[]
psikiyatrik rahatsızlıklar niçin tamamen ortadan kalkamaz?
özellikle tıbbi bilgisi olan, tercihen doktor arkadaşlara sorduğum bir sorudur.
1)mesela bir insan, 20'li yaşlarında kendisine konan bir psikiyatrik rahatsızlık teşhisi(okb)sonucu tedavi gördü diyelim. sonra da düzeldi. fakat ilerleyen yıllarda 5'er 10'ar yıl arayla bu hastalık niçin sürekli nükseder? bu insan 50'li yaşlarını sürerken de niçin hala bir okb hastası olur? yani misal bir tarafımız ağrıdığında doktora gideriz, tedavisini oluruz. çok ekstrem bir şey olmadıkça da sağlığımıza kavuşuruz. ama psikiyatrik rahatsızlıklar niçin böyle değildir, niçin ölene kadar yakamızdan gitmez? bunun genetik bir izahı var mıdır?
2)bir de psikiyatik rahatsızlıkların genetik olduğu kesin kanıtlanmış mıdır?
1)mesela bir insan, 20'li yaşlarında kendisine konan bir psikiyatrik rahatsızlık teşhisi(okb)sonucu tedavi gördü diyelim. sonra da düzeldi. fakat ilerleyen yıllarda 5'er 10'ar yıl arayla bu hastalık niçin sürekli nükseder? bu insan 50'li yaşlarını sürerken de niçin hala bir okb hastası olur? yani misal bir tarafımız ağrıdığında doktora gideriz, tedavisini oluruz. çok ekstrem bir şey olmadıkça da sağlığımıza kavuşuruz. ama psikiyatrik rahatsızlıklar niçin böyle değildir, niçin ölene kadar yakamızdan gitmez? bunun genetik bir izahı var mıdır?
2)bir de psikiyatik rahatsızlıkların genetik olduğu kesin kanıtlanmış mıdır?
Tribal Abi'min dediği gibi, tam neden belli olmamakla birlikte bir başka neden de sinir hücrelerinin kendini yenileyememesi. Elbette sinirsel hastalıklar kadar bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar da beyin hücrelerine toksik etkilidir.
- hlathguth
(07.08.08 23:45:19)
Sizofreni gibi agir psikotik rahatsizliklarin tedavileri esnasinda beyin buyuk oranda zarar gorebiliyor. Yani bu zarar gorme olayi telafisi imkansiz bir seydir. Annem sizofren, ordan biliyorum.
Mesela tedavi olarak Elektro-Sok uygulanabiliyor, eger ki cok agir bir hastaysa.. Bu uygulama genelde son care olarak uygulanir. Beyne verdigi zarar telafisi olmayan bir zarardir ve bu sebeple tibbi acidan da tartismali bir yontemdir. Fakat hastayi iyi eder, o ayri.. Iyi etmez aslinda; sadece rahatsizligi bastiran bir etken olur.
Ilac tedavileri de beyindeki kimyasal duzeni bozarak ise yararlar. Yani kisi eger surekli ilac kullaniyorsa, beyni surekli olarak fonksiyon kaybi yasiyor demektir. Mesela sizofren bir sanatci dusunun, eger bu adam ilac kullanirsa yaraticiligini yitirir. Sizofreni ilaclarini uyusturucu gozuyle degerlendirebilirsiniz, ki oyledir esasen. Tek farki kafa yapmaz, halisünasyon gormeye neden olmaz; aksine bunlari engelleyip kisiyi aptallastirir. Boylece hastaligin ilerlemesini durdurur ve gerisi de kisinin sosyal cevresine baglidir. Eger sosyal cevre iyiyse, kisi iyilesebilir. Tabi bu biraz da hastanin kendisine bagli bir sey.
Bu ilaclar ayni zamanda kahve, sigara, cay gibi seyleri icmeye zorlar. Cunku kiside bu seylerde olan bazi maddelerin eksikligi yasanir. Mesela nikotin ve kafein ihtiyaci gibi. Ilaclarin yan etkilerini azalttigi soylenen bu maddeler hastalara iyi gelir. Onlari daha bilincli kilar, veya oyle hissetmelerini saglar. Annem gunde 3 paket Samsun 216 iciyor ve hala olmedi. Yillardir yapiyor bunu. Cok sasiriyoruz, Allah gecinden versin. Gunde en az 3-4 demlik cay yapar icer. Goren de cay ocagi isletiyoruz sanacak. Yine gunde en az 4-5 kere Turk Kahvesi pisirir, telvesine kadar icer bazen. Cok degisik seyler anlayacaginiz.
