Benim sorum o zamanlarda bu tekke ve zaviyeler nasıl bir toplumsal yapı içindeydi? Biraz bilgi verirseniz sevinirim.
bir zamanlar nasıl bütün bürokratlar falan fetö üyesi idi, aynen öyle. o zamanlar sorsaydın, fetullah eğitim gönüllüsü idi, toplum hayatında çok büyük yeri vardı, üf ne biçim hizmetleri vardı falan fıstık.
tekke dediğin fetullah'ın pensilvanya'daki evini al eyüp'e koy al sana tekke.
devlete çöreklenmeye çalışan; torpil, adam kayırma, sinsice operasyon, tehdit, şantaj ve benzeri yöntemlerle para kazanan yapılar.
ama tarikatçılara sorarsanız hep ilim yuvası, hep toplum hizmeti...
emre kongar mezhep ve tarikatler için orta çağın siyasi partileri, bugünün siyasi ideolojileri tanımını yapar. bu bakış açısıyla tekkeler de parti binası gibi bir işleve sahip oluyor.
16 - 17 yy öncesi ve sonrası tekkelerin işlevleri arasında bayağı farklılıklar ortaya çıkıyor. belirttiğim tarihlerden önce buralar eğitim, sosyalleşme ve dediğin gibi sivil toplum örgütü işlevi görürken bu tarihlerden sonra bu işlevlerini yitirip yozlaşmaya başlamışlar. devlet gücünü yitirdikçe kendileri söz sahibi olmak istemişler vs. verdikleri eğitim, öncesinde toplumun kültürel ihtiyaçlarını karşılarken sonrasında değişen ve gelişen bilim karısında yetersiz kalmaya başlamış neticesinde hiç bir işe yaramayan dini afyon olarak kullanıp halkı sömürmeye çalışan kişilerin yuvası haline gelmiş. en fazla bektaşilik ve mevleviliği yapıları itibariyle diğerlerine göre çok daha fazla humanist oldukları için belki hariç tutabiliriz.
her halükarda değişen ve gelişen topluma ve dünyaya ayak uyduramayan geri kalmış örgütlerdi.