bugün tarihi eser olan bir nesnenin kendi zamanında üretilmiş sahtesi olsa
Ama peki atıyorum 2500 yıl önce yapılmış ve o dönemde de değerli olan bir eseri yine o dönemde yaşayan biri kopyalasa, bugünkü gibi sahtesini üretmiş olsa... mesela altından bir maskın daha ucuz malzemeden yapılmış bir kopyası gibi. (örneğin tutankamon'un altın maskının kopyasının yapılmış olduğunu ve bulunduğunu düşünün ama altından değil) bunun günümüzde arkeolojik olarak bir değeri olur mu? sanırım sadece o dönemde üretilmiş bir nesne olduğu için değerli olur. Mesela arkeologlar ve müzeler için değeri nedir?
O dönemin sahtekarlıkları açısından bilgi vermesi nedeniyle bu özelde değerli olabilir, onun dışında bi değerinin olacağını zannetmem bir nesnenin eski olması onu değerli kılacak diye bir zorunluluk yoktur herhalde.
Yine değerli oluyor. Vatican müzesinde kopya heykelleri restore ettikleri Bi atölye vardı. Aslı kadar olmasa da sanat tarihçileri için değerli. Zaten çoğu zaman sanatçılar asıl eserden önce bir kaç deneme yapıyorlar ve onlar da segileniyor Şu şu eserin eskizi vs diye.
Bence güzel bir soru, zamana direnmiş olması sebebiyle değerli olur bence.
Değeri olur tabii ki. O eserin oluşturulmasında kullanılan yöntemler daha iyi anlaşılabilir.
böyle bir şey pek mümkün değil çünkü o dönemlerde, bugün olduğu gibi çok fazla zengin bir zümre yok. halk katı bir şekilde ayrılmış tabakalardan oluşuyor. köleler, çiftçiler, tacirler, aristokratlar vb. durum böyle olunca herkes gücü yettiğince ne alabileceğini, gücünün neye yettiğini iyi biliyor. gücü yeten de sahte mala kanmaz elbette. tabii, bu hiç dolandırıcılık olmuyor demek değil. mutlaka oluyordur ama bugünkü gibi kitlesel değil.
bunun dışında, bir ürünün (sahtesi demeyelim ama) kopyası elbette yapılıyor. biraz müze gezenler bilir. "x'in heykelinin y tarafından yapılmış kopyası" diye çok eser vardır. bunlar elbette değerli çünkü her ne kadar yeni bir form oluşturulmamış olsa da, sanat özelinde bir özgünlük söz konusu.
peki, bugün yaptığımız van gogh tabloları niye bu kadar değerli değil diyecek olursanız, cevabı her şeyin endüstriyelleştirilmiş olması. kopyalama araçlarımz ve tekniklerimiz geliştikçe her şeyi daha mekanize bir hale getirdik. bu yüzden 1000 sene öncesinin kopya bir eseri ile bugünün kopya eseri arasında çok fark var. walter benjamin'in "yeniden üretim çağında sanat" adında güzel bir makalesi var aslında. bilgi sahibi olmak için okunabilir.
"yine o dönemde yaşayan biri kopyalasa,"
bu dediğin konseptin benzeri var, uyar mı
bizdeki "orfe, orpheus, lir, mir" mozaiği böyle bir kopyaydı, çok değerliydi, çalındı geri getirildi filan