örneğin türk hava yollarının bursunu kazanıp pilot oluyorsunuz. karşılığında da 10 sene 15 sene (neyse artık) o şirkette çalışmak gibi bir zorunluluğunuz doğuyor. (veya tazminat ödemeye bağlı olabilir)
şu sıralar piyasada çok fazla; "ulan junior yazılımcı aldım. adam 1 sene hiç bir değer üretmedi, tam bir şey üretebielcek seviyeye geldi, bastı gitti" hikayesi dolaşıyor.
yazılım firmaları da istese böyle bir şey yapamıyor mu?
"bak kardeşim 1 sene seni hiçbir bilgin olmamasına rağmen çalıştırırım. ama kalan 3 sene benimle çalışmak zorundasın" gibi? bunun bir karşılığı yok mu yani iş kanununda? eğer yoksa, thy nasıl yapıyor?
iş sözleşmesine bu süreyle ilgili madde koyar.
işkanununda bir karşılığı yok. ama şöyle bir şey var, özel sektörde sözleşmeye şunu ekletebiliyorsun.
ben sana x tl değerinde bir eğitim aldıracağım. bunun için x lira masraf yapacağım. bunun karşılığında senden 2-3 yıl kalmanı istiyorum aksi halde eğitim ücretini bana verirsin diyebiliyorsun. (iyi niyet kuralları çerçevesinde, yani ben sana 200 liralık eğitim aldırdım 10 yıl benimlesin gibi bir şey geçerli değil)
yazılım firmaları bu şekilde eğitim veremediği/veremeyeceği için o iş olmaz. ama teknik tarafta, atıyorum, ben sana ccna eğitimi aldıracağım, sertifika sınavını da ben karışılayacağım sonrasında 1 yıl kalmanı istiyorum vs.. gibi şeyler olabilir.
aslında önemli olan ölçülebilir, fiyatı olan, hesaplanabilen, objektif şeylerden konuşuyor olmak.
firmanız size eğitim sağlarsa bu yönde belli bir süre benimle çalışmak zorundasın veya şu kadar tazminat ödersin diyebilir. bunun dışında seni yeni mezun olarak aldım iş öğrettim gidemezsin diye hukuki bir durum yok.
Yazılım sektöründe yemez o.
İt sektöründeki biri iş yavaşlatma eylemine girebilir, anlamıyor ayagına yatabilir vs vs .
Ama pilot bu uçağı indirmiyorum ya da düşürüyorum diyemez.