yıllar boyu gitar çalıp sweepler, shred sololar atıp kendi yarattığı elle tutulur bir solosu olmayanlar var.
yüzlerce kitap okumuş, yazdığı bir paragraf olmayanlar var.
ama bunların aksine 3-5 senedir gitarla uğraşan ve şarkılar yapmaya başlamış parlayan bir yıldıza evrilmiş insanlar var. 17-18 yaşında harika şiirler paragraflar yazmaya başlayan insanlar var.
sorguluyorum, cevabı bulamıyorum.
yetişme şartlarıyla potansiyel oluşur, pratikle o potansiyel tahrik edilir.
yaratıcılık için üretme isteği yukarıdakilere ek bir etken.
rollo may;yaratma csareti kitabını öneriyorum, bir fikir oluşturabilir belki.
doğuştandır (yani herkeste vardır, kimisinde 5x, kimisinde 2x)
pratik yapmak ve çevresel faktörler sayesinde geliştirilir ya da köreltilir.
pratik şu açıdan çok önemli bence, mesela bir şey çalışırken kendime hedef koyduğumda, atıyorum sol majör dizisini hiç hatasız 110 kere çalacağım diye bir hedef belirlediğimde, 111. çalışta artık daha mükemmele yakın çalabilmenin dışında bir de o an içimden geldiği gibi farklı şeyler ekliyordum. farkında olmadan, düşünüp planlamadan o an içinden geldiği gibi (içinden gelen sanırım şu oluyor: sahip olduğun doğuştan denen şeyle alakalı sanırım, tam açıklayamadım ama bilmiyorum böyle bişeyler)
ben yeteneğin doğuştan geldiğine inanırım,sonradan kazandırılamaz.hatta ''sokma akıl helaya kadardır'' deyimi de bunu doğrular cinstedir.
ilgiyle. yani üstüne düşmekle, pratikle. adam yüzlerce kitap okumuş olabilir ama hiç yazmak gelmiyordur içinden.
bunu ben ünide ev arkadaşımda fark etmiştim. ilk sene başladığımızda bi kızla tanıştı, kız graffiti ile ilgileniyordu. bu da yaranmak için kızla birlikte bi şeyler karalamaya başladı. sonra kendi ilgisini de çekti. graffitiden resime geçti oradan tablet vs aldı (bi ismi vardı sanırım şu tablet gibi şeyler oluyor ona çiziyorsun) şimdi baya üst düzey grafik designer oldu eleman :)
yaratici olabilen ve olamayan insanlarla ic ice uzun senelerdir yasayan kisi olarak gozlemim:
tamamen kisilik ve yetistirilmeye dayali kosullanmalar / travmalar ile alakali.
yaratici olamayan kisiler kendilerine vurma egilimi olan kisiler, ve kendilerine inanclari yok. o cocuklukta olan korkusuz yaratma gudusunu yitirmisler, birileri o guveni silmiz zihinlerinden. "ben yapamam" diye basliyorlar zaten. deniyorlar, en ufak kusuru gorup "yapamayacagimi biliyordum zaten" diyorlar, motivasyonlari gidiyor devam etmiyorlar. yapaninki allah vergisi hocam falan deyip siyriliyorlar isin icinden.
yaratabilende ise tam tersini goruyorum. hani cocuk oyuncaklariyla gamsiz bir sekilde kimseyi takmadan oynar ya? hah aynen onun gibi yapiyorlar. "yapabilirim" veya "yapamam" muhasebesine girmiyorlar bir kere en bastan, sadece deneyecegim diyorlar, denedikleri zaman haliyle daha yeni basliyorlarsa iyi olmuyor bin tane zorluk cikiyor, istedikleri gibi olmuyor. bu umurlarinda olmuyor, keyif aliyorlar. burasini yapamadim ama o da tecrubeyle olacak herhalde diyorlar. motivasyonlari yuksek, istedikleri icin devam ediyorlar ve ogreniyorlar.
ilk denemesi cok kotu olan ama umrunda olmadigi icin devam edip yardirip giden insanlar var. ilk denemeleri cok cok iyi olup da asiri kritik olduklarindan "ben yapamam" deyip birakanlar var.
bir diger gozlemim: bu kendine kritik olanlar baskalarina da kritikler genelde. en ufak kusurlari bulup soylemeden edemiyorlar. overken bile oyle, kibar olup "guzel olmus aslinda" falan demeye calisip geveliyorlar sonra "ama" deniyor ve neyin neden olmadigi anlatiliyor, sevk kirmaya calisiliyor isteyerek veya istemeyerek. bu insanlarin ailelerini tanirsak goruyoruz ki asiri elestiren anne veya baba veya ikisi de ayni anda cocugun hayatini zindana cevirmisler. buyuk beklentiler, hataya tahammulsuzluk falan. muhtemelen bunu cocukluktan beri yasiyorlar. ilginc bir sekidle tam tersi "benim cocugum, allahin bir lutfu" diyen ailelerin cocuklari da benzer durumda oluyor, hata yapmaktan korkuyorlar.
yaratici kisiler ise daha eglence odakli, ve baskalarini da yukseltmeye calisan kisiler. neyin iyi olduguna odaklilar daha cok.
daha yazarim ama simdilik eyorlamam bu kadar.
o arsızca odaklanma var mı, gerisi fasa fiso