ben bunu ilk yamulmuyorsam asmalı konak'ta ya da benzer bir aşiret dizisinde görmüştüm, haberim dahi yoktu böyle bir şeyden. anadolu'nun ücra köşelerinde tek tük devam eden bir uygulama mı yoksa düşündüğümden daha mı yaygın? siz hiç şahit oldunuz mu böyle bir şeye? cidden gerdek sonrası kapıyı çalıp çarşafı mı istiyor insanlar, uygulaması nasıl oluyor?
Ücra köşelerde devam eden bir uygulama olduğuna inanıyorum.
Ben de ilk kez bahsettiğiniz aşiret dizisinde görmüştüm bunu asmalı konak değil de yanlış hatırlamıyorsam ece uslu'nun oynadığı bir dizide mevzu yapılmıştı. Böyle kalmış aklımda.
En son Mustang filminde bununla ilgili bir sahne vardı, kapıda çarşaf bekleyenler sonra kızı bekaret kontrolüne götürenler vs.
Hiç duymadım sadece böyle film/dizilerden şahit olduğum kadarıyla sanırım ilişki sonrası aile büyüklerine gösteriliyor çarşaftaki kan.
arkadaşımın kaynanası ve kayınpederi yapmış bunu. ertesi gün sabah kapıyı çalıp istemişler çarşafı gerçekten. memleketleri sivas. arkadaş sinirlenmiş, eşi "amaaan uğraşmayalım verelim gitsin işte" demiş. o zamandan her şeyin göstergesi olmuş bu, boşandılar sonra çünkü böyle saçmalıklar devam etti hep.
Ben de Türkan Şoray'ın bir filminde görmüştüm. Şu an hiçbir yerde olduğunu düşünmüyorum. İnsanlar artık bir köyün içinde yaşamıyorlar. Yeni gelen nesil her ne kadar açık olamasa da yeterince, elinde teorik de olsa batı zihniyetine ulaşma imkanı var. Üstelik bu tür bir geleneği yaşatmak isteyecek kadar yaşlı kimse kalmadı herhalde.
edit: filmde çarşafı balkona asıyordu.
edit2: ben sahiden çok iyi izole etmişim kendimi insanlardan. bu hissi bir askere gittiğimde, acemi birliğinde yaşamıştım (korkunç bir deneyimdi bu farkındalığa ulaşmak) yaşamıştım bir de şimdi yaşıyorum.
@phoebe, bu tür şeylerin olmadığını düşünmek isviçre benzeri bir türkiye'de yaşamak mı oluyor? ya da, kanlı çarşafın asılmadığı bir ülke isviçre mi oluyor? Üzülme bu yüzden. :/
Kınalı kar dizisinde görmüştüm. Balkona asıyorlardı çarşafı.
İki taraf da Sivaslıydı ve gelin(kuzenimin eşi) kimse sormadığı halde kendiliğinden göstermişti sabah kayınvalidesine(teyzeme). Teyzemin bakmış olması da enteresan tabi... annem teyzeme kızmıştı ne gerek var diye(canım annem)
Bunlar köyde yaşanmadı gayet şehir merkezinde oldu. Bu arada kuzenimle sevgilisi 7 yıllık sevgililikten sonra evlenmişlerdi. Evli çocuklular şimdi, bi sorun yaşanmadı hiç.
Bunu yapan kızın çok geniş rahat bi ailesi var. Kimse kapalı falan değil, tüm aile gayet bakımlı süslü. Neden böyle bişey yaptı gelin, bilmiyorum. Kuzenim(damat) biraz kıro ruhluydu o zamanlar, belki de o istemiştir :/
bruce, lütfen kişisel algılama ama bu sorular sorulduğu zaman insanlar kendi toplumlarından ne kadar da uzak/bihaber diye sinirleniyorum. benim dışımda herkes isviçre benzeri bir türkiye'e büyümüş/yaşamış/yaşıyor gibi hissediyorum, ağır depresyona giriyorum.
iç anadolunun pek çok yerinde bu adet hala gayet devam eder, kimsenin de tuhafına gitmez. tek gelişme artık asılmıyor çamaşır ipine, ailenin yaşlı kadınları görüp haber veriyorlar ailenin diğer büyüklerine. sabahı bile beklemezler bazı yerlerde, gayet kapıda dururlar bir an önce kendilerine çarşaf verilsin diye. hatta almanya'da doğup büyümüş akrabalarım bile bunu uyguluyor. bizzat biliyorum uyguladıklarını yakın tarihte.
