Hmm tahmin etmesi zor. Evet bugün koç holding açıklama yaptı ama bu ilk değildi. Türkiyenin en büyük callcenterlarından biri de kalıcı evden çalışmaya geçmişti, türkiyede üretim yapan önemli araba üreticilerinden biri de uzun süredir bunu düşünüyordu. Demek istediğim, genel bir perspektif değişimi var, evden çalışmak kaytarmak olarak algılanmamaya başlandı artık.
Ama bu artışa rağmen plaza fiyatları önemli oranda ucuzlamayabilir. Çünkü bunlardan bazıları haftanın bazı günleri evden çalışmaya geçicek, ofis orda. Bazıları tamamen geçicek ama ofise farklı vesileler için boşaltmamayı tercih edecekler (müşteri ağırlama vs.). Sonra trde gayrimenkul olayı biraz arz talepten bağımsız olarak fiyatlanabiliyor. O yüzden, azalma olur mu olur bence ama ciddi bir azalma olmaz diyorum.
istanbul özelinde zaten ofislerde arz fazlası vardı ve fiyatlar usd olarak düşüyordu muhtemelen bu covid olayı ile birlikte uzun süre sürünür.
bence kısa vadede değil. kısa vade dediğim 5-10 sene falan. bu sistemin oturması lazım.
Pandemi öncesi kısa vadede binadaki diğer katları da kapatıp tüm binaya yayılmayı sonra da ek binaya geçmeyi düşünen iş yerim yıllardır beklediği katlar boşalsa da kiralamamayı tercih etti. 200 kişinin çalıştığı binada artık taş çatlasa 40-50 kişi var.
Her zaman bir ofis gerekecek fakat bir tane şirketin koca koca binaları kapatması holding falan değilse pek mümkün olmayacak.
Büyükdere caddesidir vs her zaman bir kıymeti olur da onun haricindeki yerler bence kurumsala saçma sapan yerde çılgın kira saplama heveslerinden olacaktır.
valla tanıdığım tüm şirketler ofis konusunda küçülmeye gitti. özellikle küçük orta operasyonlu global firmaların türkyie ofisleri, genelde paylaşımlı ofislere geçmişti zaten. bu trend böyle devam eder ve çoğunlukla home office'e dönülmeye devam eder bence. bizim şirket de mesela kendi kiraladığı ofisten kolektif house'a geçti. ben de çok ünlü caddeler dışında ciddi bir düşüş olacağını düşünüyorum.
Fiyatlar biraz düşer bence ama büyüklerin boşalttığı yerlere startup larin talepleri cok olacak diye dusunuyorum. Ofis kültürü, network imkanı, imaj onemli seyler. Pandemi etkisiyle ani kararlar almamak lazım. En iyisi hibrit çözümler bence