Hitlerin yükselişi, Almanya'daki dikta yönetimine giden süreç ve bitişi ile ilgili bir kitap okumak istiyorum. O dönem ne oldu, bu Hitler nereden ve nasıl çıktı görece tarafsız anlatan bir kitap önerir misiniz bana?
Şimdiden teşekkür ederim
not: Kavgam demezseniz sevinirim :)
sözlükte adolf hitler başlığı altında olması lazım.baya ayrintili ve uzundu.
nietzsche okumadan buna kalkışırsan kör-topal kalır, okuduklarını alakasız yerlere bağlamaya meyyal olursun. mesela erdoğan'ı hitlere benzetmek gibi.
başka bir kitap daha söyliyeyim, hitleri doğuran toplum ve ülke şartlarının oluşumuna dair, ama türkçeye çevrilmemiş, ekitabını indirmiştim internetten:
peter gay - weimar culture
@dafaisss nietzsche konusunu biraz daha açabilir misin?
Nietzsche'nin nazilerle birlikte anılması tamamen bir yanlış anlama ve nietzsche'yi okumamaktan kaynaklanan bir durum. Basit bir yanlış anlama değil, oldukça vasat bir safsata. Çıkış noktası da nazilerin nietzsche'ye çarpıtılmış referanslar vermeleri (okumamaktan kaynaklanmasının sebebi bu çarpıtılmayla ilgili). Çıkışına sebep olacak felsefi altyapıyı anlamak (pietizmden sağ hegelciliğe ve heidegger'e) yıllar isteyen bir süreç olduğundan atlanabilir.
Mesele hitler'le ilgili değil, o sadece karizmatik otoriteye sahip bir lider. Bu otorite belki incelenebilir ancak onun dışındaki hitler incelemeleri popüler kültüre kayıyor. Bunun yerine daha nitelikli (sosyal olguyu inceleyen) eserlere bakmanı tavsiye ederim.
Hukuki/yasal sebeplerine bakmak istiyorsan (weimar anayasası üzerine tartışmalar da bunun içinde) schmitt-kelsen debate'ini arayabilirsin. Hukuki dayanağı, istisna halinin yaratılması, führerlik makamı hep bu büyük tartışma sonrası şekillenen egemenlik anlayışından kaynaklanıyor.
Sosyal sebepleri açısından junker kastı ile köylülüğün birleşmesinden doğan (Barrington Moore buna çavdar ile çeliğin evliliği diyor, demokrasi ve diktatörülüğün toplumsal kökenleri kitabının sonlarındaki almanya bahsini okuyabilirsin) (sosyolojik altyapısı için tarihsel sosyoloji alanında daha fazla literatür taramalısın) otoriteryen ve reaksiyoner toplumsal yapıyı incelemek gerekiyor. Frankfurt okulunun bu konuda çok güzel çalışmaları var, ancak ağır gelirler mi bilemiyorum (otoriteryen kişilik kitabı/çalışması doğrudan bu konuyla ilgili olduğundan ilk elden o okunabilir). Son olarak da rejime boyun eğme açısından arendt'in kötülüğün sıradanlığı kitabı önemli noktalara değiniyor.
Şu an aklıma daha fazla eser gelmedi. Ancak yukarıda arada verdiğim anahtar kelimeleri kullanarak daha çok kaynağa ulaşabilirsin.
edit: mural belge'nin militarist modernleşme diye bir kitabı vardı, tarihsel sosyoloji başlığı içinde. Çok nitelikli bir teorik eser değil ancak popüler kültürü kat kat aşar. Onun almanya bölümünü okuyabilirsin.
niçe'nin übermensch kavramı kulağına bir yerlerden çalınmıştır, bunu niçe isterdi veya istemezdi o işin dedikodusu, lakin o "ari ırk"a kaynaklık olarak devşirilebilecek bir fikirdi, ve öyle de oldu. ari cermen ırkını üretmeye çalıştılar, hani bu kadar politikayla haşır neşir olmuş adamlar illa ki niçe okumuşlardır.
hayriyetten aklıma geldi, bir de alman tarihçisi var oswald spengler, nazi partisine üye ve nazi, nasyonal sosyalist bir alman ama hitler karşıtı. o da besleyici olabilir, hitler'e dair okuyacaksan madem. reklam yapar gibi yazıyorum ama açıklayıcı yazarsam bunlarla ilgilenmeme ihtimalin de var, ben başlık şeklinde yazıyorum sen istersen arar bulursun.
hatta haddimi aşıp ukalalık edeyim, sen hitler'de temerküz eden bir okumayı boşver, evvela bu işaretlediğim yerlerden gel, sonra hitler'e gelirsin. hitler'in bu kadar kötüleştirilmesi bir numara, iyidir hoştur demiyorum tabi, ama öyle bir anlatılıyor ki sinemada edebiyatta ajitasyonudur soykırımın bilmemne anlat anlat bitmedi, siyasetçileri muhaliflerin hitlere benzeterek kötüleştirmesidir bu da yalapşap yüzeysel bir bakış açısı, günah keçisi gibi bişey olmuş, o kadar şahsi ilgiye şayan bir özelliği olduğunu düşünmüyorum.
bir de diğerlerini önemsizleştiren tavsiye, hitler'e dair okuyacaksan solculardan okuma, yani bizim solcuları kastediyorum, yoksa fransız sosyalistleri okunur mu okunmaz mı bilemem. entelektüel düzeyleri hitler'i "pure evil" ilan edip, bizdeki yöneticilerin kafalarındaki bu şablona oturtarak, kendilerini kurtarıcı-saf iyi konumuna koyarak bir arınma ritüelinden ibaret. dikkate almaya değmez.
bu konu kafamı açtı iyi ki sormuşsun ve denk gelmişim sorduğun soruya :)
hitler sonrası dönemi okumak da fena olmayabilir, hani nasyonal-sosyalist parti'ye ülkenin gelişi, ve gidişinden sonrası. oswald spengler hitler-karşıtı bir nazi demiştim ya, onun tersi konumunda nazilerden kaçanlardan mesela, hani böylesi dört başı mamur bir okuma olur. herbert marcuse mesela.
lan iyi fikir aslında bunlardan henüz temas etmediklerimi eksik gördüklerimi şu ara ben de okumaya devam edebilirim ^^
sonra şu ulrike meinhof kimmiş ne imiş, hani nazilerin ürettiği disiplinli-alman karakterinden nasıl bir sistem-muhalifi çıkıyora dair.