Sifat fiillerde (an, asi, mez, ar, dik, ecek, mis) -an eki yan cumlecigin oznesi ise kullaniliyor.
Arka bahceden kacan adam hirsiz.
-dik eki yan cumlecikte nesne ise kullaniliyor.
Beklenmedik tas bas yarar.
Ancak sorun burada basliyor, atasozunde beklenmedik desek bile, dil bilgisinde beklenmeyen de diyebiliyoruz.
1. Bu durumda "Beklenen kaza" ve "Beklendik kaza" arasinda ne fark var?
2. Edilgen cumle yapildiginda -an ve -dik eklerindeki yan cumlenin oznesi ve nesnesi kurali kalkiyor mu?
3. "Beklenen deprem" diyebiliyoruz ornegin ama "beklendik deprem" demiyoruz. Neden?
"Istanbul'da beklenen deprem" dogru ama "Istanbul'da beklendik deprem" cok da dogru degil gibi.
(Lutfen kulaga iyi geliyor kotu geliyor diye cevap yazmayin kural gerekli.)
bunları okuyunca dilbilgisinden oldukça uzaklaştığımı farkettim. eskiden bu tip şeylere ben de çok takılırdım.
1. anlam açısından beklendik kaza ile beklenen kaza arasında fark yok.
2. bu kuraldan haberdar değilim.
3. beklenen deprem yerine beklendik deprem demememizin sebebi dil lehçe yapısından kaynaklı olsa gerek. söylemesi daha rahat diye sanırım.
ben de yıllardır şuna takılırım;
"eğer" kelimesini kullandığımız her cümlede anlatım bozukluğu vardır. kullanarak anlatım bozukluğunu gidermenin de imkanı yok gibi duruyor.
eğer o da gelecekse ben gelmem.
eğer şart anlamı taşırken, -se -sa eki de şart ekidir ve şart anlamı taşır. -se -sa yoksa anlam bozulur, eğer yoksa anlam bozulmaz fakat eğer varsa -se -sa da mutlaka olmalıdır.
Beklendik çok kullanılan bir yapı değil. Daha çok olumsuz yapılarda kullanılıyor, beklenmedik misafir, olmadık işler vs gibi. Bilindik/ bilinen olarak kullanılışına baktığımda bilindik daha çok konuşma dilinde kullanılıyor, resmiyette doğrusu bilinen miş gibi geliyor kulağa. Bir de bilinen ifadesi bağlama daha yakın, bilindik daha bağımsız.
