Peki elle tuttuğumuz somut kağıt para nasıl gidiyor bu kanallara? Yani tam anlatamadım ama bu bankalar ya da şirketler parayı nasıl kasalarına koyuyor?
Hani toplamak isteseler nasıl topluyorlar somut parayı?
Dönem sonunda alacak verecek eşleştirip, ona göre komisyonlaşıp çözüyorlar mevzuyu.
merkez bankası amca bu piyasanın hakemi. her bankanın merkez bankası kasasında belli miktarda parasının bulunması gerekmekte. Bu tutarı zorunlu karşılık oranı denen şey belirler. Eft'yi a bankasından yaparsın. Merkez bankası a bankasının yaptığı eft için kendisindeki a bankası hesabından alıp b bankasının hesabına parayı yatırır. paraların hepsi piyasada dolaşmaz.
Biraz daha anlayabilmek için Takasbank hakkında bilgi edinebilirsin internette.
Takasbank çekler için gerekli takas ve komisyonlamaları yapıyor sadece hatırladığım, işte eft için de bankalar kendi aralarında mahsuplaşıyorlar.
Örnek;
iddaaaci a bankasından b bankasına eft yaptı, (a, b'den alıcı)
lcha da b bankasından a bankasına eft yaptı, (b, a'dan alacaklı)
mahsuplaştılar bitti gitti işte, en basit haliyle.
El ile tuttuğumuz somut kağıt para kolay kolay yer değiştirmiyor yani.
Bankaların belli sermayeleri var ve bunu merkez bankası kontrol ediyor, a bankası b bankasının parasına yatamaz yani. Çünkü merkez bankası ikisinin arasında arabulucu gibi.
Peki yurt dışı nasıl oluyor?
Onda da merkez bankaları arasında işlemler yürüyor, yine kimse kimsenin parasının üstüne yatamaz çünkü onda da garantörler var.
Mesela bir örnek Türkiyenin parasının (altınının) yaklaşık yarısı Londra'da, diğer yaklaşık yarısı da ABD'de. Yani %100 olmasa da altınımızın büyük çoğunluğu dünyanın en güvenilir şehirlerindeki merkez bankalarında.
Ne tuhaf di mi :)
Isin ozu surada: bankadaki paralariniz var ya. Onlarin cok az bir kismi somut para. Cok buyuk kismi kaydi para. Yani elle tutulan bir sey yok ortada. Sadece parani odeyecegim taahhudu var. o yuzden bir yerden bir yere elektronik mesaj disinda bir seyin gitmesine gerek yok :)