Ekşi Duyuru

SİGORTA PRİMİNE ESAS KAZANÇ (SPEK)
Öncelikle 3 tür sigorta vardır. (İşsizlik sigortası hariç)
1-Kısa Vadeli Sigorta Kolları İş Kazası, Meslek Hastalığı, Analık, Hastalık (%1-6,5)
2-Uzun Vadeli Sigorta kolları Malullük, Yaşlılık, Ölüm (%20)
3-Genel Sağlık Sigortası (%12,5)
Sigorta Primine Esas Kazanç denilen şey; alt ve üst sınırlar arasında kalmak suretiyle bir ay içinde hak ettiğin ücret ve aynı ay içinde ödenmek suretiyle Prim ve ikramiyenin toplamıdır.
Ücret Hak edildiği ay Sigorta Primine esas kazanca tabi tutulur. Prim ve İkramiye ödendiği ay sigorta primine esas kazanca tabi tutulur.
(Sigorta Primine esas kazancın alt sınırı Brüt asgari ücret
Sigorta Primine esas kazancın üst sınırı Brüt asgari ücretin 6,5 katıdır.)
Mesela 2012/Mart ayında 3000 TL ücret hak ettin (ödense de ödenmese de) SPEK==> 3000 TL
2012/Nisan ayın 3000 TL ücret hak ettin, 1000 TL Prim aldın SPEK==> 4000 TL

Bu arada Prim ==> İşçiye performansı sonucu ödenir.
İkramiye ==> İşverenin işçinin işyerine bağlılığını arttırmak amacıyla özel günler (Bayram yılbaşı vb…) vesilesiyle ödenir.
Tüm tutarlar brüttür.

Şuan SPEK alt sınır 886,50/Asgari ücret), üst sınır(Asgari ücretin 6,5 katı) 886,5 X 6,5= 5762,25 (6,5 kanunda yazdığı için, bir mantıklı açıklaması yok)
Diyelim ki adamın 6000 TL ücreti var o zaman yalnızca 5762,5 olan üst sınırı pime tabi tutulur gerisi tutulmaz. Yani SPEK ==> 5762,5 olur. Ücret üst sınırı geçerse öteki aya devretmez.
Ücret ve Prim-İkramiye Sigorta Bildirgesinde ayrı ayrı gösterilir. (iki farklı sütun var yani)
ÖRNEK/Şimdi diyelim ki adam 2012/03. Ayda 4000 TL ücret aldı 3000 TL de prim(ya da ikramiye farketmez) aldı
7000 TL SPEK ama üst sınırı geçtiği için bunun 5762,25(Üst sınırdı) SPEK oldu.
Yani 2012/03 SPEK==> 5762,25
Geriye kaldı 7000-5762,25 = 1237,75 bunu da gelecek aya dahil edersin (Çünkü Prim veya ikramiye ile ücretin, SPEK üst sınırını geçerse takip eden 2 aya dahil edilir.)
2012/4 SPEK ==> 1237,75(Geçen aydan kalan prim) +4000 (Ücret) = 5237,75 (Üst sınırın altında olduğu için tümü SPEK’e dahildir.
5510 sayılı kanunda yer alan istisnaları dışında tüm ödemeler SPEK’e dahil edilir.

SAYILAN İSTİSNALAR
Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.
Bulunan SPEK yukarıdaki oranlarla çarpılıp Sigorta primi ortaya çıkıyor. Mesela SPEK 4000 TL ise
4000 TL x %20 = 800 TL uzun vade primi gibi.

Daha ayrıntılar var tabi kafana takılan bir şey olursa sorabilirsin.

çok çok teşekkür ederim, cidden iyi oldu. yani bu ilk başta belirttiğiniz uzun, kısa, genel sağlık sigortası primi oranları bu işlemlerden sonra ortaya çıkan tutarlar üzerinden hesaplanıyor. yani işçi 3000+2000 aldıysa o ay içerisinde, üst sınırı da geçmediğinden uzun vadeli sigorta primi için 5000 liranın yüzde 20'si alınıyor(9 işçi 11 işveren- bunu da unuttum mu diye tekrar amaçlı yazdım)

Evet ama şöyle düşün
Mesela sadece uzun vade primi alındığını varsayalım.
5000 TL bunun %9’u işçi payı 450 TL
İşçiye kalan para 5000-450= 4550 TL işçinin net eline geçer.
5000 TL %11 işveren payı 550 TL işverenin ödeyeceği prim onu da 5000 TL’ye ekle
5000 + 550 = 5550 İşverene maliyet.
Tüm hesaplama mantığı bu, geri kalan hepsi matematik işlemi.

