Ekşi Duyuru

12'de bir sınavım var, bu olaylar sınavda çok ufak bir parça olarak yer alıyor uzun uzuna araştırdım ama iişin içinden çıkamadım. benim fütürist mimari olarak tanımlayabileceğim şeyler postmodernist olarak geçiyor o yüzden acil yorumlarınızı bekliyorum şu meseleyi çözmezsem saçmalayacağım sınavda

Bağlantı kurulabilir. Lakin zorlama olacaktır. İkisi de aynı döneme ve birikimle gelse de temelde birisi geleceği tasarlarken, diğeri geçmişi sorgular. postmodernizm geçmişten kopmak için yola çıkmamıştır. Artık böyle olsun diye tali bir yol çeker. postmodernizm korkuların üzerine gitmekle başlıyor. Futurizm, postmodernizme göre daha rahat ortamlarda yeşillerniyor.

Temel farklardan yola çıkarsan daha hızlı hareket edersin.

fütürizm için teknoloji ile obsesyon halinde, hayalperest, kaygısız yaratıcılık
postmodernist için geçmişi sorgulayan denilebilir o vakit?
peki geçmişi sorgulamaya ek olarak ne yapıyor postmodernist?

Fütürizm postmodernizmin öncülü sayılabilir zira sanat akımları bildiğiniz gibi birbiri üzerinden ilerler. Fütüristler dev adımlarla geleceğe yürürken savaşla yüz yüze geldiler, çoğu savaşta yer aldı mutlulukla zira geçmişi yıkacaktı bu savaş. Sonra heba oldular tabii cayır cayır.
Ondan sonra arada uzun yıllar var postmodernizme kadar ama 2. dünya savaşınden sonra ve soğuk savaş döneminde her şeyin anlamını yitirmesinden çıkmıştır postmodernizm. Yani direkt bir bağlantı yok ama postmodernizme giden yoldaki duraklardan biri fütürizm.

Edit: Direkt bir bağlantı yok dedim biraz abartı tabii. Yoksa 1. Dünya Savaşı'ndan sonra yok olmadı fütüristler, ağır darbe aldı diyelim. 2. Dünya Savaşı sonrasına kadar devam etti etkileri, postmodern mimariye bağlamak için de wikipedia'daki şu cümle var mesela "The futurist architecture created since 1960 may be termed post-modern futurism."

şimdi ben silver apple'a pek katılmıyorum.
öncelikle fütürizm postmodernist değil modernist dönem akımıdır. birinci dünya savaşından önce ortaya çıkmıştır. postmodernizm ise ikinci dünya savaşından sonra ortaya çıkmıştır.

genel anlamda modernist dönemde (savaşın ve yeni bilimsel buluşların etkisiyle) realizmden uzaklaşıldı. tek bir gerçekliğin var olduğu, insanın evrenin merkezinde ve ayrıcalıklı bir konumda olduğu gibi inanışların doğru olmadığı anlaşıldı. hızlanan şehirleşmenin bireyleri yalnızlaştırması da var ayrıca. dolayısıyla resim, mimari, edebiyat alanlarında yeni formlar denenmeye başlandı. bu formlar genelde insan zihninin her şeyi bilemeyeceği, gerçekliği yakalayamayacağı fikrinden yola çıkarak oluşturuldu. burada psikanaliz kuramının insan bilinçaltıyla ilgili ürettiği fikirler de etkili. sanatçı dünyayı kendi gözünden gördüğü şekilde yansıtmaya başladı. mesela cezanne, van gogh, picasso gibi adamların yamuk yumuk resimleri. edebiyatta da güvenilmez anlatıcılar, flashback/flashforwardlar, kesintili anlatımlar romanlara hakim olmaya başladı. sanatta biçim ön plana çıktı, galeriye gelen insanlar fotoğrafa bakar gibi bakmıyor resimlere (mesela bir rembrandt resmi değil artık), resme baktığının farkında artık. figürler yamuk, koca koca boya parçaları var tuvalde (van gogh mesela) vs vs.

şimdi fütürizmi burada konumlandırmak gerekirse, o da biçimin ön planda olduğu ve en önemlisi sıklıkla zaman kavramıyla oynanan bir akım. 1909 başlangıç tarihi. hareket halindeki nesneleri gösteriyorlar bize (özellikle resimde), teknoloji hayranlığı hakim. fütürizm geçmişi tamamen reddetmeye dayalı bir akım. modern zamanı yüceltiyorlar. hız, şiddet gibi kavramlar ön planda. makinalar, gemiler, arabalar, uçaklar vs. amaç hep geçmişten sıyrılıp yeni bir devrin kapısını açmak. ancak bu akım birinci dünya savaşından sonra pek tutulmuyor artık (savaşın korkunç yıkımının etkisiyle).

postmodernizme geçiçem ama önce şunu yollayayım kaybolmasın.

fütürizmle postmodernizmin benzerliği ikisinin de geçmişi reddetmesi. halbuki modernizm akımında bir epistemolojik kriz var, abi biz hiçbir şey bilmiyomuşuz ya şeklinde. realizmin çöküşünden sonra (dinin çürütülmesi, darwin, nietzsche, freud, einstein gibi adamların işleri bunlar) bir boşluğa düşüyorlar. dediğim gibi şehirleşme, bireyselleşme derken insanlar iyice yalnızlaşmaya başlıyor. sonra birinci dünya savaşı gelip çatınca kriz iyice derinleşiyor. fakat önemli olan şu ki, modernist akımda hala bir sanata olan inanç, geçmişe, her şeyin kesin olduğu düşünülen zamanlara bir özlem, sanata bir misyon yükleme gibi şeyler hala mevcut. sanat dinin yerini alıyor bir nevi.

işte postmodernizmde bunlar yok. postmodernizm diyor ki geçmişe özlem anlamsız. modernizmde hala biraz realizm izleri var ama postmodernist düşünce anti-realist. postmodernizm sanatın anlamı veya ahlaki rolü hakkında şüpheci. bir de postmodernizm yüksek/elit kültür ve popüler kültür arasındaki ayrımı da sorgulamaya başlıyor. bir de 50'lerde azınlık hakları hareketleri falan başlıyor özellikle amerika'da, dolayısıyla 60'lar ve 70'ler azınlık grubundaki sanatçıların da coştuğu bir dönem oluyor. yani postmodernist hareket 60'larda erkek sanatçıların öncülüğünde ve biçime odaklı olarak başlasa da sonradan kadınların, azınlıkların daha aktifleştiği ve giderek daha politikleşen bir akım haline geliyor.

aklıma gelen her şeyi yazmaya çalıştım umarım sorunuzu biraz cevaplayabilmişimdir. sınavda başarılar.

Blade Runner daki mimari ve mizansen aslında benim hakkında düşündüğüm filmi izlediyseniz bir fikriniz var mi

hiçbir ilgisi yok