Ekşi Duyuru

Zamanın göreceli olmasının nedeni zaten bu. Hız dediğin şey zaten yol/zaman. Senin aracın içinde algıladığın zaman ile dışardaki insanların algıladığı zaman farklı. Yani burdaki öenmli bir değişken olan zaman senin ışık hızına geçmeni engelliyor.

Not: Sözelciyim, fizikçi arkadaşlar daha net açıklayacaktır.

Yani bir bakıma aracın içindeki kişi için zamanın yavaşladığını mı düşünmeliyiz. O hızlandıkça zaman onun ışık hızına geçmesini engelliyor mu böyle mi anlamalıyım ?

Emin olmamakla beraber okduklarımdan bunu çıkarttım.

80 km/h ile giden bi otobüste 1 km/h ile hareket edersen saatte 81 km hızla hareket etmiş olmazsın. saatte 1 km ile yürüyor olursun. öyle bir toplama olayı yok yani. fizikte iş konusunda da mesela, araç içerisinde giden bir insanın yaptığı iş 0 olur. işi yapan araçtır çünkü.
bu bağlamda misal, star wars'ta hiperuzay'a geçen bi ayrılıkçı kruvazörü düşün, hiperuzayın ışık hızı olduğunu varsaysak, general grievous paytak paytak yürüse geminin içinde, geminin gittiği yöne doğru, kendisi için ışık hızını geçmiştir diyemeyiz.

böyle saçma sapan şeyler uydurdum, muhtemelen yalan yanlış şeyler. elimden gelen bu kadar ama napayım :(

loser blueser, 80 km hızla giden bir aracın içinde 1 km hızla yürürsen yere göre 81 km hızla hareket etmiş olursun.

ilk iki cevap her şeyi anlatıyor, ve loser blueser'ın söyleidiği de doğru.

hız birimlerine dikkat ediniz: otobüs yere göre (hızı 0 olan yer) 80 km/saat ile gidiyor. otobüsün üstünde yürüyen adam da otobüse göre 1 km/sa ile gidiyor ANCAK otobüsün üstündeki 1 saat ile yerdeki 1 saat aynı değil. adamın yere göre hızı asla 81 km/sa olamaz, 80.999999999999999 km/sa olur.

80.99999999999 km/h olayını açar mısınız ?

loser blueser, 80 km hızla giden bir aracın içinde 1 km hızla yürürsen yere göre 81 km hızla hareket etmiş olursun.

hız belirli bir referans noktası üzerinden hesaplanır. örneğin dünyanın kendi ekseni etrafındaki hareketi ortalama(ekvatorda en yüksek, kutupda en düşük) dakikada 27 kmdir. yine tüm güneş sisteminin ve tüm galaksinin bütün oalrak hareketleri düşünüldüğünde gözlemcinin lokasyonun göre hızın yüzbinlerce kilometre olduğu veya 0 olduğu noktalar olabilir.

tüm olası gözlem noktalarında yapılan tüm olası hareketlerin tamamının ortak özelliği ise ışık hızından daha yavaş olmalarıdır.

tekrar söylüyorum, ilk iki cevap her şeyin özeti ama yine toparlamakta fayda var.

ışık hızına yakın hızlar söz konusuyken newton fiziğini artık terketmelisiniz. bağıl hız denklemi [ v(bağıl)=v(cisim)-v(gözlemci) falan] artık işlememeye başlar. çünkü burada v, "birim zamanda alınan yol" diye tanımlanıyor. sorunun kaynağı burası, çünkü bu model "birim zaman evrende her yerde her zaman aynıdır" diye bir varsayıma dayanıyor ki artık bunun yanlış olduğunu biliyoruz.

önceki örneğe dönersek: otobüs önümden 80 km/s ile geçiyor. üstündeki adam da 1 km/s hızla yürüyor. ben bunları 1 saat seyrettim (otobüs 1km'den uzunmuş tabi adam yürürken düşmesin diye)

kronometreye bastım, 1 saat geçti, otobüs 80 km yol aldı. ben de diyorum ki "bu otobüs 80 km/s ile gidiyor" - burası ok.

otobüsteki adamda benle beraber kronometreye bastı, 1 saat yürüdü, 1 km yol aldı. bu adam da diyor ki "demek ki ben 1 km/s hızla yürümüşüm"

ben de bu adama gidip "nah" diyorum.

olay burada kopuyor. otobüsteki adamın saati daha yavaş çalışıyor. o 1 km'yi 1 saatte aldığını sanıyor ama aslında benim saatime göre bu iş 1 saatten fazla sürdü. hareket ettiği için zaman o adam için daha yavaş işledi. yani 1 km'yi 1 saatten uzun sürede aldığı için aslında hızı 0.999999 km/s. bana göre ise 80.99999999 km/s

daha yüksek hızlarda örnek daha anlaşılır olabilir: siz 0,5 ışık hızı ile giden bir uzay gemisinde kolbastı oynuyorsunuz, ben de dünya'dan (ortalık karışmasın şimdi dünya sabit düşünelim) sizi bir teleskopla izliyorum. sizin hareketleriniz benim için yarı hızıdna olacağından kolbastı değil zeybek oynadığınızı düşüneceğim - zaman size daha yavaş işliyor. ama siz bunun farkında olamayacaksınız çünkü karşılaştırabilecek bir şey yok ortada. karşılaştıralım derseniz:

sizi 0.5 ışık hızı ile güneşe göndereyim, sonra oradan geri gelin. bu iş kabaca 8 dakika sürecek. benim kronometrem 00:08:00 gösterirken, dünya'ya indiğinizde sizin kronometreniz 00:04:00 gösterecek.

artık bundan basit anlatamıyorum, hala akla yatkın gelmediyse genel rölativiteyi komple reddetmeniz gerekiyor.

yok reddetmem ama tatmin olmadım diyorsanız, artık en somut örnek bu (bkz: #18047751) - www.phys.lsu.edu

ışık hızı aşılmamış mıydı zaten?
benim bildiğim ışıktan daha hızlı dalgalar var fakat kütlesi olan birşey (parçacık) yok ışık hızını aşabilen şu an bildiğimiz kadarıyla
sadece bir süre nötrinolar konu olmuştu ses soluk çıkmadı ondan hiç denk gelmedim

nötrino olayı yanlış ölçüm çıktı, şu an hala ışık hızını geçen bir parçacık gözlemleyemedik. en.wikipedia.org

einstein 90 yıl sonra hala haklı çıkıyor.