Tabii ki o parayla ev, arsa, araba alacak, hatta tatile gidecek, hatta lüks tüketim yapacak milyonlarca insan da var. Yapsınlar, onlar da piyasaya para sokmuş oluyorlar sonuçta.
Fakat tek taksidi bile aksatmaya izin vermeden, koşulsuz şartsız, afsız, indirimsiz ciddiyetle geriye toplayacak bu paraları devlet. Öyle düşünleim.
Pek bilgim yok ama enflasyon yükselmez mi iyice?
Bir şeyin arzı olursa değeri düşer demi.
olmayan parayi harcamanin ekonomiye hicbir zaman katkisi olmaz. 40milyon kisiye verdi desek o parayi, yaklasik 700 milyar $ yapiyor.
1- devletin bu kadar parasi yok
2- o para ile Apple'in butun hisselerini alsa ulkeye daha cok katkisi olur.
(bkz: neden para basip borc odemiyoruz)
Devletin hazinesi yıllık %25 zarar etmiş olur o tarz bir durumda. Çok ciddi bir rakam.
"Pek bilgim yok ama enflasyon yükselmez mi iyice?" Evet, ilk etkisi enflasyonun artması olur.
"Bir şeyin arzı olursa değeri düşer demi." Bu paranın diğer kurlara karşı değerini düşürür, ama paranın fiyatı esasen faizle ölçülür. Faizleri de düşürür yani.
"olmayan parayi harcamanin ekonomiye hicbir zaman katkisi olmaz. 40milyon kisiye verdi desek o parayi, yaklasik 700 milyar $ yapiyor.
1- devletin bu kadar parasi yok
2- o para ile Apple'in butun hisselerini alsa ulkeye daha cok katkisi olur."
Bu tamamen yanlış bir yorum. Olmayan parayı harcamak diye bir kavram yok. Devlet para yaratırsa para olmuş olur. Devletin o kadar parası yok da saçma, para yaratılabilen bir şey. Devlet istediği kadar para yaratabilir teorik olarak. Apple'ın hisseleri konusu saçma çünkü onlar dolar ile alınıyor, burada sözkonusu olan TL.
"Devletin hazinesi yıllık %25 zarar etmiş olur o tarz bir durumda. Çok ciddi bir rakam." Bu da yanlış. Hazine maliye politikası kuruluşudur, yani vergi toplama-bütçe, harcamalar. Açık piyasa işlemleri para politikası işidir ve MB veya diğer kamu bankalarıyla yapılabilir. Onun için de kenarda para olmasına gerek yok, para yaratılır.
Genişleyici para politikası anlamına gelir bir nevi. Yani para basmak. Kısa vadede büyümeye ve enflasyona artırıcı, işsizliğe düşürücü etki eder. Zaten benzerini yaptı devlet KGF kredileri ile. 250 milyardan fazla kredi dağıtıldı. Aynı zamanda bankaların rezerv oranları düşürülerek de para yaratılıp, o paraların kredi olarak verilmesi sağlanabilir. Benzer kapıya çıkar hepsi.
Para politikası araçları genelde kısa vadeli sonuçlar için kullanılır. örneğin Amerika 2008 krizinden genişleyici para politikası ile çıktı. Yani para bastı. 80 yılda bastıklarından daha fazla para bastılar 2 yılda. Ama pnların bizdeki gibi enflasyon problemi yok, aynı zamanda paraları bizimki kadar kırılgan değil. Bizim bir de üstüne ciddi dış ticaret açığı problemimiz var, bu yüzden tasarrufun azalması da problem oluyor.
Özetle evet yapılabilir, benzerleri yapılıyor. Bunlar kısa vadede enflasyonu artırır, büyümeyi artırır, işsizliği ve faizi düşürür, fakat orta ve uzun vadede paranın değerinin düşmesini sağlar, işsizlik geri tırmanır, faizler yine artar, enflasyon düşmez. Türkiye'nin kaç yıldır yaptığı da aşağı yukarı benzer işler zaten:)