Lojistik sorunu Covid-19 surecinde Cin'deki konteynerlerin karantinada kalip geri donememesinden vs. oturu Cin'in sinirli sayida konteyner salmasindan ileri gelen bir problemdi. Tabii degisen talep ve arz da krize yol acti. Atiyorum, petrole olan talep azalirken mesela maske veya tuvalet kagidi gibi seylere olan talep birden artti.
ABD'deki hammadde krizi de hem ev talebinin artmasi hem de calisan sayisinin azalmasindan oturu gerceklesti. Bir cok isciye verilen sosyal yardimlar neticesinde pandemi doneminde cogu insan calismayi reddetti vs. Tam da ev almak icin milletin kosturdugu donemde.
Bir digeri de yari iletken krizi. Kisaca kriptopara madenciligi cosarken pandemi surecinde, yari iletken cip uretiminde artan talep nedeniyle tedarik sikintisi yasandi. 150 dolarlik ekran karti 700 dolara firlayinca ureticiler boyuna bunlardan uretti. Bu nedenle de yari iletken kullanan diger urunlerin hem arzi azaldi hem de fiyati artti(otomobil, telefon, beyaz esya vs). Ayni zamanda tum bunlara olan talep de artti cunku ulkeler piyasaya para pompalayinca parayi harcamaya yoneldi insanlar. Birden herkes ev araba elektronik esya almaya hucum etti pandemi sirasinda + seyahate gidecek para buralara akti.
yalın üretim akımı gereğince karmaşık üretim süreçlerinde parçalar temin edilirken minimum stokla çalışılması esastır. yani 100 tane araba yapacaksan 400 tane lastik alırsın stoğa, 401 değil, bittiği gibi yenisini stoğa almaya çalışırsın. tüm üreticiler bu şekilde çalışıyor, ancak covid gelince doğal olarak bir çok yerde üretim durdu. hammaddeden ara mamüle oradan son ürüne kadar domino taşı etkisi gibi tüm üretimi etkileyen bir parça sıkıntısı oluştu. özeti bu.
Kıtlık ya da diğer sorunlar insanları başka alternatifler aramaya yöneltir.
Şu zamanda alternatif sayılan ikame çözüm yolları yine o kıtlığa sebep olanların yeni çözüm yollarıdır.
Örnek olarak,
Hayattan bıktın mı? sıradan bir maaşla yaşam sürdüren sıradan işçi misin? harcandığını ve haksızlığa uğradığını mı düşünüyorsun?
o zaman metaverse gerçek hayatın yerine geçecek ikame bir çözüm yolu olarak karşımıza çıkıyor. Bu sanal hayatta ses ve görüntü tamam dokunma ve kokunun da olacağı söyleniyor.
(Domaini ise 90ların sonunda alınmış)
Dikkat ediyorsunuz değil mi? Dünyada genel sorun çıktığı an çözüm yolu da birbirine çok yakın zamanlarda ortaya çıkıyor.