Fiyattan bağımsız, sözleşmeye bağlıdır diye düşünüyorum. Şayet mümkünse. Sözleşme yenilenme döneminde TÜFE'den daha yüksek, şu miktar bir artış yapılmalıdır gibi bir madde konabiliyor mu bilmiyorum.
Düşündüğünüz kadar yüksek bir kira bedeli değil bu şu anda. Çok zenginler özel oran belirliyorsa şayet bu çok zengin kirası değil yani. İstanbul Avrupa yakası için lüks 2+1, standart 3+1'lerin çoğu aşağı yukarı 25-30 bin lira bedelindedir diye tahmin ediyorum. Sözleşmeye de anormal bir madde koymuyor mal sahipleri belirttiğiniz gibi.
TÜFE oranı her sene kesinlikle alınması gereken kira artış oranı değildir ayrıca. "TÜFE'ye göre" kira artış oranı belirlenir her ay için. Bu oran da ev sahibinin kiracıdan talep edebileceği "maksimum" artış demektir. Çoğu zaman ev sahibi ile konuşup bu oranın altında bir artış yaparsınız ya da kafanıza göre bir artış yapar ve ev sahibinin itiraz için sizi aramamasını umarsınız.
bence de 30.000 çok yüksek değil, ancak 45.000 yüksek.
şunu sormak istedim; tüfe %50 çıkarsa 30000'lik kira 45000 mi oluyor? yani artış oranı 4000-5000 liralık evlerle aynı seviyede mi çıkıyor yoksa ayrı bir anlaşma mı yapılıyor?
Mal sahibi adam mülküne yüksek değer biçiyor diye hukuk üstü bir değerleme yapılması gerekmiyordur herhalde. x ile 1,5x arası fark nüans. Bizim bilmediğimiz, ayrı dünyaların döndüğü kiralardan konuşacak olursak yalı kirası vesaire mevzumuz olabilir ama o da konuştuklarımızın 10 katından yüksek meblağlar demek olur. İlla ayrı bir değerlemeye tabi tutarak kiraya vermek istiyorsa da 45 bin kiralık değeri olan ev sahibi bunu sözleşmede belirtir ama "TÜFE üstü kira alırım bak her sene senden." deme lüksü var mı bilmiyorum. Sözleşmede eve mal sahibi kaç sene sonra ihtiyacı olacağını belirtebiliyor misal. Benzer şekilde TÜFE'yi aşan artış da isteyebilir mi ben bilmiyorum dediğim gibi.
Şöyle örnekleyeyim. Kiram 1000'di, TÜFE'ye dayalı kira artışı %500'dü, ben ev sahibinin rızası varsa kiramı 1001 yapabilirim. Aksi durumda anlaşamamış olabiliriz ve o da dava edebilir. Yahut 6000 yaparım ama o 16000 istiyordur. Bu durumda da dava edebilir ama çok muhtemel haksız görülür.
yasal sınırlar üzerindeki oranlar sözleşmeye konsalar bile geçersiz olur. ancak 1 yıllık sözleşmeler yapıp, tahliye taahhütnamesi ile desteklenirse her sene önceki kiradan bağımsız ve yasal sınırlara bağlı olmayan bir kira belirlenebilir. pratikte bir karşılığını görmedim ama ben kiraya veren olsam böyle yapardım