"romalı"nın türkçe kullanımı diyebiliriz sanki rum için.
anadolu'ya eskiden diyar-ı rum dendiği bilinen bir şey. mevlana celaleddin rumi'deki "rumi", anadolulu anlamına geliyor.
bizim anadolu selçuklu devleti dediğimiz devlete de "rum sultanlığı", "rum selçuklu sultanlığı" falan deniyor.
en.wikipedia.org
bu sayfada sorunuzun cevabı olabilecek şu cümle geçiyor:
The name Rûm was a synonym for Eastern Romans, that is the Byzantine Greeks, as it remains in modern Turkish. It derives from the Arabic name for ancient Rome, الرُّومُ ar-Rūm, itself a loan from Koine Greek Ῥωμαῖοι, "Romans, citizens of the Eastern Roman Empire".
rum=roma
rumi=romalı
bu arada "bizans" diye bir ülke yoktur, tarihçilerin ayrım yapabilmek için uydurduğu bir kelime bizans. bizans=roma
evet roma.
osmanlida bizans diye bir kavram yok zaten. bizans roma (ve hatta 2-3 yuz oncesi) doneminde eski istanbul ve batisin adi
peki biz niye romayi bizans diye hatirliyoruz? dogu-bati roma ayrismasindan sonra dogu romanin baskenti oldugu icin de bizans adi hep imparatorlugun kendisi gibi gecer. bu yabanci bir tv'de ankaradan gelen habere gore diye habere girip turkiye cumhuriyetinden bahsetmek gibi.
turkler anadoluya girdiginde yine romayi yenerek girdi. yeni fetih edilen rumeli topraklarinda yasayanlara, buralara yeni gocenlere da rum, rumi denildi. azerbaycan turklerine azeri, kafkaslardakilerine cerkes demek gibi.
misal, mevlana kultur ve etnik olarak farsi olmasina ragmen eski roma'nin iconium adindaki sehrinde yasadigi icin adi rumi olarak kaldi. konyanin feth edilmesi 1075, mevlananin rumeli olarak adlandirilan anadoluya gelmesi 1228. bu donemde turkler anadoluda azinlik, diger romali halklar cogunluktu. aradan cok zaman gecmedigi icin de hala rum kavrami anadolu ve sam denilen (suriye, irak'in kuzeyi ve filistin) bolgeler icin bile gecerli.