Bunlar tam kafamda oturan kavramlar değiller. Reddit'te şöyle bir açıklama yapılmış ama pek anlayammadım.
www.reddit.com
Hız, birim zamandaki yer değiştirme miktarıdır. İvme, birim zamandaki hız değişim miktarıdır. Hızın boyutu m/s dir. İvme de hızın zamanla değişimi olduğundan bu ifade tekrar s'ye bölünür ve ivmenin boyutu m/s^2 olur. 1 m/s^2 lik ivme, 1 s^2 lik zamanda 1 m'lik yer değişimini ifade eder.
adam soruyu sorarken yanlış yönlendirmiş gibi geldi bana:
"For instance in a Joule we have J = ( kg*m2 ) / s2. The top portion of the equation is easy to explain: there are X kilograms of material for an area of Y meters. But what's with squaring time? How can you say that intuitively, like in the numerator?"
bu mavi yaptığım yer aslında kg/m^2 nin tanımı. zaten o denklemin üst kısmını içgüdüsel olarak anlamanın bir yolu yok bence.
esas senin soruna dönersek saniye^2 kısmına şöyle bakalım.
elimizde A olsun ve bu bir şeyin bir saniyedeki değişimi olsun. buna göre birimde birşey/saniye olmalı değil mi?
ya A sabit değilse, ya A da zamana göre değişiyorsa, o zaman A'nın bir saniyedeki değişimi B=birşey/saniye/saniy=birşey/s^2 olmalı değil mi?
bu tepedeki açıklama bence yapılabilecek en genel ve en basit açıklama.
peki ya bir şeyi s^2'ye bölmüyorsak, aksine çarpıyorsak? bu konuda çok emin değilim ama şöyle bir örnek yapalım.
diyelim elinde bir üretim birimi var ve saniyede ürettiğin miktara bakmak istiyorsun.
D birimini azaltıp artırarak üretim hızınla oynayabilirsin. yani E=D*s senin saniyede sardığın sigara miktarı olsun olsun. Bu D ne olabilir mesela, paralelde çalıştırdığın işçi sayısı olabilir (bu örnek tam doğru oldu mu emin değilim). Totalde sardığın sigarayı bulmak içinse F=E*s olmalı değil mi, yani E üretim hızındı. E bunu aynı zamanda F=E*s=D*s*s=D*s^2 olarak da ifade edebiliriz, yani saniyenin karesi.
umerım iyi anlatabilmişimdir, bir şeyi yamuk anlattıysam bilen biri düzeltsin. özetle genel olarak eğer bir şey zamana göre değişiyor ve aynı zamanda başka bir şeyin zamana göre değişimini etkiliyorsa o saniye kare orada oluyor. saniye kareyi anlattıktan sonra herhalde dakika kare için aynı şeyi tekrar etmeye gerek yoktur :)
Anlaşılacak şeyler değiller aslında. Zamana göre yer değiştirme hız
Zamana göre hız değişimi ivme
Zamana göre ivme değişimi silkinme
Böyle uzayıp gidiyor.
Şöyle bakalım, bir dakika tutup geri dönüp kat ettiğimiz mesafeyi görmek son derece kolay.
Bir dakikada sabit ivmeyle ne kadar hızlandığımızı anlamak çok zor çünkü anlık bir his, kaydını tutmak hafıza ile görsel işaretçiler ile bile zor.
Silkinme mesela, buna vücudun verebildiği tek tepki mide bulantısı. İvmenin kütle üzerindeki etkisi kuvvet, kuvvetteki değişim silkinmenin fonksiyonu yani. Silkinmeyi kavrayabilecek kadar ölçüm hassasiyetimiz yok ama..
Bir seviyeden sonrasını anlamamız zor.
Hidrolikte küsüratlı üslü saçma gelen ampirik bağıntıları bolca kullandık, hiçbirini gerçekten anlayamazsın. Yine hidrolikte mesela Hoca 3. Derece denklemi veriyor, bu diyor 2 reel 1 sanal kök verir. Sanal kök var ama karşılığı yok. Reeller de iki çeşit akış biçimini hesaplamaya yarıyor. Ama anlayamazsın.
