Mantıklı olan şu ki, isimden sıfat olan kelime, o isim halinin anlamını taşımalıdır. Bu açıdan bakınca private kelimesiyle ilgili hiç bir sorun yok ama private school aşırı saçma bir tamlama oluyor. Tamam, şahsa ait demeye çalışıyorlar ama private deyince sanki " adam okul yaptırmış ama koca okula kendinen başka kimse giremez" gibi bir anlam çıkıyor. Ya da adam okul yaptırmış ama okul o kadar özel, şahsi, mahrem ki kimse okulun nerede olduğunu bile bilmiyor gibi. Bunlar hep kelimelerin dibine indiğim için oluyor.Demek istediğim, çevirilerde falan hiç bir yerde sorun yok, özel okul private school diye çevriliyor ama kendi dilinde buna private school diyenler yanlış yapıyor.Oğlum durun ne yapıyorsunuz demek istiyorum bu adamlara. kafamda deli sorular :)
bazı kalıplaşmış yapılar sözcüğün ilk anlamını taşımaz. türkçe'de de çokça örneği var bu ayrı incelendiğinde başka, bütün halinde bambaşka şeyler ifade eden kavramlar. konuşma dilinin şekillenmesiyle alakalıdır mutlaka.
ha ama her şeye bin çeşit alternatif kelime sunup da buna özel bir isim geliştirmemiş olmaları benim de merak ettiğim bir şey. belki de vardır ama bilmiyorumdur.
dilciler, edebiyatçılar daha doğru bilgi verir.
bence privacy private'den turemis bir kelime. bunun da turkcedeki karsiligi hususi olabilir bence. Hususi kelimesi ayni private gibi hem ozel kisi (ozel-tuzel kisilik) hem de mahrem anlamlarini tasiyor.
Biraz yanlış bakıyorsunuz bence olaya. Özel okullar sonuçta birine ait. Koç Üniversitesi'nin bir sahibi var. Bu yüzden ona özel okul diyorlar.
Private kelimesinin etimolojisine bakacak olursak,
Private (adj.)
late 14c., pertaining or belonging to oneself
14. yüzyıl sonrasında birine ait olma anlamında kullanılıyor.
Private school da birine ait olan okul anlamına geliyor.
Hatta Latincesi olan Privus ise "one's own" demek.
Yine birinin sahip olduğu bir şeyi belirtiyor.
www.etymonline.com
Aynı mantıkla özel okul binasına girince sahibinin özel hayatına dahil olmuş mu oluyoruz?
Ingiltere'de ozel okullara "public school" deniyor, ama "herkese acik" anlaminda degil de, "public"den birine ait anlaminda. Karsiti ise "state school". ABD'de ise "private" burda bahsedilmis olan anlamda, karsiti "public" ise herkese acik anlaminda public. Bana kalirsa "private/state" kullanarak bu sorunu cozmeli anglofonlar.