Bir belgesel var mesela hangisi daha doğru?
Çikolata nasıl üretilir? Çikolata nasıl üretiliyor?
Ahşap ev nasıl yapılır? Ahşap ev nasıl yapılıyor?
Sanki bir ürünün baştan sona yapımı sözlü anlatılırken “-yor” kullanılıyor, sadece görselle anlatılırken “-ır” eki kullanılıyor dimi?
Bence ikisi de doğru.fakat -yor dediğiniz gibi aşama aşama anlamı çıkarken (spesifik detaylarıyla) diğerinde daha özet ve genel bir kullanım var.
İkisi de doğru kullanım olarak bildiğim kadarıyla. Ama manalar da biraz farklılık var.
-lıyor derken o anki durumu ,
-lır derken de geniş bir zamanı (geçmiş, şimdiki, gelecek) zamanı ifade ediyor.
Ama tabi -lıyor derken, sanki geniş zamanı sadece o an içine sığdırmak gibi bir ifade de söz konusu.
ikisi de olur aslında ama geniş zamanda olan bir şeyden bahsettiğiniz için yapılır demeniz daha uygun.
Ben şöyle algılıyorum. -lıyor derken spesifik bir üründen bahsediliyor. -lır ise genel.
Örn.
Bugünkü bölümde Ülker çikokatalı gofret nasıl yapılıyor onu göreceğiz.
Bugünkü bölümde gofret nasıl yapılır onu göreceğiz.
Her zaman yapılan bir eylemden söz ediliyor burada o yüzden geniş zaman kullanılır.