Ekşi Duyuru

daha önceden sağ kulakta sağ kulaklık şeklinde dinlediğin için, şarkıların ritmleri, ses yükseklikleri ve tınısı hafızanda yer etmiş sanırım. Şimdi kulaklıkları ters takınca kulaklıkların yapısından veya iki kulak arasındaki farklılıklardan kaynaklı olarak aynı şarkıları ufak farklılıklarla duyuyorsun. Beynin daha önce duymuş olduğu bu şarkıyı, yeni duyduğu bu şarkı ile karşılaştırıp bir gariplik olduğunu seziyor. Gariplik olduğunda da tehlike var zannediyor ve duyularını harekete geçiriyor. Böylece kulaklıklar tersten dinlediğinde daha dikkatli dinliyorsun.

Diye bir yorumlamam var, hadi bakalım.

çok ilginçmiş.
her yerde birlikte mi yapılıyor bilmiyorum ama odyoloji testine ek olan bir de kelime seçmeyle ilgili bir test vardı. onu yaptılar mı?
mesela ben fevkalade duyduğumu öğrenene kadar "ne dedin?"-"ne?"-"efendim?" triplexiyle geziyordum. psikolojiktir belki; yani belki koşullamış ya da koşullanmışsındır bir şekilde. ben şu an aşırı net duyuyorum, çünkü çok iyi duyduğumu biliyorum.
(anne karnından itibaren hemen hemen hiç türkçe müzik dinlemedim, müzikte anadilim ingilizce) ben de bir şarkıya dikkatimi verince ayırt ediyorum sözleri. mesela bildiğim şarkılar çalarken, ki çok fazla şarkı biliyorum, algıda seçiyorum ama ona odaklanmamam gereken bir durum varsa, en başa almıyorum önem değerini. video-film-dizi izlerken çok yoğun odaklanma gerektiren çalışmalar da yapabilen bir insanım. bunu sürekli olarak yapmak bazı insanları yorar mesela. kişiye bağlı bir durum herhalde. yani şunu demek istiyorum: ilk anda ya da ilk defa duyduğun şeyin hemen bütün gücüyle algına çarpmaması normal. insanların çoğunda durum aynı. odaklanılan bir "1. iş/task" söz konusu herkeste. algıda seçicilikle ilgili bir durum sanırım (yapılan araştırmalara bakıcam mutlaka). multi-tasking yapabildiğini iddia eden insanların çoğu, bunun ucundan kıyısından geçmiyor. düşünsene, bir bilimsel bir yazı/makale ya da sözleşme şartları ya da fizik teorisi okuyorsun.. aynı anda şarkının bütün sözlerini duyup-anlayabiliyorsun. mümkün değil. alıştığın ve kanıksadığın parçalar ve sesler için geçerli değil, ama bazı insanlar "kitap okurken birisi seslendiğinde duymam" derler ya, bu öyle bir şey bence. bu genel olarak duymayla ilgili fikrim.

kulaklık meselesine gelince.. mono yayında bir şey değişmez sanırım. ama stereoda mekanın 3 boyutlu stüdyo kaydının sesi yayınlandığı için kafa karıştırıcı olabilir. ben mesela 6 yaşında arabada giderken sesi 3 boyutlu müziği duyduğum/fark ettiğim ilk anı hatırlıyorum, çok enteresandı. çok şaşırmıştım ve "sese garip birşey oluyor!!! anne dinle, sesi dinle" demiştim.
yani kulaklıkları değişmen belki de algıda seçegeldiğin, alıştığın ses katmanlılığı ve yerleştirmesinden daha farklı olduğu için, bu sefer bir başka türlü dinlediğin için odaklanman artmış olabilir, böylelikle ikinci bir algıda seçicilik kazanmış olabilirsin.
ikinci olarak, mesela, 1. vokal stüdyoda (yani kayıtta da) sağ kulaklığa daha yakın yerleştirilmişse; sağ kulaklığı sağa taktığında sağ, sola taktığında sol kulağın daha yakından duyar 1. vokali.
eğer sağ ve sol arasında fark var diyorsan, ki diyorsun; sol kulağındaki duyma işlemleri daha iyi ya da keskin ilerliyor olabilir. çünkü sağdaki kulaklık, sola takınca farklı ses vermiyor, sen onu farklı duyuyorsun.
bunun nedeni soldaki duyma aparatlarının(kulak zarı, çekiçörsüzengi) daha iyi çalışması. yani hiçbirini anatomik bilgiye dayandırarak söylemiyorum. bence yine de algıda seçtiğin opsiyon daha yüksek olabilir. ki bu da @sinematematikci'nin önerdiği şeye çok benzeyen bir durum.
uçuk başka bir fikir de vücudunun sol tarafının, sağ tarafından daha verimli çalışıyor olması olurdu herhalde... mesela sol elinle daha ağır kaldırabilme, solak olma-ya da sol elinle de yazabilme gibi şeyler varsa düşünülebilir.
ay çok uzun yazdım! ama çok enteresan geldi soru.