Ekşi Duyuru

hemen hemen tüm linux dağıtımları live-cd şeklinde olduğundan bence bi indirin, cd'den açın derim. tahminim ses kartınızı tanıyacağı yönünde. sonuçta topluluk olarak linux oldukça büyük ve ses kartı tanınmayan birisi kendi ses kartını tanıtıp bunu linux çekirdeği içine koydurabiliyor.

ubuntu'yu çok sevmem ama ubuntu'yu deneyin derim. indirin cd imajını, cd'ye yazın ya da usb'ye atın tamamen(bunun için yazılım lazım gerçi). cd üzerinden açın bi kullanın ağır olsa da, öye bir kurcalayın. ses geliyor mu bakın derim. ses gelmiyorsa da dünyanın sonu değil ama çözümü biraz linux'a aşina olmayı getirebilir. ondan önce böyle bir takılın derim.

dediğim imajdan usb oluşturma aparatı:
(git: www.pendrivelinux.com)

Linux yüklerken dikkat et bütün harddiske format atıyor. Benim bütün resimler falan gitti öyle :/

Ubuntu'nun kendi sitesinde bir programcık var. Windowstayken çalıştırıyorsun. İstediğin sürümü seçip (ubuntu, kubuntu xubuntu...) onu istediğin sürücüye kuruyor. Bu şekilde kafam ağrımadan rahatça kuruyorum.

Yukarıda da denildiği gibi en güzeli www.ubuntu.com 'a girip işlemcine göre 32 bit yada 64 bit imajlardan birini indirmen. İmajı daemon tools v.b. bir araçla mount edersen Windows içerisinden kurabilirsin. Bu yöntem en baş ağrıtmayanı, ubuntu bilgisayarına sanal bi dosya oluşturuyor herşeyi onun içinde kendisi ayarlıyor. Bilgisayarı yeniden başlatınca Linux mu Windowsa mı girmek istediğini seçiyorsun. Beğenmezsen ekle/kaldır dan kaldırabilirsin. (bknz. wubi)

Linux'da sürücüler zaten çekirdekle beraber geliyor yani ek bir şey kurmana gerek yok %95 kurulumdan sonra çalışır herşey. Sadece ekran kartları sürücüleri sıkıntı oda şöyle; Ekran kartlarının sürücülerini bi nvidia amd kendisi yazıyor, birde gönüllü programcılar aynı sürücüleri ayrı olarak yazıyor. Aralarındaki farkta şu; Üreticilerin yazdığı sürücülerin kaynak kodu kapalı yani kimse açık bakamıyor içinde ne olduğuna, gönüllülerin yazdığı ise özgür açık kaynaklı. Ama tabi bu insanlar tekeri baştan keşfetmek zorunda kaldığı için özgür sürücüler, üreticilerin sürücüleri kadar performans göstermiyor %60-%70'i kadar performans gösterebiliyor. Peki diyeceksin şimdi neden bu adamlar uğraşıyor bunun için, onun sebebi şu; Linux'a yani çekirdeğe eklenecek her kod GPL lisansı ile yayınlanması gerekiyor yani özgür açık kaynaklı olmalı. Nvidia ve AMD buna aralarındaki rekabet dolayı yanaşmıyor (Cola Coca ve Pepsinin formülleri gibi düşün hiç biri kutunun üzerinde açık olarak yazmak istemez).

Üreticilerin sürücülerinin şöyle sıkıntısı var; Sürücüler bu lisans olayından dolayı çekirdeğe eklenemedikleri için ayrı dış bi katmandan çalıştırlıyorlar. Çekirdek ve çekirdeğe müdahale edebilen yazılımlar üzerinde herzaman aktif gönüllü programcılar her dakika hataları düzeltiyorlar, yeni özellikler ekliyorlar felan filan. Ama üreticiler bu kadar aktif değiller. O yüzden mesela Linux dağıtımını güncellerken eğer çekirdeğe güncelleme gelirse veya grafiksel arayüz olan Xorg'a o zaman fifty fifty herşeyin bozulma ihtimali var. Benim tavsiyem özgür sürücüler ile yoluna devam et. Zaten yavaş yavaş üreticiler gönüllülere kartlarının nasıl çalıştığıyla ilgili destek olmaya başladılar. Nvidia geçen gün yayınlamıştı bu konuda bi belge. Sonra tabi gönüllü programcılar teşekür ettiler ama orda yazılı olan çoğu şeyi zaten kendileri tersine mühendislikle öğrendiklerini de belirttiler :D

