o kadar adama bakmak kolay değil sonuçta. komünist bir ülkesin, pek gelirin yok ama giderin çok. dağılmadan önce nüfusu 293 milyon imiş, küba ve kuzey kore fakirlikten geberiyor ve nüfusları sscb'ye oranları inanılmaz düşük.
İnsanlar Amerikalılar gibi yaşamak istediği için.
"sovyetler birliği nasıl güzel mi?" sorusuna %80 katılımla %77 oranında "evet, dağıtmayak" cevabının verildiği bir ülke için "insanlar amerikalılar gibi yaşamak istediğinden dağıldı" demek yanlış olur. memnuniyetsizlik ve hatta isyan benzeri hareketler var mıydı? vardı. ekonomik olarak geri kaldılar. petrol krizi, afganistan savaşı, decentralization (tam türkçesini bilemedim, yerelleştirme mi deniyo) politikası derken kontrolü sağlayamaz oldular. tek bir ya da üç tane sebebi yok. çok kompleks ve karışık bir konu. şu veya bu sebepten dağıldılar denemez bana kalırsa.
%77 dağıtmayak denilen ülkenin o zamanlardaki komşusu Türkiye'de %90 evet çok güzel darbe denmişti. Kenan paşa falan çok seviliyodu tabi lan manyak mısın?
ya ben de bikaç hafta önce bununla ilgili kitap falan sormuştum pek bişey çıkmadı. bi daha buraya da yazıyım bari.
(git: 1151629)
Kapitalizmle baş edemediler, herkes baksın başının çaresine deyip dağıttılar birliği. Neticede zamanında sahip olduğu toprakları Amerika'ya da sattılar. Sınırların geniş olması her zaman başa bela olmuştur. Bu Ruslar için de böyleydi Osmanlı için de.
glasnost ve prestrokya diye aratınız. (umarım yanlış yazmamışımdır).
iddaaci + angelus +1
CIA ülkeyi ekonomik olarak çökertmeyi başardı. SSCB'nin direkt olarak maaşlarının önemli bir kısmını ödeyerek (bkz. komünizm) beslediği halkların kendi içinde dağılmasıyla sonuçlandı. Orduya yiyecek bir şeyler bulmaları için kuş vurmaları bile söylendi. Generaller depolardaki silahları el altından satmaya başladılar. Anlatmayla bitmeyecek korkunç bir yokluk yaşandı. İşte tam da bu esnada Rus kızları tüm dünyaya fahişe olarak dağılmaya başladı.
Bkz. Soğuk savaş. Türkiye bu savaşta NATO tarafında hem yeşil (İslami, Asya) kuşakta hem de demokrat (Avrupa) kuşakta yer alarak SSCB'nin dağılmasında rol oynamıştır.
NATO'nun komünizmi çökertmek için ayrıca kullandığı illegal yapılanmanın adı da gladyo'dur ki artık kontrolü kaybedilip iyice millileşen AKP'ye karşı da kullanılmaktadır.
Ha bu arada soru şu şekilde sorulursa durum daha iyi idrak ettirilebilir;
Geçen yüzyılda yaşanan küresel komünizm demokrasi çatışmasında Sovyetler Birliği nasıl çökertildi?
yukardaki arkadasa katilmiyorum.
cia sovyetlere hic mudahale edemedi
sovyetler hicbir zaman siradan bir ucuncu dunya ulkesi olmadi
peki neden dagitildi? (dagilmadi evet)
uzay harcamalari ve silahlanma yarisi butceyi dengesizlestirdi
bazi bolgelerde kitlik olustu yoksulluga mudahale edilemedi
bu iki buyuk butce kalemi yuzunden sosyalizm tamamen islevsiz hale geldi
bunun sorumlusu ml yi revize etmeye calisan is bilmez sovyet yonetimleri
ml yl revlze etmeye calistikca iyice batirdilar.
sonradan gelen itiraflarda revize yerine oze donus olmaliydi diyenler de cok olmus
mesela guya guncel kosullara gore teoriyi yeniden yorumluyorlardi fakat verimsiz isleyen ve muhendislik anlaminda facia olan toplu isitma sistemlerine hic dokunmamislar
isi uretimi ayri bir lokasyonda yapilip buyuk borularla apartmanlara ulastiriliyormus
bunun yarattigi enerji kaybi ve verimsizligi hayal bile edemiyorum
neyse
dagitilmasi bircok ulkeyi bitirirken dunyanin gelisimini de durdurdu. yeni icatlar oldukca sinirli hale geldi. uzay arastirmalari yavasladi tip bilimi ilerleme hizini yitirdi
sonra da emperyalist tekelci kapitalizm dunyayi dumduz etti
artik dunya yuvarlak ve iki kutuplu degil
Bir adet "komünizm" sözcüğünü yanlış yazan (sanırım gramer hataları arasında bir tek buna takıyorum) ve bunun ötesinde sözcüğün kelime anlamını bilmeyen (sovyet "sosyalist" cumhuriyetler birliği veya devlet kavramı ile yan yana kullanım bile yeter) bir cevap listesi içeriyor sorun.
