ya da guantanamo gibi trden toprak alıp kalıcı üs yapamazlar mı karadenizde?
Montrö anlaşmasında geminin nerede yapıldığı ile ilgili bir madde yok ki! Barış zamanı Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler için Karadeniz’de bulundurabilecekleri toplam tonajın sınırı var. Sonuçta gemi burada da yapılsa Amerikan bayrağı çekeceği için kısıtlama kapsamında olur.
karadenizde gemi yapamaz. çünkü kaptan memonun dediği gibi, karadenizde, kıyıdaş olmayan devletlerin bulundurabileceği gemi türleri ve sayısı bellidir. sadece boğazdan geçirmekle alakalı değil yani, karadenizde bulundurma da düzenleniyor montröde. o yüzden sadece kanal istanbul değil, anadoluyu komple ızgara gibi kanal yapsak da boğazdan geçemeyen gemi karadenizde de bulunamaz, boğazdan geçemeyen gemi karadenizde de üretilemez.
ikinci sorunuz üs de yapamaz. karadenizin tamamı, kıyıdaş ülkeler arasında kıtasahanlığı ve münhasır ekonomik bölge olarak paylaşılmış durumda. kıta sahanlığı olmayan boş bir yer kalmış olsa belki oraya üs yapabilirdi (tabi rusyanın eli armut toplamayacaktır bu durumda) ama kıtasahanlığı olan yere, anca deniz tabanına dokunmamak şartıyla yapabilir. eğer deniz tabanına delme, sabitleme vs yapmadan o dediğiniz yapılabiliyorsa üs kurabilir, ya da ada, platform vs yapabilir. ya da kıtasahanlığına böyle bir şey yapmak için ilgili devletin izin vermesi gerekir. ki o devlet izin verse bile gene belirli türde ve sayıda gemi sokabileceği/bulundurabileceği için gene bişey değişmez.
ben size abd'nin karadenize istediği kadar ve istediği türde gemi sokabilmesinin yolunu söyleyeyim. Ren Nehri-Main Kanalı-Tuna Nehri yoluyla Almanya-Kuzey Denizinden girip Romanya-Karadenizden çıkmak. Ren ve Tuna'da sadece ticaret gemilerinin girişine izin verilir ama, 200 yıldır değişmemiş olan Ren ve Tuna'nın düzenlemesini abd'nin istediği şekilde değiştirmek 85 yıllık Montrö'yü değiştirmekten daha kolaydır. Ha derseniz bu nehirler büyük savaş gemilerinin geçişi için uygun değil, ben de derim ki zaten kanal istanbul da derinlik ve genişlik bakımından uygun değil.
