kısaca dijital obje. sınırlı sayıda üretiliyor veya tek bir adet üretiliyor. parasal değeri var.
monalisa tablosunun dijital olarak orjinal şekilde satılması gibi. tabi bunu sadece o tablonun hak sahipleri oluşturup satabilir.
örnek:
diyelim bir tane emoji var. bu emoji dünyada bir tek sende olcak, bu emojiyi görenler diyecek ki aa bu ne cool bi emoji sahibi kim acaba falan.
unique eser işte.
"Bu emoji sadece sende olacak" ya da "Mona Lisa tablosunun dijitali" deyince bazı şeyler havada kalıyor. Bir kere bildiğim kadarıyla NFTleştirilmiş bir dijital objenin hariçten çoğaltılıp dağıtılmasını engelleyebilecek (Eğer intellectual property kısmına girmiyorsak) teknik bir şey yok. Yani emoji örneğinde o emoji herkes tarafından görülebilir, kullanılabilir, emoji NFTsi size o emojinin yaratıcısı tarafından "Bu emojinin dijital orijinali bu kişiye aittir" gibi bir token veriyor. Mesela tweetler böyle satıldı; sonuçta Jack Dorsey'in ilk Tweet'inin NFTsine sahip olmak Tweet üzerinde bir tasarruf hakkı tanımıyor.
İşin değer kısmı ise hemen her sanat ürününde olduğu gibi alıcıların değer algısına kalmış. Bugün herhangi yeni bir şey yaratmadan, piyasada anonim olarak bulunan bir şeyi gidip NFT haline getirip satışa sunabilirsiniz. Birisi buna 1000 dolar vermek isterse verir, buna engel bir şey yok.
Bu bağlamda NFT kabaca "Bu veri bloğu, şu tarihte, şu kişi(adres) tarafından şu kişiye(adres) tescil edildi" kaydı. Bu kaydın ne anlam ifade ettiği ise taraflara kalıyor.
sanat eserlerinin dışında kendinize ait telif koyabileceğiniz ürünleri dijitalde tek kişiye satma olayı.
nft sahibi insan o eserin telif hakkı sahibi olmuyor. siz olayı çok yanlış anlamışsınız. eser gayet çoğaltılıp satılabilir. unique olmasının tek sebebi ünlülerin falan twitterda bakın bu nft benim bu hesap da benim ordan alabilirsiniz vs demesi. yoksa başkası kopyalayıp da satabilir. nft sizi telif hakkı sahibi yapmaz. ben mona lisanın fotoğrafını çekip nft olarak satabilirim buna bir engel yok.
ekşi başlığında daha ayrıntılı bilgiler var.
bence gelecekte şu şekilde olacak, türkiyede arabalar noterden satış oluyor gödügüm kadarıyla amerikada parayı verip ruhsatın arkasına imza ve register dairesine gitmeniz yeterli ama gelecekte her aracın bir nft'si de olacak, hatta aklınıza ne gelirse onun da nft'si olmasını engelleyen bir kanun yok, sonuçta bu nft'yi satmak demek o arabayı satmak demek olacak.
yani bu uygulamalar reelde bize ne kazandıracak,bunu düşününce bu mantıklı geliyor gibi.
sanal makbuz.
jelly bear zaten kişinin kendisinin telifli eseri dedim. dikkatli okudun mu bilmiyorum.