Bankanın parayı işletmesi ne demek? O parayı 1 ay boyunca ne yapacaklar?
Ekonomi terimleri kullanmadan anlatır mısınız?
o parayı başkasına kredi olarak vericek, sonra faiziyle geri alacak. teknik olarak kendine ait olmayan paranın faizini kazanıyor diyebiliriz.
sizin hiç kullanmayacağınız 100.000 tlniz olsa ne yaparsınız? mantıklı olarak faize yatırırsınız. banka da aynı şeyi yapıyor. 1 ay boyunca faize yatırıyor diyebilirsiniz.
biraz detaya girersek, bankadan kredi alırsanız daha fazla geri ödersiniz ve banka kar eder değil mi? işte banka insanlara kredi vermek için elinde nakit para bulundurmak zorunda. işte siin parayı 1 ay geç iade edecekse o parayı 1 ay birine kredi olarak verir, daha fazlasını geri alır. kabaca sistem bu.
tabi bunus adece sizin paranız olarak düşünmeyin, bir çok kişiden alınan paralar olarak düşünün.
bunun dışında her şeyin bir maliyeti vardır. siz bankaya deseniz ki bana 100 tl ver, haftaya 100 yi geri ödeyeceğim diye kabul etmez, ama sizin paranızı 1 ay geç verirse bu da bunun faizi demez :)
dolaylı olacak biraz ama bir de bankalar ellerindeki paranın beli bir katına kadar kredi verebiliyor. 10 kattı yanlış hatırlamıyorsam.
bankalar ellerindeki belli bir tutarı zorunlu karşılık oranı denen merkez bankası kuralına istinaden merkez bankasına yatırmak zorundalar. bu terim şu anlama geliyor, merkez bankası diyor ki enflasyon denen bi bok var. öyle para laylaylom dolaşmayacak ortada, sen elindeki parayı bana getir, benim kasamda duracak. bankalar da bu tutardan belli bir faiz geliri sağlıyorlar. bankaya yatırdığın paraya verdiği faiz, kredi çeken müşteriden aldığı faizden daha düşük olduğu için aradaki fark bankanın kazancı oluyor. devlet de borç alıyor bankalardan ayrıca.
Kazandığın parayı bankanın kullanmasına izin veriyorsun onlar da sana karşılığında para ödüyor. Bir bakıma para kirası
banka kendisi yatırım yapacak ya da yatırım yapacak birine borç verip komisyonunu alacak.