1-Bu paradan ne kadar indirim yapılırsa paranın peşin ödenmesi borçlu için cazip olur? Bunun teknik/ bilimsel bir hesaplamasi var midir?
2-(Bu soruda tamamen sizin fikrinizi merak ediyorum) bu paradan ne kadar indirim yapılırsa alacaklı için tatmin edici olur?
Faizi aylık hesaplarsın ve diyelim 16. ayda geri ödemesini yapcaksın, 16 aylık faizi ile birlikte ödersin. Fakat banka faizleri artar veya azalır. Onu alacaklı ile konuşur ve o şekilde aylık faiz işleyecek diye anlaşırsan, her iki taraf için de adil olur.
Evet teknik / bilimsel bir hesaplama yöntemi var. Anahtar kelimele şu : Net Present Value (Paranın bugünkü değeri). Ancak bu hesabı yapabilek için bir indirim oranına (discount rate) ihtiyacınız var. Bu da sizin o parayla normal şartlarda ne yaptığınıza bağlı olarak seçeceğiniz bir oran.
@talasas bu indirim oranini mevcut mevduat faizleri ya da dovize gore düşünemez miyiz?
Yani örneğin ben masaya alacakli olarak otursam, acil para ihtiyacimiz yok ama borcluya ne kdr indirim yaparsam borclu trink para çıkmayı karlı bulur ve ayni zamanda ben de zarar ettigimi düşünmem
Bir çok farklı şekilde düşünebilirsin. Ama aynı şekilde karşı taraf da bir çok farklı şekilde düşünecek.
Bir kaç senaryoya bakalım;
1) Senin 200.000 TL'ye ihtiyacın var ama henüz vadesi gelmemiş 200.000 TL'de alacağın var. Bugün borçlanma maliyeti %35-%40 arasında yaklaşık olarak. Sen 200.000 TL'yi borçlanarak temin etsen 2 sene sonra yaklaşık rakamsal olarak 365.000 TL ödeyeceksin. Ancak karşı taraf aynı parayı vadeye yatırdığında, vade getirsini %25'ten hesaplarsak eğer 112.500 TL gibi bir gelir elde edecek ve sana 312.500 TL olarak ödeyecek. Bu durumda 312 alıp 365 vereceğin için aslında sen 53.000 TL zarardasın (Bugünün parasıyla yaklaşık 33.000). O yüzden 200.000 yerine bugün 167.000 TL üzerinde aldığın her miktar senin için karlı demektir. (Hesabın içinde yoksaydığım bir çok detay var o yüzden gerçekte rakamlar biraz daha değişik çıkar fakat yaklaşık bu.)
2) Senin paraya ihtiyacın yok. Ancak karşı taraf bu parayla yıllık %30 getirili bir iş yapıyor, haliyle parayı sana verirse yapamayacak. Bu durumda karşı taraf normalde parayı sana vermeyip işletmeye devam etse, 2 senenin sonunda bu parayı rakamsal olarak 338.000 TL'ye çıkartmış olacak. Ancak parayı sana vade üzerinden ödeyeceği için (Net yüzde 25 varsayarak) o günün parasıyla 312.500 TL Ödeyecek.Yani parayı sana vermezse eğer finansal olarak o günün parasıyla 25.500 TL kar ediyor (Bu günün parasıyla 16.000 TL gibi birşeye denk gelir). Bu durumda sen en az 16.000 TL indirim yapmalısın ki, adam aynı karı edebilsin.
Yani sözün özü 2 tarafın durumlarını bilmeden bu matematik yapılmaz :)
Ama illa da genel geçer bir oran istiyorsan, 4 büyük bankanın mevcut borçlanma faizi ile mevcut mevduat faizi arasındaki farkın ortalamasını kullanabilirsin. Yıllık %10 gibi bir değer çıkar, o da 165.000 TL yapar.