Bu tip hastaliklarin surekli olarak nuksetmesinin cesitli nedenleri vardir: Sosyal cevre, aile, kisinin kendi kisiligi, genetik durumlar (bunun etkili oldugunu sizofreniyle ilgili bir kitapta okumustum) vs. vs.. Eger kisi iyilestikten sonra saglikli bir sosyal cevreye sahip olmazsa maalesef hastaligi olene dek nuksetmeye devam edecektir. Zaten belli bir noktadan sonra o hastaligin tamamen gecmesi mumkun olmuyor cunku dedigim gibi beyin telafisi imkansiz zararlar goruyor.
Annem boyledir, artik tamamen iyilesmesi diye bir ihtimal yoktur mesela. Cunku Elektro-Sok'tan tutun da, en manyak ignelere ilaclara kadar.. Ne varsa denendi. Hastanede yattigi donemlerde cilginlar gibi ilac veriyorlardi kadina. Ziyaretine gittigimizde agzi burnu dahi uyusuyordu, konusamiyordu. Her turlu ilaci aldi ve artik maalesef beyni cok kotu derecede zarar gordu.
Ikinci sorunuza da cevap vermis oldum gerci fakat simdi demin bahsettigim kitabi elime aldim, ordan aktaracagim tam olarak:
"Tek ebeveynin hasta olmasi durumunda dogacak cocugun sizofren olma riski diger insanlardan biraz yuksek (%10) olmakla birlikte bu risk katlanilabilir bir orandir. En azindan cocugun %90 gibi yuksek oranda hastalanmama sansi vardir."
Dr. Mustafa Yildiz - Sizofreni / hastaligi anlamak ve onunla yasamayi ogrenmek
HYB Yayincilik 1999, Ankara, Sayfa: 137
"Sizofreni tanisi alan kisilerin birinci derece akrabalarinda gorulme orani %45, buna karsilik toplumdaki saglikli kisilerde gorulme orani %7'dir. Birisinde sizofreni gorulen digerinde gorunmeyen tek yumurta ikizlerinin birinde varsa digerinde de gorulme orani %71, cift yumurta ikizlerinde ayni oran %54 olarak bulunmustur."
Levent Mete - Sizofreni / en uzak ulke
Iletisim Yayinlari, 2006 baskisi, Istanbul, sayfa 78.
--------
Bu farkli iki orandan anliyoruz ki genetikle ilgili bir durum mevcut. Zira zaten agir psikotik rahatsizliklar temelde beyindeki hormonal dengesizliklerden dolayi meydana geliyorlar (diye biliyorum ben). Haliyle genetigin bu hususta etkili olmasi gayet anlasilir bir durum.
O degil de bu oranlara bakilirsa yakinda ben de sizofreni hastasi olabilirim, hic belli olmaz. Ya genclik-ergenlik doneminde ya da 30 yas sonrasinda ortaya cikiyormus genelde. Bakalim, sonumuz hayrola :)
Mesela tedavi olarak Elektro-Sok uygulanabiliyor, eger ki cok agir bir hastaysa.. Bu uygulama genelde son care olarak uygulanir. Beyne verdigi zarar telafisi olmayan bir zarardir ve bu sebeple tibbi acidan da tartismali bir yontemdir. Fakat hastayi iyi eder, o ayri.. Iyi etmez aslinda; sadece rahatsizligi bastiran bir etken olur.
Ilac tedavileri de beyindeki kimyasal duzeni bozarak ise yararlar. Yani kisi eger surekli ilac kullaniyorsa, beyni surekli olarak fonksiyon kaybi yasiyor demektir. Mesela sizofren bir sanatci dusunun, eger bu adam ilac kullanirsa yaraticiligini yitirir. Sizofreni ilaclarini uyusturucu gozuyle degerlendirebilirsiniz, ki oyledir esasen. Tek farki kafa yapmaz, halisünasyon gormeye neden olmaz; aksine bunlari engelleyip kisiyi aptallastirir. Boylece hastaligin ilerlemesini durdurur ve gerisi de kisinin sosyal cevresine baglidir. Eger sosyal cevre iyiyse, kisi iyilesebilir. Tabi bu biraz da hastanin kendisine bagli bir sey.
