Dijital dünyanın copyright'ı .
Dijital bir ürünün "sanat eserinin" biricik, özgün olma çözümü diyebiliriz. Ne kadar bir çözüm tartışılır.
Para var işin içinde o yüzden popüler oldu. "Aha adam ms paint'ten çizik çekmiş yüzbin dolar etmiş" tarzı habercilik patlattı mevzuyu sanırım. (Olay bundan ibaret değil tabi)
Bir cesit ciftlikbank, dolandiricilik.
Zengin biriysen tirnak icine rakamlar yazip bunu arkadasina 1 milyon dolara satiyorsun. Arkadasina 1 milyonununu elden geri veriyorsun.
Sonra bir enayinin gelip o rakama 2 milyon vermesi icin vitrine koyduruyorsun.
O satinca bu islemi sonsuza kadar tekrarliyorsun, alan enayi de kendine baska enayiler ariyor satmak icin.
Btc ortamina benziyor satis bakimindan ama btc sinirli sayida var, nft sonsuz.
anladığım kadarıyla ethereum chain inin kullanan bir token. dijital sanat eseri bu token ile eşleştiriliyor / gömülüyor ve satışa çıkıyor. yani yukarıda yazıldığı gibi sonsuz falan değil, tam tersine tek. gerçek dünyada bir tablo aldığını düşün. buna yatrım aracı gözüyle bakıp ileride daha pahalı fiyata satabilirsin. aynı mantığın dijital sanatlara eklemlenmiş hali. tek fark burada nft yi üreten sanatçı her satışta komisyon da alabiliyor. örneğin %5 komisyon oranı varsa eser satıldıkça sanatçı satılan orandan yüzde 5 pay alıyor -bildiğim kadarıyla-
peki bu neden önemli? hani haberlerde görüyoruz ya bilmem kaç mnilyor dolara satılan tabloları. hah işte o satıların çoğunda para ressamın cebine değil o tabloyu elinde tutanın kasasına giriyor. eğer ressam 10 bin dolara sattıysa tablosunu, 10 yıl sonra isterse 200 milyon dolara satılsın ressamın eline geçen sadece 10 bin dolar. nft buradaki haksızlığı gidermekle beraber üstüne bir de dijital ortamdaki telif hakkı sorununa bir nevi çözüm getirmiş oluyor.
bu iş ileride söner mi yoksa standart haline mi gelir bilemem ama instagramda bir çok dijital sanatçıyı takip ediyorum ki çoğunluğu ayıla bayıla izleyip oynadığımız filmler ve oyunlarda çalışan konsept sanatçılar. inanılmaz büyük bir kısmı nft işine girip eser satmaya başlamış vaziyette. eh piyasada rüştünü ispatlamış sanatçıların bu işe girmesi de herhalde olayın çiftlikbank sığılığından çok daha ötede olduğunun ispatı sayılabilir sanırım.
Hayir nft sonsuzdur, istedigin kadar nft uretip deftere yazabilirsin.
Sonra o yazdigin rakami satisa cikarabilirsin.
Sattiktan 1 saniye sonra 1 tane daha satisa cikarabilirsin.
Eser gomme diye bisey yok, eger eserin kucuk bir txt dosyasiysa bunu nft icine sigdirabilirsin ama olayi bu degil.
Zaten unlulerin satis yapmasi tesaduf degil, unlu birisi cikip ben bunu bu adama sattim diye twit atiyor.
O twiti atmasi deger katiyor yoksa nft'yi o unlu kisinin sattigina dair bir kanit yok.
Bunu ifsa etmesine deger biciyorlar.
benim burada bahsettiğim, üretilen nft nin tekilliği. ürettiğin bir nft nin aynısından yapamazsın, kopyalayamazsın değiştiremezsin. yoksa evet isteediğin kadar nft üretirsin ama üretilen nft ye değer veren şey ilişki kurulan sanatçı ve eser. bitcoin mantığıyla nft yorumlamak yanlış olur. bitcoin gerçek hayattaki madenler gibi, sonlu ve borsada rağbet gördükçe değer kazanır. nft kazılan, çıkarılan bir şey değil, halihazırda var olan bir şeyin eth. zincirinde kimliklendirilmesi bir nevi. bu yüzden üretilen şey uniqe. evet istersen sonsuz sayıda nft üretirsin, peki bunlara bakan, ilgi gösterip alan olur mu? olmaz tabi ki, zira üreticisi kim belli değil, nft ile ilişkilendirilen eser ne belli değil yada zottirik bir şey. o yüzden sozsuz sayıda nft üretmenin bir anlamı yok. zira nft bitcoin gibi arz - talebe göre değeri belirlenen bir şey değil, üreticisinin belirlediği değere göre fiyatlanan bir araç.
"O twiti atmasi deger katiyor yoksa nft'yi o unlu kisinin sattigina dair bir kanit yok.
Bunu ifsa etmesine deger biciyorlar."
nft yi hazırlayan sanatçı önce hangi pazarda hangi adla yer aldığını duyurur doğal olarak, ardından hazırladığı nft yi pazarda satışa/aaçık arttırmaya çıkarır. twitle duyuruyor ona değer biçiliyor falan garip bir bakış açısı. hepsini geçtim normal bir tablo alırken bile ressamın imzasına bakılır önce. normal sanat eserlerinde bile ressamın kimliği esere değer katan bir unsurken dijital ortamda da aynısının olması gayet normal.
nedir ne değildir en sağlıklı kaynak burası:
ethereum.org
Nft icin bir pazar yerine ihtiyac yok, pazaryeri zaten isin dolandiricilik kismi.
Pazaryerinin sahibi orayi kapatirsa geriye ne kalacak?
Sifir.
O zaman dagitik mimarinin ne anlami kaliyor, degeri pazar yeri veriyorsa nft uretmenin de bir anlami kalmiyor.
Dedigim gibi nft tekil bir sey degil, defterde bir rakamdan ibaret.
Sen de bir defter acip oraya bir rakam yazip onu tekil hale getirebilirsin.
Kimse o rakamdan o deftere 1 tane daha yazamaz.
Ama sonucta o bir rakam ve degersiz.
Bu duyurunun id numarasi da tekil, ayni numaradan baska bir duyuru acamazsin.
Ama bu o numarayi degerli yapmiyor.
Bakin ben bu duyurudaki cevabimi nft yaptim ve satiyorum diyorsun.
Birisi o rakama 1 tl veriyor, rakami ona transfer ediyorsun.
Burada sorun yok.
Su an yapabiliriz bu islemi.
Bu sitenin sahibi de karisamaz. Defter onun degil cunku.
5dk geciyor ayni ilani tekrar veriyorsun ve yeni bir token uretiyorsun :)
Buna kim karsi cikabilir?
Pazaryeri.
Pazaryerine bu yetkiyi kim veriyor? Kimse.
Dolandırıcılık +1
NFT'ye para harcayacak zengin ve keriz arkadaşın varsa ben sana yazayım bi sistem, birlikte tokatlayalım.