en basit hali ile,
ülkede üretilen her şey yurtdışından hammadde ile üretiliyor. dolar yükseldikçe hammadde yükseliyor ve fiyatlar artıyor. ayrıca her ürünün en önemli gider kalemlerinden birisi nakliyedir. dolar arttığı için akaryakıt fiyatları da artıyor. bu da fiyatı etkiliyor.
toplumsal histeriye benzer bir şekilde, bu olay, zamlar o kadar dillendirildi ki, tüm piyasalar benzer hareket ettiği için kartel etkisi yaratıyor. enflasyon artacak ya da düşmeyecek beklentisi malını satan için neden şimdi satayım, daha sonra daha yüksek fiyattan satarım baskısı oluşturuyor. bu da rekabet ile ters yönde çalışır, eğer günlük tüketmek zorunda olunan bir ürün değilse iş hacmi azalır, kendi içinde beslenen bir sistem. bu psikolojiden kendi kendine, müdahale edilmeden kurtulması çok zor.
üretmiyoruz.
tarım bitti.
gazeteciler, sanatçılar içeride olduğu için hukuk konusunda dışarıdan yatırımcıyı korkutan, tekinsiz bir ülke olduk. yabancı yatırımcı güvenip bir iş kuramıyor.
bunun dışında ;
bizim sanayimiz tırto,
kültürel ve geleneksel yapı nedeniyle araştırmaya, sanatsal üretime, müzelere, ar-geye vs yi "gerçekten" destekleyen bir halimiz yok, yani bunlar zaten yoktu. bizim olay tarımdı. toprağından para kazanan bir ülkeydik. bitince komple bittik. etrafa bakınca en son işte doğal varlıklar, duran kıymetler kaldı. yani işletmecilik ve turizm. hizmet sektöründen besleniyoruz, o da bitince dank edecek. bence insanlar hala tam uyanamadı.
her gün milyarlarca lira para basılıyor.
basılan her para enflasyona sebep oluyor çünkü para değersizleşiyor.
bu daha başlangıç, 3 sene boyunca %100 üzeri enflasyon yaşayacağız.
Üretmiyoruz, üreteni değil ithal edeni destekliyoruz. Sıkıyı görünce hemen ithalatı serbest bırakıp fiyatın düşmesini bekliyoruz.
Saçma sapan bir mantıkla faiz-döviz-enflasyonu yönetmeye çalışıyoruz. Petrol fiyatları birazcık bile artsa bizim paramız sürekli değer kaybettiği için benzin fiyatları katlanıyor. Haliyle tüm lojistik ulaşım maliyetleri katlanıyor.
Nihayetinde de enflasyon çığ kütlesi gibi büyüyerek geliyor.
kur korumalı mevduatın ödemeleri, silinen vergi borçları, geçiş garantili yapılar için ödenekler neyle olur? parayla
para nerde? yok
olmayan parayla nasıl ödeme yapılır? vergiler artırılaral
nasıl yani? 5 liralık sigarayı 30 tl yap, 100 liralık içkiyi 350 tl yap, 5 liralık yakıtı 25 tl yap, elektriğe zam yap, doğalgaza zam yap, bunlardan gelen parayla öde.
elektrik, doğalgaz ve akaryakıta zam gelirse ne olur? 2 liralık sütün nakliyesi 10 tl, 100 liralık boyanın üretim maliyeti 600 tl, vs. vs. olur. plastik, cam, metal, gıda üretimi vs bunlar hep elektriğe, doğalgaza ve akaryakıta ihtiyaç duyarlar. tabi başka pek çok bileşen var ama basit haliyle böyle.
Abi sen üretim yapmadığın için yeşil mercimeği Kanada'dan dolarla alıyorsun, gelen ürünü de haliyle dolar karşılığında bi fiyatla satıyorsun. Yani sen hem ülkedeki doları dışarıya satıp doları yükseltiyorsun hem de dolarla alışveriş yaptığın için yükselen dolar kuruyla ürün satıyorsun, haliyle bu içinden çıkamayacağın bir kısırdöngü oluşturuyor pahalılık anlamında.
başkanlık sistemi.
@etna,
zamların vergilerle en ufak bir alakası yok.
kkm'yi ödemek için vergileri artırmıyorlar. para basıyorlar. para bastıklarında da piyasda bir sürü para dolaşıyor bu da enflasyon yaratıyor.
ama sırf kkm'yi ödemek için değil tabi, çarkları döndürmek için de para basıyorlar. ve basmak zorundalar. basmadıkları noktada tüm çarklar duracak çünkü.
bunlar bastıkça enflasyon körükleniyor.
1- iktidarın enflasyonu baskılamak için düşük faizden taviz vermemek adına herhangi bir rasyonel politika geliştirmemesi.
2- yüksek kur baskısı.
3- global tedarik zincirindeki sıkıntılar, rusya - ukrayna savaşının enerji maliyetini yükseltmesi.
4- mülteci akını sonrasında gıdadan gayrimenkule pek çok sektörde talep patlaması yaşanması.
radikal islam
çünkü konserler yasaklanıyor.
insanlar sanıyor ki tek sebep fabrika yok, ar ge eksik vs. gündelik hayattaki baskıların ne alakası olabilir düşünemiyoruz. özgürlük yoksa, kölelik vardır. böyle düşünün. özgürlük olmazsa, güven olmaz. güvenin olmadığı yerde yatırım da üretim de gelecek planlaması da olmaz. köle gibi karın tokluğuna çalışan insanlar olur.
yarın yan baktın diye tutuklanabileceğin bir ortamda, ekonomik anlaşmalara neden güvenilsin ki?
bir de tabi daha basitinden şöyle bişey var; sen kumbaraya emeğinle para koyuyorsun ama paralar oradan bir iki sekiz eksiliyor. sonra neden paramız kalmadı diyorsun.