi tokatlamaya devam edecek. Bu tamamen cikarcilik ekonomisi. Bi fark ettiler zam yaptikca satislar hic dusmuyor iyice arsizlastilar.
Bkz kaynar su kurbaga deneyi
@floydian,
kesinlikle sırf bunla ilgili olduğunu düşünmüyorum. ama başka bişeyle de bağdaştıramıyorum.
biz geçen yıllar haftada 1 defa mutlaka bi rakıya makıya bir şeye giderdik. şuan ayda 1 defa bile gitmemeye başladık en basiti. evimizde arkadaşlrı çağırıp oturuyoruz. çevremdeki çoğu insan da böyle. ama belli ki geriye kalan talep bile yetiyor lokantalara. o insanların da ekstra parası var belli ki, para mefhumu onlar için önemini yitirmiş.
ama yine de, cidden anlayamıyorum. ve nereye kadar gidecek bu iş
Ne kadar uzun yazmışsın. Enflasyonist bir ortamda müdahale ile döviz fiyatlarının düşük tutulmaya çalışılması sonucu ortaya çıkan bir durum bu.
Seçimden sonra bazı ayarlamalar yapılacaktır. Sürdürülebilir bir şey değildir. Sürdürülürse turizm gelirleri düşer, ihracat ölür ithalat patlar ve dövizde serbest piyasa ve resmi kur arası makas açılır.
Ayrıca, bu 'Tüketim hiç azalmıyor' lafına sinir oluyorum. Türkiyede zengin köpük bir kesim var. Alışverişi yapan, AVMleri dolduran, yeni İphone kuyruğuna giren onlar ve sen sadece onları görüyorsun.
İstanbulda İlkokula başlamış henüz deniz görmemiş insan yaşıyor bu ülkede. Hayatında hiç dışarda yemek yememiş, hiç tatile çıkmamış, köyünden askere gitmek için ilk kez çıkmış milyonlar var. Sadece köpüğe bakma.
Çelişkiler ülkesiyiz. Köpek bağlasan durmaz ev ilanı paylaşıp 'Gücüm ancak buna yetiyor, Yaşanır mı bu evde' diye duyuru açan insanlarla, 'Fiyatlar ne kadar artarsa artsın tüketim hiç azalmıyor' diyen insanlar aynı platformda yazıyor.
7 duyuru aşağıda 'kasaptan alma olanağım yok' diyen arkadaş varken, gerçekten tüketimin hiç azalmadığını mı düşünüyorsun.
yazdıklarını ben yazmışım gibi okudum. kur farkına rağmen avrupa her türlü daha ucuz.
bu iş hep böyle mi sürecek gerçekten?
soruna gelirsek seçim sonuçlarına baktığımızda çoğunluk bu durumdan memnun. fiyatlar daha da yükselir ve böyle devam eder.
ben en cok havaalanlarina sinir oluyorum, parasiz ögrenciyken erasmusta her havalaninda kahvemi ictim, pogacami yedim, 2-3 euroya, sabiha gökcen de su parasina. dolar 3 lira falandi.
münih havalaninda döner 7-8 euro, Tr'de havaalaninda simit 100 lira.
Ben ekonomik sebeplere baglamiyorum, Türk halkini, bu sinirlarda hapsettiler, hicbir sekilde insanlarin temel seviyede bile sosyal hayati yok. dizi izleyip, sabahta yabancilara hizmete, haftasonu da avm geziyorlar.
ya benim sormak istediğim şu:
bu fiyatlarla nasıl devam edilebiliyor? bunu ödeyebielcek insan sayısı yok. olamaz da. avrupada bile bulamazsınız. buna rağmen mekanlar hala kapatmıyor, bu nasıl oluyor? bu nasıl sürebilir?
Öncelikle enflasyon bir sarmal yaratır, fiyatlar yukarı gider, bir şey yapılmazsa da ivmelenme eğiliminde olur zaten. Zira enflasyon bir yandan alım gücünü törpülerken diğer yandan da tüketimi körükler. Fiyatların artacağı beklentisi insanlarda gerekirse gelecekteki geliri harcama pahasına kredi kullanarak, borç alarak da olsa bugün harcama yapmaya sebep olur. Faizlerin yükseltilmesinin sebebi de temelde budur; borçlanma maliyeti yükselince ekonomi soğur, talep düşer, fiyat artış hızı yavaşlar.
Bu denklem içinde "Şerefsiz esnaf" anlatısı yaratmak çok mantıklı değil; tabi ki ensaf maaşlı çalışana göre daha şanslı zira maliyet artışlarını fiyatlara yansıtma lüksü olabilir ancak
1 - Esnaf dediğimiz adam da eğer ürünü yoktan varetmiyorsa hammadde ve işçilik kullanıyor; yani o da sarmalın bir parçası
2 - Nominal olarak gelirler artsa da halkın alım gücünün erozyona uğraması sebebiyle reel gelirler aynı şekilde artmıyor, haliyle bir sürü şirket zombi haline geliyor, üretiyor, işliyor ama finansal anlamda aslında batmış ya da batmak üzere; krediyle, borçla, ödemelerini erteleyerek falan hayatta. Büyük şirketler bu anlamda görece şanslı zira onların nefeslerini tutabilecek, piyasa koşullarını belirleyecek şansı olabilir ama küçük şirketlerin pek şansı kalmıyor.
Alım olduğu sürece satıcı fiyatı yukarı çıkarıyor, etik mi? Değil, ama yasal.
AVM'lerdeki zincir giyim markalarında, basit bir tişört 30 dolar. 40 hatta 50 dolara bile var.
Aynı marka, dünyanın hiç bir yerinde bu kadar pahalı değil. Resmen göz göre göre kazıklanıyoruz, ne zaman ki almayı bırakırız. Bunlar da kira ödeyemez hale gelir, o zaman fiyatlar normale döner bence.
Olay aynı 2. el araç sektörü gibi oldu, ne fiyat yazılsa alıcı çıkıyor çünkü.