ilk defa regl olan kız çocuğuna aileden yaşlı bir kadın tarafından okkalı bir tokatta atılır mesela, artık kadın oldu, şimdiden tokatı yesinde edepli olsun diye. bir de gerdek gecesi kadını dövme geleneği var bazı yerlerde, ilk günden direnci kırılsın itiraz edemesin hiç bir şeye diye. erkek doğurmadığı için iç anadolunun deli dehşet kışında, aralık ayında gece doğum yapmış gelini sabahına kapıya koyan aileye de şahitim bizzat. kızcağız tir tir titreyerek köyden ailesinin gelip kendisini almasını beklemişti, hiç bir komşuda çıkıp evine almamıştı.
edit: ben bunu normal kabul etmiyorum arkadaşlar, sakin. kendimi bütün bu hayatın dışına çekeli de çok uzun yıllar oldu. ama tabii ki gidip geldikçe, mecburen iletişim kurduğum durumlarda hala devam ettiğini görüyorum, şahit oluyorum. daha geçen yıl memlekete gittiğimde 15 yaşında kız çocuğunu karnı burnunda yanıma getirip tanıştırdılar akraba diye.
@Phoebe, söylemek istediğini anlıyorum, sorduktan sonra bana da fildişi kuleden söylenmiş gibi geldi ama kendimi bildiğim için bir açıklama yapma gereği duymadım. marmara bölgesinde doğup büyüdüm yaşıyorum ve göçmen bir aileden geliyorum, sivas'ta veya anadolu'nun bağrında hiç yaşamadım. nispeten muhafazakar bir çevrede yetiştim ama böyle şeyler hiç görmedim, duymadım. bunun yaşadığı çevreden bihaber olmakla aynı şey olmadığını düşünüyorum, etrafımda kimse yapmıyorsa, bu "geleneklerin" ortasında büyümediysem öğrenmemem normal. ki şu yaşıma kadar duymamış değilim, bir şekilde öğrenmişim ama yine etrafımda kimse yapmadığı için yaygınlığını bilemiyorum; onu merak ettim. normal şartlarda yaşadığı çevreden bihaber bir insan olmadığımı savunabilirim.
bölgelere göre değişiyor bu gelenek görenekler, o yüzden bence kendini kötü hissetmene de gerek yok; sen ya da herhangi bir anadolu kültürlü de artvin ya da egenin köylerindeki gelenekleri bilemeyebilir.
Oluyor tabi olmaz mı? Ben 13-14 yaşlarındaydım sanırım, annemin bir komşusu oğlunu evlendirmişti, gelinden çarşaf istemiş vermemiş bu da benim oğlum hayvan mı? vermedi çarşafı diye vıdı vıdı ediyordu, ben de o gelin hayvan mı peki demiştim de kadın bana kızmıştı.
Çok kötü çok.
@bruce, ne demek istediğini bende anlıyorum. aslında gayet gülümseyerek yazmıştım o ilk cümleleri ama sanıyorum benim ifadelerimde biraz yukarıdan anlaşıldı. üzülüp falan da etmiyorum tabii ki ben isviçre olmayan bir türkiye'de büyümüşüm diye :)). tersine bana inanılmaz bir yaşam deneyimi kattığını düşünüyorum tüm bunların.
anlayamadığım nokta sadece şu, üniversite, iş hayatı vesaire derken o kadar çok farklı insanla etkileşim halinde oluyoruz ki, farklılıkları görmemek imkansız. o yüzden ülkede çok uzun yıllardır uygulanan, çok yerleşik kavramlara bile hiç aşina olmayan insanlar, kastını aşmasın ifadem ama yapay/yapmacık/gerçekdışı geliyor. bazen toplumun bir kesimi sanki bir sabah uyanmışlar ve black mirror dizisi benzeri bir kurgu içinde bunları öğrenmişler gibi davranıyorlar. kastettiğim kesim aslında bu. sen diyorsun ki duymuştum, yaygınlığını, hala uygulanıp uygulanmadığını öğrenmek istedim. farklı durumlar yani.
Kanlı çarşafı verme adetinin kaynağı Tevrat'tır. Tevrat'ta bununla ilgili ayet var. İnsanlar gerçekten neye neden inandığını bilmeden hayatlarına devam ediyorlar. Garip.
Var. Şu şekline tanık oldum ben de; gerdek gecesinden sonra damat arayıp "sorun yok" diyor. Ve aile özellikle bunu yapmasını istiyor.