Oranlar
GSS Toplam %12,5 İşveren %7,5 İşçi %5
Kısa Vade = %1-6,5 İşyerinde yapılan tehlike sınıfına göre değişir hepsi işveren payı
İşsizlik Sigortası Toplam %4, İşveren %2 İşçi %1 Devlet %1

Şimdi daha iyi anladım. Çok sağolun. Peki haddimi aşarak yine bir sosyal güvenlik hukuku sorusu sorabilir miyim? Bu sigortalı ölünce maaşın dağıtılmasıyla alakalı.

Diyelim ki Ahmet ile Ayşe evli. Ahmet 3000 tl malulluk aylığı alıyor. Bunların 17 yaşında Ercan ve 19 yaşında Sevil adlarında çocukları var. Sonra boşanıyorlar ve Ahmet, Neriman'la evleniyor. Neriman'ın önceki evliliğinden 4 yaşında Cansu ve 10 Yaşında Can adlarında çocukları var. Evlilikten sonra Neriman Ahmet'ten hamileyken, Ahmet vefat ediyor. Ahmet'in de 62 yaşında bir annesi var.

Şimdi maaş paylaşımları nasıl olacak, Malulluk maaşı almasaydı nasıl olurdu, anne karnındaki çocuk devreye ne zaman girecek? Ahmet'in 62 yaşındaki annesinin payı olacak mı vs.

Şimdi bunları ben okuyorum ve her seferinde anladım deyip sınava giriyorum ama yine olmuyor. Bu konuda da bilginiz varsa ve aydınlatırsanız, bana çok büyük bir iyilik yapmış olursunuz.

Meşgulseniz vs. çok çok teşekkür ederim. Kafamdaki şeylerin çoğu aydınlandı.

Eş çalışmıyor(çıraklık ve İşkur kursiyerliği çalışmaları hariç), kendi sigortalılığından dolayı herhangi bir gelir/ aylık almıyor, ve hak sahibi çocuk yoksa %75. Bunlardan biri varsa %50 alır
Çocuklarda erkek-kız-malul ortak koşul çalışmamak(çıraklık ve İşkur kursiyerliği çalışmaları hariç) ve kendi sigortalılığından dolayı gelir/aylık almamak. %25
Bu şartlara ek olarak
Erkek çocuk şartları; 18 yaşından küçük olacak, orta öğrenimde 20 yaşından küçük, üniversite 25 yaşından küçük olacak.
Kız çocuk evli olmayacak(ya da boşanmış olacak)
Malul çocuk %60 malullüğü olacak.
Ana ve Baba
Ana ve babaya ölüm aylığı bağlanabilmesi için;
- Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması, (ana ve baba arasında evlilik birliği varsa bu değerlendirmede hem annenin hem de babanın durumu birlikte değerlendirilir.)
- Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması, (ana ve babanın aldığı gelir ve aylıklar ayrı ayrı değerlendirilir.)
- Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hissenin bulunması (65 yaşın üstünde olması halinde artan hisse şartı aranmaz),
Şartları aranır.

Ders notlarında üvey çocuk %50 alır diyor. (Bundan emin değilim)
2 üvey çocuk %50’şer
3 öz çocuk (doğacakla birlikte) %25’er
Karısı %50
Anne artan pay olmadığı ve 65+ olmadığı için pay alamaz.

9 pay (Her %25 bir pay olarak)
Üvey Çocuklar
Cansu (3000 X 2/9) 666,67
Can (3000 X 2/9) 666,67
Karısı
Neriman (3000 X 2/9) 666,67
Öz Çocuklar
Ercan ( 3000 X 1/9) 333,34
Sevil ( 3000 X 1/9) 333,34
Doğacak çocuk (3000 X 1/9) 333,34
Tabi bu çocuk doğduktan sonraki hesap, çocuk doğmadan önceki hesabı 8 pay şeklinde yapmak gerek.
Bir de yukarıdaki şartları sağlamış olması lazım çocukların.

Üvey çocuklar ile ilgili kanundaki(5510) bent bu 34. Madde 1-c
c) (b) bendinde belirtilen çocuklardan sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine % 50'si,
oranında aylık bağlanır.

Biraz geç cevap veriyor gibi oldum ama sınava girdim ve çok güzel geçti. Anlattığınız her şey çıktı neredeyse. Mesela prime esas kazancı sormuş. Limiti geçmemiş ve cenaze yardımı almış adam. onu hesaba katmadan topladım ve sigorta prim oranlarını yaptım.

Aynı şekilde ölüm aylığı paylaştırma sorusu geldi ve onu da yaptım. O kadar çok şey çalıştım ama sizin iki tane cevabınızdan geldi bütün sorular.

Çok teşekkür ederim her şey için. Umarım benim de yapabileceğim şeyler olur sizin için.