Gelelim şu hız olayına. İnanma değil. Eğer Windowstaki gibi düzgün ve herşeyi yapabileceğin bi masaüstü istersen gayette yavaş kalıyor. Yok ben herşeyi komut satırından yapcam bana grafiksel bir şey lazım değil dersen o zaman tamam Linux dağıtımları aslan gibi. Ama GUI konusunda işte biraz daha yol almaları gerekiyor. Bunun da sebebi Çekirdekle masaüstü arasında iletişimi sağlayan Xorg paketi. Bu paket 20 yıllık kod yiğini. Kendi başına bıraksalar özgürlüğünü ilan edecek o kadar büyük bir paket. Şimdi o konuda da gelişmeler var Wayland ve ubuntu tarafında Mir adında iki tane ekran sunucusu geliştiriliyor. Bu kış büyük bir ihtimalle dağıtımlarda bunlar kullanılmaya başlanacak o zaman Linux dağıtımları grafiksel anlamda çok yol alacaklar. Ama şimdilik kullanırken Windowstaki akıcılığı Linux dağıtımlarında bekleme.

Her şeye rağmen kuracaksan öncelikle disk bölümleme hakkında yeteri kadar bilgi sahibi ol ve özellikle çok önemli verilerini yedekle olur da bir yerlerde boşluğuna gelirse verilerin uçmasın.

Ayrıca Linux önyükleyicisini kaldırmayı öğren. Grub tan Windows loader'e nasıl dönülür diye. Hatırladığım kadarıyla Windows CD'sini takıp tamir et diyordun. Ordan komut satırında "fixmbr" komutu yazıyordun XP döneminde. Şimdi nasıl bilmiyorum.

Eğer gerçekten bir şeyler öğrenmek isteren ve ingilizcen varsa Arch Linux wikisini ziyaret et. İnanılmaz derecede bilgi var orda. En basit şeyden çekirdek modüllerine kadar her şeyi okuyabilirsin. Ubuntudan sıkılırsan ve ilgiliysen zaten sonraki dağıtımın Arch Linux olur. Sıfırdan başlayıp ne istersen onu kuruyorsun herşeyi kendine göre ayarlıyorsun.

wiki.archlinux.org

Linux bütün hard diske format atmaz. Seçenekler çıkıyor, isterseniz diski bölümlendirip farklı bir bölüme kurabiliyorsunuz. Zaten kurulum esnasında karşınıza çıkacak en extreme şey bu. Bence hiç kasmayın, şu Ubuntu 14.04 kurulum videosunu izleyin. Bu arkadaş sanal makine falan kasmış ama siz kurulum kısmını izleyin yeter, kafanızda bi fikir oluşur.

www.youtube.com

Linux kurmak işletim sisteminden ziyade program kurmak gibi bir şey :)

windowsu silmeden, yani format filan atmadan kurabilirsin.

ubuntuyu indir yazdır bir cd ye, sonra tak ps ye açılsın. sorar zaten yeni bir kurulum mu deneme mi felan diye.

türkçe seçenek var, tak cd yi yavaşca okuyarak ilerle. korkma.

windowsun yanına ikinci bir sistem olarak kur, pc açılırken hangi işletim ssitemini sorar bundan sonra.

tekrar ediyorum, korkma.

linux mint de deneyebilirsin. Şu an güncel sürüm 16 ama 15'i aşağıdaki linkten indirip Windows'un üzerine tıpkı bir program kurar gibi kolaylıkla yükleyip, tek dokunuşta da silebilirsin. Açılışta soruyor zaten başka herhangi bir ayar yapmana gerek kalmadan "Windows mu Linux mu abi" diye.

www.linuxmint.com

Olayın anlatımı da şurada var:

www.youtube.com

yukarıda anlattıkları biçimde windows'un içerisinde kurar isen, performansı çok çok kötü olabilir kurduğun linux dağıtımının, aklında bulunsun. windows'un yanına kur gitsin işte, yaygın dağıtımlardan birisini yükleyeceksen başta sana seçenek olarak koyacaktır zaten bunu.

Bana kalırsa hiç kasma kendini.

Bilgisayarın kurulum esnasında internete kablo ile bağlı olsun. Ben eski bir bilgisayara kurayım da deneyeyim dedim, driver bulmayı bırak, bluethoot'u açık cep telefonuma kadar buldu.

Biraz yabancı gelebilir bazı şeyler, ama alışınca bırakamayacaksın bence.

Not: 12 bilgisayarda birden linux kulanıyorum.

arkadaş cd mi kaldı artık, 8-16gb usb belleğe livecd linux yazdır, arta kalan alana da dosya falan atarsın.