İngiliz ve ABD mahkemelerinde juri var, biliyorsunuz. Rastgele 12 vatandaş seçiliyor ve bunlar sanığın suçlu olup olmadığına karar veriyorlar. Bir de yanılmıyorsam bu karar bağlayıcı. Juri bir sanığa "not guilty" derlerse o sanık tamamen aklanıyor.
Çok saçma değil mi? 12 tane sıradan vatandaşla nasıl böyle bir sorumluluk veriyorlar. Bir sanığın guilty ya da not guilty olduğunu tespit etmek için en azından hukuk eğitimi almış olmak gerekmez mi?
Kıta Avrupası'ndaki sistemde mükemmel değil ama juriler bana hep garip geliyor. Türkiye'de juri olduğunu ise düşünemiyorum bile. Kızını, karısını öldüren adama "aferin namusunu temizlemiş" deyip not guilty'yi çakarlar. Adam da serbest kalır.
Zaten çok eleştiriliyor. Siyahilerin fazlalık olduğu bir jüri topluluğunda beyaz bir kadının katili olarak yargılanan siyahinin suçlu bulunması pek olası değil.
Sistemin altında yatan temel düşünce halkı adalet mekanizmasının içine alarak daha adaletli kararlar vermek. Ama sonuç pek de öyle değil.
Kanunlar anlaşılır biçimdeyse, karmaşıklaştırılmamışsa hukuk okumaya gerek yok. Hukuk dediğin şey bi sözleşme. Herkes okuyarak anlayabilir. Bilmek için hukuk mezunu olmaya gerek yok. Ortalama zeka yeter.
Birinin suçlu olup olmadığına jüriyle karar veriyosan ortada zaten yeterince delil yok demektir. Kameraların önünde birini öldüren birinin suçlu olup olmadığına jüri mi karar verir?
Jüriyle delili melili olmayan, yorum isteyen davaları somuca bağlıyolardır. Orada da amaç tek kişiye değil de halkın vicdanına güvenmek. Yeterince delil, tanık olmayan bi davada istedeğin kadar hukuk oku. Hiçbir işe yaramaz. Olayın hukukla çok da bağı kalmıyo çünkü.
quora linkinden gorebilecegin uzeri yargic jurinin kararina uymak zorunda degil. jurinin tersi yonde hukum de verebilir. ayrica sokaktan rastgele 12 kisi secip juri yapmiyorlar. ve juri gorevinden once belli bir sure egitime tabi tutuluyorlar. jurinin amaci ise delillerin kesin karari vermede yeterli olmadigi davalarda karari tek kisiye birakmayarak kamu vicdanini tatmin etmek. turkiye'de cogu davada hakimin verdigi karar halk tarafindan tatmin edici bulunmuyor ve "kamu vicdani" zedenlenmis oluyor. ama juri olsaydi, halk gozunde verilen karar biraz daha tatmin edici olurdu.
www.quora.com
Hayir hayir oyle bir sey yok. Jurinin kararina uymak zorunda degil.
Asil bu nedenle her seye tek kisi karar vermediginden daha saglikli bir sistem.
Bir de şu açıdan bakmak lazım: yargıçlar her gün dava göre göre kaşarlanıyor, duyarsızlabiliyor. Bu durum özellikle ceza davaları gibi vicdani kannatin öne çıktığı durumlarda sorun yaratabilir ancak yargıcın yanında bir de ilk günün heyecanını kaybetmemiş (sık sık değiştiriliyor, yeni kişiler seçiliyor) jürileri koyarsanız yukarıda bahsini ettiğim duyarsızlaşmanın önüne geçebilirsiniz.