Bu ilaclar ayni zamanda kahve, sigara, cay gibi seyleri icmeye zorlar. Cunku kiside bu seylerde olan bazi maddelerin eksikligi yasanir. Mesela nikotin ve kafein ihtiyaci gibi. Ilaclarin yan etkilerini azalttigi soylenen bu maddeler hastalara iyi gelir. Onlari daha bilincli kilar, veya oyle hissetmelerini saglar. Annem gunde 3 paket Samsun 216 iciyor ve hala olmedi. Yillardir yapiyor bunu. Cok sasiriyoruz, Allah gecinden versin. Gunde en az 3-4 demlik cay yapar icer. Goren de cay ocagi isletiyoruz sanacak. Yine gunde en az 4-5 kere Turk Kahvesi pisirir, telvesine kadar icer bazen. Cok degisik seyler anlayacaginiz.
Bu tip hastaliklarin surekli olarak nuksetmesinin cesitli nedenleri vardir: Sosyal cevre, aile, kisinin kendi kisiligi, genetik durumlar (bunun etkili oldugunu sizofreniyle ilgili bir kitapta okumustum) vs. vs.. Eger kisi iyilestikten sonra saglikli bir sosyal cevreye sahip olmazsa maalesef hastaligi olene dek nuksetmeye devam edecektir. Zaten belli bir noktadan sonra o hastaligin tamamen gecmesi mumkun olmuyor cunku dedigim gibi beyin telafisi imkansiz zararlar goruyor.
Annem boyledir, artik tamamen iyilesmesi diye bir ihtimal yoktur mesela. Cunku Elektro-Sok'tan tutun da, en manyak ignelere ilaclara kadar.. Ne varsa denendi. Hastanede yattigi donemlerde cilginlar gibi ilac veriyorlardi kadina. Ziyaretine gittigimizde agzi burnu dahi uyusuyordu, konusamiyordu. Her turlu ilaci aldi ve artik maalesef beyni cok kotu derecede zarar gordu.
Ikinci sorunuza da cevap vermis oldum gerci fakat simdi demin bahsettigim kitabi elime aldim, ordan aktaracagim tam olarak:
"Tek ebeveynin hasta olmasi durumunda dogacak cocugun sizofren olma riski diger insanlardan biraz yuksek (%10) olmakla birlikte bu risk katlanilabilir bir orandir. En azindan cocugun %90 gibi yuksek oranda hastalanmama sansi vardir."
Dr. Mustafa Yildiz - Sizofreni / hastaligi anlamak ve onunla yasamayi ogrenmek
HYB Yayincilik 1999, Ankara, Sayfa: 137
"Sizofreni tanisi alan kisilerin birinci derece akrabalarinda gorulme orani %45, buna karsilik toplumdaki saglikli kisilerde gorulme orani %7'dir. Birisinde sizofreni gorulen digerinde gorunmeyen tek yumurta ikizlerinin birinde varsa digerinde de gorulme orani %71, cift yumurta ikizlerinde ayni oran %54 olarak bulunmustur."
Levent Mete - Sizofreni / en uzak ulke
Iletisim Yayinlari, 2006 baskisi, Istanbul, sayfa 78.
--------
Bu farkli iki orandan anliyoruz ki genetikle ilgili bir durum mevcut. Zira zaten agir psikotik rahatsizliklar temelde beyindeki hormonal dengesizliklerden dolayi meydana geliyorlar (diye biliyorum ben). Haliyle genetigin bu hususta etkili olmasi gayet anlasilir bir durum.
O degil de bu oranlara bakilirsa yakinda ben de sizofreni hastasi olabilirim, hic belli olmaz. Ya genclik-ergenlik doneminde ya da 30 yas sonrasinda ortaya cikiyormus genelde. Bakalim, sonumuz hayrola :)
- vita vinum est (08.08.08 00:10:05)
1
