mesela dolar'ı nasıl etkiliyor.
tam mekanizmasını bilmiyorum ama doları frenliyor. faiz artırılmaz ise enflasyon ciddi şekilde yükseliyor.
En basit olarak: Yabancılar kendi ülkelerinde dolara %1 gibi faiz alıyorlar. Eğer başka yatırımları yoksa; Türkiye'ye bu parayı getiriyorlar, TL alıyorlar ve faize koyuyorlar. Tabii bu 2-3 yatırımcı ile olacak şey değil. Büyük rakamlar oluyor toplamda. Dolayısıyla, eğer stabil bir ekonomin de varsa, örneğin 1 sene sonra %10 faiz aldıktan sonra, TL'nin Dolar karşısında değer kaybı da az ise, yıl sonunda tekrar dolar alıp ülkesine götürüyor. Bu sayede bankalar da mevduat toplayıp daha fazla kredi veriyorlar, ülkede üretim için yatırım yapılıyor falan filan... Hepsi zincirleme aslında.
Örnek Mesela:
2015 yılında 1.000.000USD'yi Türkiye'ye getirmiş olsan, Ocak 2015 kurundan (2.35) 2.350.000TL alırdın. Yıllık %11 faizle, 2.560.000TL bir yıl sonunda paran olurdu. Yıl sonunda kur 2.92 olmuş, yani 1.000.000USD'den, 876.000USD'ye (TR'de aldığın faizle beraber) erimiş olurdu. Para kaybederdin. Fakat kur sabit kalmış olsaydı (2.35'den), 1.090.000 gibi olacaktı. Yani dolar bazında %9 gibi faiz almış olacaktın. ABD'de bunu bankaya koysan, 1.010.000 olarak kalacaktı.
Tabii bu rakamları yüz milyon olarak düşünürsen ne kadar büyük rakamlarla para kazanılıyor görebilirsin.
Öte yandan yerli yatırımcı sonra 10 yıldır ne yazık ki, parasını yani sermayeyi, arsa ve gayrimenkul gibi ranta yönelik kazanca yatırdı. Hükümetin üretimi desteklemeyen politikaları yüzünden. O yüzden yerli mevduat toplanamadı. Girişimci kredi bulamadı ve yatırım yapamadı. Üretim düştü. Mevcut mevduat ve sermaye de bu rant karşısında eriyor. (Yani geçen sene 10TL/m2 olan boktan tarla, bu sene 50km ilerisinden yol geçti diye 100TL/m2 oldu, oysa hala aynı bok) Şu an ekonominin yaralı olmasının en büyük nedeni de bu.
Bunları okuduktan sonra dolar nasıl etkilenir sen karar ver...