Şimdi cevabı vereceğim ancak çok üstünkörü olacak. Ama yapacak bir şey yok, konu ne uzmanlık alanım ne de internet doğru bir mekan.
Cevaba gelirsek isyan hareketleri yok demek yanlış olur, birçok cumhuriyette (ve hatta diğer doğu bloğu ülkelerinde de) bağımsızlık için çabalar söz konusuydu. Bu baskıyı, yukarıda da birisinin yazdığı glasnost (açıklık) ve perestroika (ıslahat) ile daha kansız hale getirmeye çalıştılar. Bunu başardılar diyebiliriz (özellikle yugoslav dağılması ile karşılaştırınca).
Bence asıl mesele çağın üretim ve kültürel koşullarına kendisini uyduramamasında yatıyor. İlk olarak üretimden konuyu açarsak 70'lere kadar bütün dünyada egemen olmuş olan fordist üretim yöntemleri (büyük fabrika, tekdüze üretim, montaj hattı vb.) ve yapısına bağlı kalmış durumdaydı. 70'lerden sonra gelen uzak doğu kalite kontrol yöntemi (stok meselesi ile ilgili bir yöntem) ve amerikan post-fordist yönetim biçimi (parçalanan fabrika, marka üretimi, metanın metalaşması vb.-yukarıda denilen amerikalılar gibi yaşama isteği bu son ikisi ile ilgili) ile mücadele edemediler. Sonuç, Sovyet ekonomisi askeri masrafları üstlenemeyecek duruma geldi ve malum çöküş.
Kültürel koşullarda kendini çağa uyduramaması ile dünya solunun 60'larda tamamladığı dönüşüme ayak uyduramamasını kast etmiştim (gerçi sovyetler 30'lu yıllardan beri dünya solunun çeşitli çevrelerince sürekli eleştirilmiştir ama konumuz bu değil). Ne radikal bir demokrasi ve yerelleşme (yukarı cevaplarda geçen decentralization aslında sovyetler'in başaramadığı bir kavram; her ne kadar etimolojik olarak sovyet sözcüğü onu ifade etse de) ne de yeni toplumsal hareketler sovyet dünyasında karşılığını bulabildi. Ben ana sebebin ekonomik olduğunu düşünsem de, kültürel anlamda da çağın gerisinde kaldığını gözardı etmemek lazım.
Rusya sosyalizmin değil ileri sosyalizmin uygulayıcısı oldu. Bir de bunu izah edip uzatmamak için kısaca herkesin anlayacağı dilden gominist yazdım. Aman komün kökünden geliyor komünist doğrudur. Gramer hatalarına takılmayalım insan bedeni olta şeklinde değil.
Ruslar ekonomik olarak ABD'yi yakaladıktan sonra komünizmi ilan etmeyi planlamışlardı. Belirlenen sürede hedeflenen amaç başarılamayınca ileri sosyalizm diye bir şey icat edip ona geçtiler. Ruslar zamanında Çin'e biz daha kızılız derlerdi Çin vatandaşları da hayır biz daha kızılız diye karşılıklı laf atarlardı. Bunun Avrupa sürümü de biz daha demokratız şeklinde cereyan ediyor.
EK: SSCB'nin dağılmasındaki ekonomik çöküşü sağlayan son yumruk Çeçenistan isimli Rus bataklığıydı. Dönemin Rus lideri Çeçen hezimetinden sonra açıktan depresyon geçirdiği için tedavi gördü. Tahmin edin Ruslara karşı Çeçenleri destekleyenler kimlerdi?
şu yüzden dağıldı diyen cevapların hepsi eksik. ama özellikle stalin ile birlikte sosyalizm bambaşka bir uygulama haline döndü. yukarıdaki bir arkadaşın ileri sosyalizm dediği şeye katılıyorum.
öte yandan cia'in müdahalesi oldu mu olmadı mı tartışması çok yapılıyor. soğuk savaş döneminde kgb'nin işlerinin belki %80'i amerika ile ilgiliyken cia'in karşılık vermediğini hiç düşünmüyorum. dağılmada cia'in payı illa ki vardır.
ama bir ton sebebin çıktığı ortak nokta ekonomi. eğer halkını ekonomik olarak mutlu edemiyorsan neyle yönettiğinin çok bir önemi yok. millet açlıktan kırılırken aman sosyalizm var sonuçta ya siktir et demiyor. o dönemi yaşayanların anılarını okuyup belgeselleri izlediğinizde hakkaten da halkın çilesini anlıyorsunuz.
isyan hareketleri de oldu. bir sürü. bunlar ülkecek veya bir azınlık grubunun topyekün isyan edip dağılalım mk demesi değil. mevcut durumdan hoşnutuszluğu şeklindeydi genelde.